Ոսկեգույն ծածան
| Ոսկեգույն ծածան | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Sabanejewia aurata
(De Filippi, 1863)
|
||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||
| Ենթատեսակներ | ||||||||
|
Ոսկեգույն ծածան (լատին․՝ Sabanejewia aurata), ծածանաձկների ընտանիքի ձուկ։ Հայաստանում հայտնաբերվել է Արաքս և Մեծամոր գետերում։
Արտաքին կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարմինն օձանման է՝ կողքերից սեղմված, երկար՝. 5-8 (երբեմն՝ մինչև 10) սմ։ Բերանը նեղ է և փոքր, գտնվում է դնչի ստորին մասում։ Պոչային ցողունը գրեթե մարմնի բարձրության է։ Վերին ծնոտի վրա կան 3 զույգ կարճ բեղիկներ, երկուսը դնչի առջևի մասում են, մեկը՝ բերանի անկյունի վերևամասում։ Աչքի տակ, մաշկային ծալքի մեջ, գտնվում է շարժուն, երկծայր, փշաձև ելուստ (այստեղից՝ անունը)։ Պոչային լողակը կորաեզր է։ Թեփուկները շատ մանր են ու բարակ։ Կողագիծն արտահայտված է միայն մարմնի առջևի մասում։ Մեջքային լողակում կա 8-10 ճառագայթ, հետնալողակում՝ 7-8։ Ալանային ատամները միաշարք են։ Արուների կրծքային լողակի 2-րդ ճառագայթը հաստացած է։
Մարմնի ընդհանուր գունավորումը կեղտոտ դեղնավուն է՝ պատված տարբեր մեծության ու ձևերի սև բծերով։ Խոշոր բծերի 2 շարք է ձգվում կողագծի վրայով՝ գլխից մինչև պոչային լողակը, մյուս շարքը՝ ողնաշարի երկայնքով։ Ավելի փոքրիկ բծեր կան նաև գլխի, մեջքային և պոչային լողակների վրա։ Բծերը լողակների վրա տեղադրված են որոշակի համաչափությամբ և ձևավորում են լողակի լայնությամբ ձգվող ընդհատ գծեր (մեջքի լողակի վրա՝ 4, պոչի լողակի վրա՝ 5)։ Բազմանում է գարնան վերջին և ամռան սկզբին՝ գետերի կամ ջրամբարների առափնյա տեղամասերում։
Սննդառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կենդանակեր է։ Սնվում է տարբեր բենթոսային մանր անողնաշարավորներով (միջատներ և նրանց թրթուրները, որդեր)։ Կերային ակտիվությունն առավել բարձր է առավոտյան և երեկոյան։
Վարում է մերձհատակային կենսաձև՝ հիմնական ժամանակն անցկացնելով թաքստոցներում։
Հատուկ պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հազվադեպ հանդիպող տեսակ է։ Արդյունաբերական նշանակություն չունի։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- World Conservation Monitoring Centre 1996. Sabanejewia aurata(չաշխատող հղում). 2006 Միջազգային կարմիր գրքում(անգլ.)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկեգույն ծածան» հոդվածին։ |
| ||||||
