«Խաչենի իշխանական տուն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չNo edit summary |
ըստ Ուլուբաբյանի Վահրամը եղել է Հասան Գ-ի միակ կենդանի մանացած զավակը |
||
Տող 31. | Տող 31. | ||
* [[Հասան Բ (Ծարա իշխան)|Հասան Բ]] (†[[1298]]) ∞ Մամքան <small>(Վաչուտյան Քրդի դուստր)</small> |
* [[Հասան Բ (Ծարա իշխան)|Հասան Բ]] (†[[1298]]) ∞ Մամքան <small>(Վաչուտյան Քրդի դուստր)</small> |
||
* [[Գրիգոր Բ (Ծարա իշխան|Գրիգոր Բ]] (13-րդ դարի երկրորդ կես, 14-րդ դարի սկիզբ) ∞ [[Ասփա]] |
* [[Գրիգոր Բ (Ծարա իշխան|Գրիգոր Բ]] (13-րդ դարի երկրորդ կես, 14-րդ դարի սկիզբ) ∞ [[Ասփա]] |
||
⚫ | |||
* [[Հասան Գ (Ծարա իշխան)|Հասան Գ]] (†[[1383]]) |
* [[Հասան Գ (Ծարա իշխան)|Հասան Գ]] (†[[1383]]) |
||
⚫ | |||
* [[Ջհանշե Ա]] |
* [[Ջհանշե Ա]] |
||
* [[Հասան Դ (Ծարա իշխան|Հասան Դ]] |
* [[Հասան Դ (Ծարա իշխան|Հասան Դ]] |
20:36, 22 Մայիսի 2010-ի տարբերակ
Ուշադրություն։ Այս հոդվածը պարունակում է աղբյուրների կամ արտաքին հղումների ցանկ, բայց իր աղբյուրները մնում են անհասկանալի, քանի որ բացակայում են ծանոթագրությունները։ Խնդրում ենք բարելավել այս հոդվածը նրան ավելացնելով ավելի ճշգրիտ վկայություններ։ |
Խաչենի իշխանականն տունը իշխել է Արցախում 9-րդ դարից մինչև 19-րդ դարի սկիզբ։ 12-րդ դարում Խաչենի իշխանությունը բաժանված է եղել երեք ճյուղերի՝ Հաթերք, Ծար (կամ Վերին-Խաչեն) և Ներքին-Խաչեն (Գանձասար կենտրոնով)։ Սկզբնապես գահերեց են եղել Հաթերքի իշխանները։ Սակայն Հասան Բ-ի մահից հետո Հաթերքի ճյուղը սպառվել է և նրա տիրույթները բաժանվել են Ծարի ու Ներքին Խաչենի միջև։ Իսկ 13-րդ դարի սկզբից գահերեցությունը մեկընդմիշտ անցել է Ներքին-Խաչենի իշխանները։ Հետագա դարերում Խաչենի իշխանությունը կազմված է եղել երկու նշանավոր տոհմերից՝ Դոփյաններ (Ծարում կամ Վերին-Խաչեն) և Հասան-Ջալալյաններ (Ներքին Խաչեն)։ Հասան-Ջալալյանները իշխել են Խաչենի մելիքությունում մինջև 1827 թվականը, որից հետո ավարտվել է Խաչենի իշխանական տունը։
Ստորև ներկայացված է Խաչենի իշանների ցանկը։
Տոհմաբանություն
Խաչենի իշխանական տան տոհմաբանություն.
- Սահլ Սմբատյան Առանշահիկ, Խաչեն ամրոցի իշխան (†854)
- Ատրներսեհ ∞ Սպրամ Միհրանյան
- Գրիգոր-Համամ, Աղվանից իշխանաց իշխան
- Սահակ Սևադա, Գարդմանի և Փառիսոսի իշխան,Ձորագետի ավազակապետերի իշխան (10-րդ դարի երկրորդ կես)
- Գրիգոր Մեծ
- Սենեքերիմ
- Գրիգոր (11-րդ դար)
- Վախտանգ-Սակառ (†1190)
Հաթերք
- Վախտանգ-Սակառ (†1190) ∞ Շուշիկ
- Հասան Կրոնավորյալ (1142-1182) ∞ Մամա
(1182թ. քառասուն տարի իշխելուց հետո Հասան Կրոնավորյալը իր իշխանությունը թողնում է վեց որդիներին և կնոջ Մամայի հետ կրոնավորելու է գնում Դադիվանք։)
(1216 թ. սելջուկ-թուրքերի դեմ պատերազմին զոհվում է Հասան Բ-ն, որով ավարտվում է Հաթերքի ճյուղը և նրա տարածքը միանում է Ծարին։
Ծար (Վերին-Խաչեն)
- Վախտանգ-Սակառ (†1190) ∞ Շուշիկ
- Հասան Ա ∞ Դոփի (Զաքարե և Իվանե Զաքարյանների քույր)
(Դոփի իշխանուհին նշանավոր դեր է խաղւմ Վերին-Խաչենում և նրա մահից հետո այստեղի տոհմը կոչվում է Դոփյան)
- Գրիգոր Ա Դոփյան
- Հասան Բ (†1298) ∞ Մամքան (Վաչուտյան Քրդի դուստր)
- Գրիգոր Բ (13-րդ դարի երկրորդ կես, 14-րդ դարի սկիզբ) ∞ Ասփա
- Հասան Գ (†1383)
- Վահրամ
- Ջհանշե Ա
- Հասան Դ
- Ջհանշե Բ (15-րդ դարի երկրորդ կես)
- Միրզաջան
- Մելքոն
Ներքին-Խաչեն
- Վախտանգ-Սակառ (†1190) ∞ Շուշիկ
- Գրիգոր Ա
- Վախտանգ Ա (12-րդ դարի երկրորդ կես) ∞ Թագուհի (Սյունիքի արքայադուստր)
- Հասան Մեծ∞ Մամքան
- Վախտանգ Տանգիկ ∞ Խորիշահ (Զաքարէ և Իվանէ ամիրսպալասարների քույր)
- Հասան-Ջալալ, Խաչենի և Առանի իշխան, Արցախի թագավոր (1214-1261) ∞ Մամքան (Սյունիքի արքայադուստր)
(նշանավոր Հասան-Ջալալից հետո Վերին-Խաչենի տոհմը կոչվում է Հասան-Ջալալյան)
- Աթաբակ Իվանե Ա (1261-1287)
- Ջալալ Բ (1287-մոտ1318)
- Իվանե Բ (†1361)
- Ջալալ Գ (†1431)
- Աղբաստ (15-րդ դարի կես)
- Սայտուն
- Վելիճան (մինչև 16-րդ դարի սկիզբ)
- Մեհրաբ ∞ Շահում
- Ջալալ Դ, Խաչենի թագավոր (մինչև 17-րդ դարի սկիզբ)
- Մեհրաբ Բ
- Վելիճան Գ (†1686)
- Մուլքի Բեկ (†1716)
- Մելիք-Գրիգոր Բ
- Մելիք-Ալավերդի Ա
- Մելիք Բեկ
- Մելիք Դանիել Բեկ (†1797)
- Մելիք-Ալավերդի Բ(†1827)
Մելիք Ալավերդու մահից հետո ավարտվում է Խաչենի իշխանությունը։[1]