Բակային խաղեր
| Բակային խաղեր | |
|---|---|
 | |
| Ենթատեսակ | Մանկական խաղեր և outdoor game? |
 Street games Վիքիպահեստում | |
Բակային խաղեր կամ բակային սպորտ, սպորտ կամ խաղ, որն ավելի շատ խաղում են քաղաքի փողոցներում, այլ ոչ թե պատրաստի խաղադաշտերում։ Բակային խաղերը խաղային ժամանց են երեխաների համար առավել հարմար վայրերում։ Որոշ բակային խաղեր բարձրացել են կազմակերպված մրցաշարերի մակարդակի, ինչպիսին է սթիքբոլը։
Երբ բակային խաղերը հիմնված են կազմակերպված սպորտաձևերի վրա, կանոնները փոփոխվում են ըստ իրավիճակի, ինչպիսիք են ավտոմեքենաների հիմքերի համար նախատեսված դիտահորերի ծածկոցները կամ ստիկբոլի խախտման գծերի համար նախատեսված շենքերը։ Երբ բակային խաղերում օգտագործում են գնդակներ, hաճախ օգտագործվում է սպալդինսը։
Բակային սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բակային սպորտը քաղաքային միջավայրում անցկացվող սպորտաձևեր են։ Բակային սպորտաձևերը սպորտի ինքնաբուխ, իմպրովիզացիոն և ստեղծագործական ակունքների արտահայտությունն են, որոնք մարդկային հնարամտությամբ հարմարեցված են քաղաքային միջավայրին։ Պատմական առումով նրանց ծագումը կարելի է գտնել հունական և հռոմեական քաղաքակրթություններում սպորտի մասին ամենավաղ վկայություններում[1]։ Բակային սպորտաձևերը սպորտի համակցված ձև են և արտացոլում են ավանդական սպորտաձևերի հարմարեցումը քաղաքային միջավայրին[2]։ Քաղաքը որպես կենդանի, աշխույժ և բարգավաճող օրգանիզմ տեսնելը օգնում է լույս սփռել քաղաքային բնույթի վրա և սկսել գիտակցել քաղաքային կյանքի առանձնահատկությունները։ Միայն քաղաքային կյանքի այս համեմատաբար ժամանակակից հայացքը ի հայտ բերելով հնարավոր դարձավ խոսել բակային սպորտաձևերի մասին[1]։
Պարկուր նկարիչ Սեբաստիեն Ֆուկանը սահմանել է Ֆրիռանինգ սպորտը որպես «ֆիզիկական արվեստ»[2]։ Ֆուկանի խոսքերով, փողոցային սպորտը «...փիլիսոփայություն է, որը վերաբերում է անձնական և սոցիալական իրացման փնտրտուքներին.․․»[2]: Նման տեսակետ կարելի է գտնել Ռոբերտ Ալենի կողմից շարադրված քաղաքային միայնակ-լեռնագնացության փիլիսոփայության մեջ։ Նմանապես, բարձր մետաղալարով քայլող Ֆիլիպ Պետիտը, ում ներկայացումը ներառում է 1974 թվականին համաշխարհային առևտրի կենտրոնի աշտարակների միջև քայլելը, քաղաքային միջավայրում իր «միջամտությունները» նկարագրել է որպես «արվեստի հանցագործություններ»՝ ենթադրելով, որ դրանց էությունը ստեղծագործական է և հանդիսանում է քաղաքի հետ փոխգործակցության արտահայտություն[3]։
Բակային խաղերի օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սա այն խաղերի ցանկն է, որոնք ավանդաբար խաղում են քաղաքային երեխաները խաղահրապարակներում, կայանատեղիներում և քաղաքի անկյուններում։ Սրանք խաղեր են, որոնք կարելի է խաղալ ասֆալտի նման կոշտ մակերևույթի վրա։ Դրանք մանկական բակային մշակույթի մի մասն են և ինչպես հայտնի է, դժվար է հստակ դասակարգել[4]։
Ռետինե գնդակի օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ամերիկյան հենդբոլ
- Բակի կրիկետ (Gully cricket)
- Բեյսբոլ[5]
- Բութս ափ
- Չինական հենդբոլ (Սառցե թագավոր թագուհի)
- Չորս քառակուսի (Բոքսբոլ)
- Կես ռետինե կիսոբոլ
- Հարվածիր փայտին[5]
- Պատից դուրս[5]
- Մեկ պատի թիավարման գնդակ
- Փաթբոլ
- Դակիչ գնդակ
- Սթիկբոլ, բեյսբոլի քաղաքային տարբերակ
- Կռացած գնդակ
- Ստրիտբոլ
Այլ խաղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բաք բուք (Ջոնին պոնիի վրա)
- Ծափահարության խաղեր
- Կրկնակի հոլանդական
- Կլաս
- Ուռա
- Մարբլ
- Կարմիր Ռովեր
- Պահմտոցի
- Երգելու խաղ
- Ցատկապարան
- Գոլֆ աղքատների համար, որը խաղում են շշերի խցաններով
- Բակային ֆոտբոլ
- Բակային հոկեյ
- Թելեցուկ
- Պիտակի տատանումներ
- Ատյա-պատյա
- Կաբադի
- Խո-խո
- Հարվածեք
- Լանգդի
- Գողացեք Բեկոնը
Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Street sports in the Middle East: The Kite Runner and The Kite Runner (the film adaptation)[6]
- Highwire Walking: Man on Wire, film documenting the background to Petit's high-wire walk between the WTC Towers.
- A 2010 PBS documentary, New York Street Games, shows the best-known street games played in New York City in the twentieth century, as well as discussing the decline of those games in recent decades.[7]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Urbanization and the Evolution of the City; Reader, J.; Vintage; (2005)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Foucan, S; Freerunning: Find Your Way; Foucan, S.; Michael O'Mara Books Ltd.; (2008)
- ↑ To Reach the Clouds; Petit, P.; Faber & Faber; (2002)
- ↑ Milberg, Alan (1976). Street Games, p.202. McGraw-Hill. 9780070419155.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Levy, Matt (2010). New York Street Games. PBS.
- ↑ Housseni, K.; 2003
- ↑ Matt Levy (Director) & Hector Elizondo (Narrator). New York Street Games (Motion picture). New York City. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 14-ին.