Jump to content

Սերմնաբջջի ներցիտոպլազմային ներարկում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սերմնաբջջի ներցիտոպլազմային ներարկում
մեթոդ Խմբագրել Wikidata
Ենթակատեգորիաassisted reproductive technology Խմբագրել Wikidata

Սերմնաբջջի ներցիտոպլազմային ներարկում (ISCI /ˈɪksi/, ՆՑՍՆ) արտամարմնային բեղմնավորման (ԱԲ) ընթացակարգ, որի ժամանակ մեկ սերմնաբջիջ ներարկվում է անմիջապես ձվաբջջի ցիտոպլազմա։ Այս տեխնիկան օգտագործվում է գամետները պատրաստելու համար սաղմերի ձեռքբերմանը, որոնք կարող են տեղափոխվել մայրական արգանդ։ Այս մեթոդով ակրոսոմային ռեակցիան բաց է թողնվում։

Դասական ԱԲ-ի և ՆՑՍՆ-ի միջև կան մի քանի տարբերություններ։ Այնուամենայնիվ, բեղմնավորումից առաջ և հետո կատարվող քայլերը նույնն են։ Սերմնավորման առումով ՆՑՍՆ-ին անհրաժեշտ է ընդամենը մեկ սերմնաբջիջ մեկ ձվաբջիջի համար, մինչդեռ ԱԲ-ին անհրաժեշտ է 50,000–100,000: Դա պայմանավորված է նրանով, որ ակրոսոմային ռեակցիան պետք է տեղի ունենա, և հազարավոր սերմնաբջիջներ պետք է ներգրավվեն ԱԲ-ում։ Բեղմնավորվելուց հետո ձվաբջիջը վերածվում է նախասաղմի և այն պետք է տեղափոխվի արգանդ՝ իր զարգացումը շարունակելու համար։

ՆՑՍՆ-ի կողմից առաջացրած առաջին մարդկային հղիությունը իրականացվել է 1991 թվականին Ջանպիերո Պալերմոյի և նրա թիմի կողմից։

Կլոր սպերմատիդների ներարկում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլոր սպերմատիդների ներարկումը վերարտադրության օժանդակ մեթոդ է, որի միջոցով կլոր սպերմատիդը ներարկվում է ձվաբջիջների ցիտոպլազմայի մեջ՝ բեղմնավորման հասնելու համար։ Այս տեխնիկան կարող է օգտագործվել որոշ տղամարդկանց գենետիկական հայրություն ապահովելու համար, ովքեր սերմնաժայթքման մեջ չունեն սերմնահեղուկ (ազոոսպերմիա) և որոնց մոտ սերմնահեղուկը չի կարող վիրահատական ​​ճանապարհով ստանալ ամորձիներից։ Այս պայմանը կոչվում է ոչ օբստրուկտիվ կամ սեկրետորային ազոոսպերմիա, ի տարբերություն օբստրուկտիվ ազոոսպերմիայի, որի դեպքում սերմնահեղուկի ամբողջական արտադրությունը տեղի է ունենում ամորձիներում, և պոտենցիալ բեղմնավորող սերմնաբջիջները կարող են ստացվել ամորձիների սերմնահեղուկի արդյունահանմամբ և օգտագործվել ՆՑՍՆ-ի համար։ Մյուս կողմից, ոչ օբստրուկտիվ (սեկրետորային) ազոոսպերմիայի դեպքում ամորձիների սերմնաբջիջների արտադրությունն արգելափակվում է սերմնահեղուկի ձևավորման գործընթացի (սպերմատոգենեզ) տարբեր փուլերում։ Այն տղամարդկանց մոտ, որոնց մոտ սպերմատոգենեզը արգելափակված է կլոր սպերմատիդների փուլում, որոնցում մեյոզն արդեն ավարտված է, այս կլոր բջիջները կարող են հաջողությամբ բեղմնավորել ձվաբջիջները՝ ներարկվելով նրանց ցիտոպլազմայի մեջ[1]։

Թեև կլոր սպերմատիդների ներարկման շատ տեխնիկական ասպեկտներ նման են ՆՑՍՆ-ին, կան նաև զգալի տարբերություններ երկու տեխնիկայի միջև[2]։ Կլոր սպերմատիդները, առաջին հերթին, սերմնաբջիջների համեմատությամբ, չունեն հեշտությամբ ընկալելի ձևաբանական բնութագրեր և անշարժ են։ Հետևաբար, կլոր սպերմատիդների և նմանատիպ չափերի այլ կլոր բջիջների, օրինակ՝ լեյկոցիտների միջև տարբերակումը հեշտ գործ չէ։ Ավելին, այս ներարկման մեջ օգտագործվող կենդանի կլոր և դեն նետվող մեռած կլոր սպերմատիդների միջև տարբերությունը պահանջում է հատուկ մեթոդներ և հմտություններ, որոնք չեն պահանջվում ՆՑՍՆ-ի դեպքում, որտեղ սերմնաբջիջների կենսունակությունը հեշտությամբ կարելի է գնահատել սերմի շարժունակության հիման վրա[2]։ Կլոր սպերմատիդների միկրոներարկման ընթացակարգը նույնպես փոքր-ինչ տարբերվում է ՆՑՍՆ-ից, քանի որ սպերմատիդների ներարկումից հետո ձվաբջիջների պատշաճ ակտիվացումն ապահովելու համար անհրաժեշտ են լրացուցիչ խթաններ։ Եթե ​​կլոր սպերմատիդների ընտրության և ներարկման բոլոր պահանջները հաջողությամբ բավարարվեն, ներարկված ձվաբջիջները զարգանում են մինչև վաղ սաղմերը և կարող են տեղափոխվել մոր արգանդ՝ հղիություն առաջացնելու համար[2][1]։

Կլոր սպերմատիդների ներարկմամբ առաջին հաջող հղիությունները և ծնունդները կատարվել են 1995 թվականին Յան Տեսարիկի և նրա թիմի կողմից[3]։ Այս ընթացակարգիի կլինիկական ներուժը տղամարդու անպտղության բուժման մեջ՝ կապված սպերմատոզոիդների իսպառ բացակայության հետ, վերջերս հաստատվել է հրապարակմամբ, որը ներկայացնում է Ճապոնիայում ծնված 90, իսկ Իսպանիայում՝ 17 երեխաների հետծննդյան զարգացման մասին զեկույցը[4]։ Հիմնվելով ծնված երեխաների գնահատման վրա՝ կլոր սպերմատիդների ներարկման տեխնիկայի հետ կապված որևէ շեղում չի հայտնաբերվել[2][1][3][4]։

Ցուցումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներցիտոպլազմային սերմնաբջջի ներարկման սխեմատիկ նկարը ԱԲ-ի կոնտեքստում

Այս ընթացակարգը առավել հաճախ օգտագործվում է տղամարդկանց անպտղության խնդիրները հաղթահարելու համար, թեև այն կարող է օգտագործվել նաև այն դեպքերում, երբ սերմնաբջիջները հեշտությամբ չեն կարող ներթափանցել ձվաբջիջները, և երբեմն ի լրումն սերմնահեղուկի նվիրատվության[5]։

Այն կարող է օգտագործվել տերատոզոոսպերմիայի ժամանակ, քանի որ ձվաբջիջը բեղմնավորվելուց հետո, աննորմալ սերմնահեղուկի մորֆոլոգիան չի ազդում բլաստոցիստի զարգացման կամ բլաստոցիստի մորֆոլոգիայի վրա[6]։ Նույնիսկ ծանր տետրազոոսեպրմիայի դեպքում, մանրադիտակը դեռևս կարող է հայտնաբերել այն մի քանի սերմնաբջիջները, որոնք ունեն «նորմալ» մորֆոլոգիա, ինչը թույլ է տալիս օպտիմալ հաջողության մակարդակ[6]։

Բացի այդ, մասնագետները ՆՑՍՆ-ն օգտագործում են ազոոսպերմիայի դեպքում (երբ սերմնահեղուկն չի ժայթքել, բայց դրանք կարող է հայտնաբերվել ամորձիներում), երբ առկա է քիմիաթերապիայից հետո պտղաբերությունը պահպանելու համար վերցված սերմնահեղուկ կամ նախորդ ԱԲ ցիկլերի խափանումներից հետո մնացած սերմնահեղուկ։

Սերմնահեղուկի ընտրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչ ՆՑՍՆ կատարելը պետք է կատարվի սերմի ընտրություն և հզորացում։ Բացի սերմնահեղուկի հզորացման ամենատարածված մեթոդներից (լողալ, խտության ավելացում, ֆիլտրում և պարզ լվացում), որոշ նոր մեթոդներ օգտակար են և ունեն առավելություններ ավելի հին մեթոդների նկատմամբ։

Այս նոր մեթոդներից մեկը միկրոհեղուկ չիպերի օգտագործումն է, ինչպես Զիմոտ, ՆՑՍՆ չիպը։ Այս չիպը սարք է, որն օգնում է բացահայտել ամենաբարձր որակի սերմնաբջիջները ՆՑՍՆ տեխնիկայի համար։ Այն վերարտադրում է հեշտոցի պայմանները, ինչը հանգեցնում է ավելի բնական սպերմատոզոիդների ընտրության։ Այս մեթոդի հիմնական առավելություններից մեկը սերմնահեղուկի որակն է, քանի որ ընտրվածներն ունեն ավելի լավ շարժունակություն, մորֆոլոգիա, ԴՆԹ-ի քիչ մասնատվածություն և ռեակտիվ թթվածնի տեսակների քիչ քանակություն[7]։

Ընտրությունը կատարելու մեկ այլ միջոց է MACS տեխնիկան, որը բաղկացած է մանր մագնիսական մասնիկներից՝ կապված հակամարմինների հետ (անեքսին V), որն ի վիճակի է բացահայտել ավելի կենսունակ սպերմատոզոիդները։ Երբ սերմնահեղուկի նմուշն անցնում է մագնիսական դաշտով սյունակի միջով, ապոպտոտիկ ռեսպերմատոզոիդները պահվում են սյունակում, մինչդեռ առողջները հեշտությամբ ստացվում են դրա ներքևի մասում[8]։

ՊՆՑՍՆ-ը սրանից ստացված ևս մեկ մեթոդ է, միակ տարբերությունը սերմնաբջիջների ընտրության գործընթացն է։ Այս դեպքում դրանք տեղադրվում են հիալուրոնաթթվի նման սինթետիկ միացության կաթիլներ պարունակող ափսեի վրա։ Այն սերմնահեղուկներն են հասուն, որոնք կապվում են հիալուրոնաթթվի կաթիլներին։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ միայն հասուն սերմնահեղուկն ունի հիալուրոնաթթվի ընկալիչ, որը նրանց անհրաժեշտ է, քանի որ այս թթուն կարելի է գտնել ձվաբջիջների շուրջը, և սերմնահեղուկը պետք է կարողանա կապվել այս թթվի հետ և մարսել այն, որպեսզի բեղմնավորի ձվաբջիջը։ Հասուն սպերմատոզոիդների ընտրությունից հետո դրանք կարող են օգտագործվել ձվաբջիջների միկրոներարկման համար[9]։ Հիալուրոնաթթվի կողմից ընտրված սերմնահեղուկը գրեթե չի ազդում կենդանի ծննդաբերության արդյունքի վրա, բայց կարող է նվազեցնել վիժումը[10]։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գամետների միկրոմանիպուլյացիայից ծնված առաջին երեխան (տեխնիկա, որում օգտագործվում են հատուկ գործիքներ և շրջված մանրադիտակներ, որոնք օգնում են սաղմնաբաններին ընտրել և ընտրել առանձին սերմը ՆՑՍՆ Աբ-ի համար, Սինգապուրում ծնված երեխա էր 1989թ. ապրիլին[11]։

Տեխնիկան մշակվել է Ջանպիերո Պալերմոյի կողմից Բրյուսելի Vrije Universiteit-ում, Վերարտադրողական բժշկության կենտրոնում՝ Փոլ Դևրոյի և Անդրե Վան Շտեյրտեգեմի ղեկավարությամբ[12]։ Իրականում, բացահայտումն արվել է սխալմամբ։

Ինքնին պրոցեդուրան առաջին անգամ իրականացվել է 1987 թվականին[13], թեև այն անցել է միայն նախամիջուկային փուլ[14]։ ՆՑՍՆ-ի կողմից առաջին ակտիվացված սաղմը ստացվել է 1990 թվականին[15], սակայն ՆՑՍՆ-ի կողմից առաջին հաջող ծնունդը տեղի է ունեցել 1992 թվականի հունվարի 14-ին՝ 1991 թվականի ապրիլի[16] բեղմնավորումից հետո[17]։

Շարփը և ուրիշները մեկնաբանում են 1992 թվականից ՆՑՍՆ-ի հաջողության մասին՝ ասելով. «Այսպիսով, կինը կրում է արական անպտղության բուժման բեռը, որը բավականին եզակի սցենար է բժշկական պրակտիկայում։ ՆՑՍՆ-ի հաջողությունն արդյունավետորեն շեղել է ուշադրությունը տղամարդկանց անպտղության պատճառները բացահայտելուց և կենտրոնացած հետազոտություն էգերի վրա՝ օպտիմիզացնել ձվաբջիջների և ընկալունակ էնդոմետրիումի ապահովումը, որից կախված է ՆՑՍՆ-ի հաջողությունը»[18][19]։

Ընթացակարգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՆՑՍՆ-ը սովորաբար կատարվում է տրանսվագինալ ձվաբջիջների որոնման պրոցեդուրայից հետո՝ կնոջից մեկ կամ մի քանի ձվաբջիջ հանելու համար։

ՆՑՍՆ ԱԲ-ում արական սեռի զուգընկերը կամ դոնորը ձվաբջիջների հավաքագրման նույն օրը տալիս է սերմի նմուշ[20]։ Նմուշը ստուգվում է լաբորատորիայում, և եթե սերմնահեղուկ չկա, բժիշկները սերմնահեղուկ կհանեն էպիդիդիմիսից կամ ամորձիից։ Սերմի արդյունահանումը էպիդիդիմիսից հայտնի է նաև որպես ենթամաշկային էպիդիդիմալ սերմնահեղուկի ասպիրացիա (PESA), իսկ ամորձիից սերմի արդյունահանումը նաև հայտնի է որպես ամորձիների սերմնահեղուկի քաշում (TESA): Կախված սերմնահեղուկի նմուշում սպերմատոզոիդների ընդհանուր քանակից՝ ցածր կամ բարձր, այն կարելի է պարզապես լվանալ կամ հզորացնել համապատասխանաբար լողալու կամ գրադիենտների միջոցով։

Պրոցեդուրան կատարվում է մանրադիտակի տակ՝ օգտագործելով բազմաթիվ միկրոմանիպուլյատորներ (միկրոմանիպուլյատոր, միկրոներարկիչներ և միկրոպիպետներ)։ Պիպետտը կայունացնում է հասուն ձվաբջիջը մեղմ ներծծման միջոցով, որը կիրառվում է միկրոներարկիչով։ Հակառակ կողմից ապակե, բարակ, խոռոչով միկրոպիպետ է օգտագործվում՝ մեկ սերմնաբջիջ հավաքելու համար՝ այն անշարժացնելով, պոչը միկրոպիպետի ծայրով կտրելով։ Ձվաբջիջը ծակվում է բջջաթաղանթի միջով, և սերմնաբջիջը ուղղվում է ձվաբջիջի ներքին մաս (ցիտոպլազմա)։ Այնուհետև սերմնաբջիջն ազատվում է ձվաբջիջի մեջ։ Պատկերված ձվաբջիջը մոտավորապես ժամը 12-ի դիրքում ունի արտամղված բևեռային մարմին, որը ցույց է տալիս դրա հասունությունը։ Բևեռային մարմինը տեղադրվում է ժամը 12-ի կամ 6-ի դիրքում, որպեսզի համոզվի, որ տեղադրված միկրոպիպետտը չի խաթարում ձվի ներսի իլիկը։ Գործընթացից հետո ձվաբջիջը կտեղադրվի բջիջների կուլտուրայի մեջ և հաջորդ օրը կստուգվի՝ բեղմնավորման նշանների համար։

Բժշկական անիմացիան ցուցադրում է ՆՑՍՆ ընթացակարգը

Ի հակադրություն, բնական բեղմնավորման ժամանակ սերմնահեղուկը մրցակցում է, և երբ առաջին սերմնահեղուկը թափանցում է բջջաթաղանթ, բջջաթաղանթը կարծրանում է՝ արգելափակելու ցանկացած այլ սերմի մուտքը։ Մտահոգություն է առաջացել, որ ՆՑՍՆ-ում այս սպերմատոզոիդների ընտրության գործընթացը շրջանցվում է, և սերմնահեղուկը ընտրվում է սաղմնաբանի կողմից՝ առանց որևէ կոնկրետ հետազոտության։ Այնուամենայնիվ, 2006 թվականի կեսերին FDA-ն ստեղծեց մի սարք, որը թույլ է տալիս սաղմնաբաններին ընտրել հասուն սերմնահեղուկ ՆՑՍՆ-ի համար՝ հիմնվելով ձվաբջիջը շրջապատող գելային շերտի (cumulus oophorus) հիմնական բաղադրիչի՝ հիալուրոնին սերմնահեղուկի հետ կապվելու վրա։ Սարքը ապահովում է հիալուրոնային հիդրոգելի մանրադիտակային կաթիլներ՝ ցրված կուլտուրայի ափսեին։ Սաղմնաբանը տեղադրում է պատրաստված սերմնահեղուկը միկրոկետերի վրա, ընտրում և բռնում է սպերմատոզոիդները, որոնք կապվում են կետի հետ։ Սպերմատոզոիդների հասունացման վերաբերյալ հիմնական հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հիալուրոնային կապող սերմնահեղուկը ավելի հասուն է և ցույց է տալիս ավելի քիչ ԴՆԹ-ի շղթայի կոտրվածքներ և անէուպլոիդիայի էականորեն ավելի ցածր մակարդակ, քան այն սերմնահեղուկի պոպուլյացիան, որից նրանք ընտրվել են։ Սերմնահեղուկի ընտրության նման սարքի ֆիրմային անվանումը ՊՆՑՍՆ է[21]։ Վերջերս անցկացված կլինիկական փորձարկումը ցույց է տվել, որ վիժումների կտրուկ նվազում է սաղմերը, որոնք ստացվել են ՊՆՑՍՆ սերմնահեղուկի ընտրությունից[22]։

Ընթացքում կարող են օգտագործվել «լվացված» կամ «չլվացված» սերմնաբջիջներ։

Կենդանի ծնելիության մակարդակը զգալիորեն բարձր է պրոգեստերոնի հետ՝ ՆՑՍՆ ցիկլերում իմպլանտացիային աջակցելու համար[23]։ Նաև գնահատվել է, որ GNRH ագոնիստի ավելացումը մեծացնում է հաջողության մակարդակը[23][24]։

Սերմի գերբարձր խոշորացման ներարկումը չունի կենդանի ծնունդների կամ վիժումների աճի վկայություն՝ համեմատած ստանդարտ ՆՑՍՆ-ի հետ[25]։

Ստանդարտ ՆՑՍՆ ընթացակարգի նոր տարբերակ, որը կոչվում է Piezo-ՆՑՍՆ, օգտագործում է փոքր առանցքային մեխանիկական իմպուլսներ (Պիեզո-իմպուլսներ)՝ նվազեցնելու լարվածությունը ցիտոկմախքի վրա՝ գունազարդման և բջջաթաղանթի վնասման ժամանակ[26]։ Պրոցեդուրան ներառում է մասնագիտացված Piezo ակտուատորներ, միկրոմազանոթներ և լցնող միջավայր՝ մեխանիկական իմպուլսները բջջաթաղանթներին փոխանցելու համար[27]։ Piezo տեխնիկան ինքնին, օրինակ, ստեղծվել է կենդանիների ՆՑՍՆ-ի և կենդանիների ES բջիջների փոխանցման համար։

Օժանդակ բեղմնավորման գոտի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդիկ, ովքեր բազմիցս անհաջող իմպլանտացիայի են ենթարկվել, կամ ում փորձնական սաղմն ունի սաղմի շուրջը հաստ շերտավոր շերտ (ծածկույթ) ունի, իդեալական թեկնածուներ են օժանդակ բեղմնավորման գոտիներ ստեղծելու համար։ Ընթացակարգը ներառում է գոտում անցքի ստեղծում՝ արգանդում սաղմի նորմալ իմպլանտացիայի հնարավորությունները բարելավելու համար։

Նախաիմպլանտացիոն գենետիկական ախտորոշում (ՆԳԱ)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՆԳԱ գործընթաց է, որի ընթացքում 3-րդ կամ 5-րդ օրվա սաղմից մեկ կամ երկու բջիջ դուրս են բերվում և բջիջները գենետիկորեն անալիզի են ենթարկվում։ Զույգերը, ովքեր ունեն քրոմոսոմների անոմալ քանակի բարձր ռիսկի տակ, կամ ովքեր ունեն մեկ գենի արատների կամ քրոմոսոմային արատների պատմություն, իդեալական թեկնածուներ են այս պրոցեդուրա համար։ Ներկայումս այն օգտագործվում է մեծ քանակությամբ գենետիկ արատների ախտորոշման համար։

Հաջողության կամ ձախողման գործոններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն ոլորտներից մեկը, որտեղ սերմնահեղուկի ներարկումը կարող է օգտակար լինել, վազէկտոմիայի հակադարձումն է։ Այնուամենայնիվ, պոտենցիալ գործոնները, որոնք կարող են ազդել ՆՑՍՆ-ում հղիության (և կենդանի ծնելիության մակարդակի) վրա, ներառում են ԴՆԹ-ի մասնատման մակարդակը[28], ինչպես չափվում է, օրինակ. ԴՆԹ կոմետների վերլուծությամբ, մայրական տարիքի և սերմնահեղուկի որակի միջոցով։ Անորոշ է, թե արդյոք ՆՑՍՆ-ը բարելավում է կենդանի ծնելիության մակարդակը, թե նվազեցնում է վիժման ռիսկը՝ համեմատած գերբարձր խոշորացման (IMSI) սերմնահեղուկի ընտրության հետ[29]։

ԴՆԹ-ի վնասի 24 գնահատումների համակարգված մետա-վերլուծությունը՝ հիմնված մի շարք տեխնիկայի վրա, եզրակացրեց, որ սերմնաբջիջների ԴՆԹ-ի վնասը բացասաբար է ազդում ՆՑՍՆ-ից հետո կլինիկական հղիության վրա[30]։

Ցույց է տրվել, որ բազմաթիվ կենսաքիմիական մարկերներ կապված են ՆՑՍՆ-ի ձվաբջիջների որակի հետ։ Օրինակ, ցույց է տրվել, որ ՆՑՍՆ-ից հետո չբեղմնավորված ձվաբջիջների ֆոլիկուլային հեղուկը պարունակում է ցիտոտոքսիկության և օքսիդատիվ սթրեսի բարձր մակարդակներ, ինչպիսիք են Cu,Zn-սուպերօքսիդ դիսմուտազը, կատալազը և լիպոպերօքսիդացման արտադրանքը 4-հիդրօքսինոնենալ (4-HNE)-սպիտակուցային կոնյուգատներ[31]։

Բարդություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ ենթադրություններ կան, որ բնածին արատները մեծանում են Աբ-ի կիրառմամբ ընդհանրապես, և հատկապես ՆՑՍՆ-ի կիրառմամբ, չնայած տարբեր ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս հակասական արդյունքներ։ Ամփոփ դիրքորոշման մեջ Վերարտադրողական բժշկության ամերիկյան ընկերության պրակտիկայի կոմիտեն ասել է, որ ՆՑՍՆ-ը համարում է անվտանգ և արդյունավետ թերապիա արական գործոնի անպտղության համար, բայց կարող է մեծացնել ընտրված գենետիկական անոմալիաների փոխանցման ռիսկը սերունդներին, կամ ընթացակարգի միջոցով, կամ միջամտության ենթարկվող ծնողների մոտ նման աննորմալությունների աճող ներհատուկ ռիսկի միջոցով[32]։

Բավարար ապացույցներ չկան ասելու, որ ՆՑՍՆ պրոցեդուրաներն անվտանգ են հեպատիտ B-ով կանանց մոտ՝ սերունդներին ուղղահայաց փոխանցման առումով, քանի որ ձվաբջիջի ծակումը կարող է պոտենցիալ օգտակար լինել սերունդներին ուղղահայաց փոխանցման համար[33]։

Պտղի հետագա մոնիթորինգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի լրումն կանոնավոր նախածննդյան խնամքի, տեղին է նախածննդյան անեուպլոիդիայի սկրինինգը՝ հիմնված մայրական տարիքի, միջուկի կիսաթափանցիկ սկանավորման և բիոմարկերների վրա։ Այնուամենայնիվ, բիոմարկերները, կարծես, փոխվել են ՆՑՍՆ-ի հետևանքով առաջացած հղիությունների համար՝ առաջացնելով ավելի բարձր կեղծ դրական ցուցանիշ։ Ուղղիչ գործոնները մշակվել են և պետք է օգտագործվեն ՆՑՍՆ-ից հետո միայնակ հղիությունների ժամանակ Դաունի համախտանիշի սկրինինգի ժամանակ[34], սակայն երկվորյակ հղիության դեպքում նման ուղղիչ գործոնները լիովին պարզաբանված չեն[34]։ Մահացած պտղի հետ հղիության երկրորդ պարկի հետ անհետացող երկվորյակների դեպքում առաջին եռամսյակի սկրինինգը պետք է հիմնված լինի բացառապես մայրական տարիքի և միջուկային կիսաթափանցիկ սկանավորման վրա, քանի որ այդ դեպքերում բիոմարկերները զգալիորեն փոխվում են[34]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Tesarik J, Rolet F, Brami C, Sedbon E, Thorel J, Tibi C, Thébault A (1996 թ․ ապրիլ). «Spermatid injection into human oocytes. II. Clinical application in the treatment of infertility due to non-obstructive azoospermia». Human Reproduction. Oxford, England. 11 (4): 780–783. doi:10.1093/oxfordjournals.humrep.a019254. PMID 8671328.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Tesarik J, Mendoza C (1996 թ․ ապրիլ). «Spermatid injection into human oocytes. I. Laboratory techniques and special features of zygote development». Human Reproduction. 11 (4): 772–779. doi:10.1093/oxfordjournals.humrep.a019253. PMID 8671327.
  3. ↑ 3,0 3,1 Tesarik J, Mendoza C, Testart J (1995 թ․ օգոստոս). «Viable embryos from injection of round spermatids into oocytes». The New England Journal of Medicine. 333 (8): 525. doi:10.1056/nejm199508243330819. PMID 7623897.
  4. ↑ 4,0 4,1 Tanaka A, Suzuki K, Nagayoshi M, Tanaka A, Takemoto Y, Watanabe S, և այլք: (2018 թ․ օգոստոս). «Ninety babies born after round spermatid injection into oocytes: survey of their development from fertilization to 2 years of age». Fertility and Sterility. 110 (3): 443–451. doi:10.1016/j.fertnstert.2018.04.033. PMID 30098696. Tesarik J, Mendoza C, Mendoza-Tesarik R (2018 թ․ ապրիլի 24). «Comments». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-09-20-ին. Վերցված է 2024-06-28-ին.
  5. ↑ Boulet SL, Mehta A, Kissin DM, Warner L, Kawwass JF, Jamieson DJ (2015 թ․ հունվար). «Trends in use of and reproductive outcomes associated with intracytoplasmic sperm injection». JAMA. 313 (3): 255–263. doi:10.1001/jama.2014.17985. PMC 4343214. PMID 25602996.
  6. ↑ 6,0 6,1 French DB, Sabanegh ES, Goldfarb J, Desai N (2010 թ․ մարտ). «Does severe teratozoospermia affect blastocyst formation, live birth rate, and other clinical outcome parameters in ICSI cycles?». Fertility and Sterility. 93 (4): 1097–1103. doi:10.1016/j.fertnstert.2008.10.051. PMID 19200957.
  7. ↑ «ZyMōt ™ICSI». Fertil Ibérica (իսպաներեն). Barcelona, Spain.
  8. ↑ «MACS, técnica de reproducción asistida». IVIRMA (իսպաներեն). Valencia, Spain.
  9. ↑ Parmegiani L, Cognigni GE, Ciampaglia W, Pocognoli P, Marchi F, Filicori M (2010 թ․ հունվար). «Efficiency of hyaluronic acid (HA) sperm selection». Journal of Assisted Reproduction and Genetics. 27 (1): 13–6. doi:10.1007/s10815-009-9380-0. PMC 2826621. PMID 20041286.
  10. ↑ Lepine S, McDowell S, Searle LM, Kroon B, Glujovsky D, Yazdani A (2019 թ․ հուլիս). «Advanced sperm selection techniques for assisted reproduction». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7 (7): CD010461. doi:10.1002/14651858.CD010461.pub3. PMC 6699650. PMID 31425620.
  11. ↑ Blyth E, Landau R (2004). Third Party Assisted Conception Across Cultures: Social, Legal and Ethical Perspectives. Jessica Kingsley Publishers. ISBN 9781843100843.
  12. ↑ Palermo G, Joris H, Devroey P, Van Steirteghem AC (1992 թ․ հուլիս). «Pregnancies after intracytoplasmic injection of single spermatozoon into an oocyte». Lancet. 340 (8810): 17–18. doi:10.1016/0140-6736(92)92425-F. PMID 1351601.
  13. ↑ Lanzendorf SE, Maloney MK, Veeck LL, Slusser J, Hodgen GD, Rosenwaks Z (1988 թ․ մայիս). «A preclinical evaluation of pronuclear formation by microinjection of human spermatozoa into human oocytes». Fertility and Sterility. 49 (5): 835–842. doi:10.1016/S0015-0282(16)59893-8. PMID 3360172.
  14. ↑ Abdelmassih S, Cardoso J, Abdelmassih V, Dias JA, Abdelmassih R, Nagy ZP (2002 թ․ հոկտեմբեր). «Laser-assisted ICSI: a novel approach to obtain higher oocyte survival and embryo quality rates». Human Reproduction. 17 (10): 2694–2699. doi:10.1093/humrep/17.10.2694. PMID 12351550.
  15. ↑ Fauser B, Devroey P (2011 թ․ հոկտեմբերի 27). Baby-Making: What the New Reproductive Treatments Mean for Families and Society. OUP. ISBN 9780199597314 – via Google Books.
  16. ↑ Van Steirteghem A (2012 թ․ հունվար). «Celebrating ICSI's twentieth anniversary and the birth of more than 2.5 million children--the 'how, why, when and where'». Human Reproduction. 27 (1): 1–2. doi:10.1093/humrep/der447. PMID 22180598.
  17. ↑ Jauniaux ER, Rizk BR, eds. (2012 թ․ սեպտեմբերի 6). «Introduction». Pregnancy After Assisted Reproductive Technology (PDF). Cambridge University Press. ISBN 9781107006478.
  18. ↑ Barratt CL, De Jonge CJ, Sharpe RM (2018 թ․ ապրիլ). «'Man Up': the importance and strategy for placing male reproductive health centre stage in the political and research agenda». Human Reproduction. 33 (4): 541–545. doi:10.1093/humrep/dey020. PMC 5989613. PMID 29425298.
  19. ↑ Knapton S (2018 թ․ մարտի 6). «IVF to fix male infertility 'infringes human rights of women' argue scientists». The Telegraph. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 7-ին.
  20. ↑ «ICSI IVF or (Intracytoplasmic sperm injection In vitro fertilization)». Test Tube Baby Process. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  21. ↑ «New Sperm Selection Technology for Assisted Reproductive Technology (ART) Cleared by FDA». Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-06-ին. Վերցված է 2024-06-28-ին.
  22. ↑ Worrilow KC, Eid S, Woodhouse D, Perloe M, Smith S, Witmyer J, և այլք: (2013 թ․ փետրվար). «Use of hyaluronan in the selection of sperm for intracytoplasmic sperm injection (ICSI): significant improvement in clinical outcomes--multicenter, double-blinded and randomized controlled trial». Human Reproduction. 28 (2): 306–314. doi:10.1093/humrep/des417. PMC 3545641. PMID 23203216.
  23. ↑ 23,0 23,1 Van der Linden M, Buckingham K, Farquhar C, Kremer JA, Metwally M (2012). «Luteal phase support in assisted reproduction cycles». Human Reproduction Update. 18 (5): 473. doi:10.1093/humupd/dms017. {{cite journal}}: |hdl-access= requires |hdl= (օգնություն)
  24. ↑ Kyrou D, Kolibianakis EM, Fatemi HM, Tarlatzi TB, Devroey P, Tarlatzis BC (2011). «Increased live birth rates with GnRH agonist addition for luteal support in ICSI/IVF cycles: a systematic review and meta-analysis». Human Reproduction Update. 17 (6): 734–740. doi:10.1093/humupd/dmr029. PMID 21733980.
  25. ↑ Farquhar C, Marjoribanks J (2018 թ․ օգոստոս). «Assisted reproductive technology: an overview of Cochrane Reviews». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018 (8): CD010537. doi:10.1002/14651858.CD010537.pub5. PMC 6953328. PMID 30117155.
  26. ↑ Sakkas D (2019 թ․ մայիսի 18). «New styles of ICSI». ESHRE-Workshop: Top quality in micromanipulation: everything you always wanted to know about ICSI and embryo biopsy. Gent, Belgium: European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE).(չաշխատող հղում)
  27. ↑ Costa-Borges N, Mestres E, Vanrell I, García M, Calderón G, Stobrawa S. «Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI) in the Mouse with the Eppendorf PiezoXpert®: How to Increase Oocyte Survival Rates After Injection». Application Note. Hamburg: Eppendorf AG.
  28. ↑ Speyer BE, Pizzey AR, Ranieri M, Joshi R, Delhanty JD, Serhal P (2010 թ․ հուլիս). «Fall in implantation rates following ICSI with sperm with high DNA fragmentation». Human Reproduction. 25 (7): 1609–1618. doi:10.1093/humrep/deq116. PMID 20495207.
  29. ↑ Teixeira DM, Hadyme Miyague A, Barbosa MA, Navarro PA, Raine-Fenning N, Nastri CO, Martins WP (2020 թ․ փետրվար). «Regular (ICSI) versus ultra-high magnification (IMSI) sperm selection for assisted reproduction». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (2): CD010167. doi:10.1002/14651858.CD010167.pub3. PMC 7033651. PMID 32083321.
  30. ↑ Simon L, Zini A, Dyachenko A, Ciampi A, Carrell DT (2017). «A systematic review and meta-analysis to determine the effect of sperm DNA damage on in vitro fertilization and intracytoplasmic sperm injection outcome». Asian Journal of Andrology. 19 (1): 80–90. doi:10.4103/1008-682X.182822. PMC 5227680. PMID 27345006.
  31. ↑ Revelli A, Canosa S, Bergandi L, Skorokhod OA, Biasoni V, Carosso A, և այլք: (2017 թ․ հունիս). «Oocyte polarized light microscopy, assay of specific follicular fluid metabolites, and gene expression in cumulus cells as different approaches to predict fertilization efficiency after ICSI». Reproductive Biology and Endocrinology. 15 (1): 47. doi:10.1186/s12958-017-0265-2. PMC 5481970. PMID 28645283.
  32. ↑ Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the Society for Assisted Reproductive Technology (2006 թ․ նոյեմբեր). «Genetic considerations related to intracytoplasmic sperm injection (ICSI)». Fertility and Sterility. 86 (5 Suppl 1): S103–S105. doi:10.1016/j.fertnstert.2006.07.1489. PMID 17055799.
  33. ↑ Lutgens SP, Nelissen EC, van Loo IH, Koek GH, Derhaag JG, Dunselman GA (2009 թ․ նոյեմբեր). «To do or not to do: IVF and ICSI in chronic hepatitis B virus carriers». Human Reproduction. 24 (11): 2676–2678. doi:10.1093/humrep/dep258. PMID 19625309.
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 Gjerris AC, Tabor A, Loft A, Christiansen M, Pinborg A (2012 թ․ հուլիս). «First trimester prenatal screening among women pregnant after IVF/ICSI». Human Reproduction Update. 18 (4): 350–359. doi:10.1093/humupd/dms010. PMID 22523111.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սերմնաբջջի_ներցիտոպլազմային_ներարկում&oldid=10095057» էջից