Յան Սյուցին
| Յան Սյուցին չինարեն՝ 楊嗣龍 | |
|---|---|
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 23, 1821[1] |
| Ծննդավայր | Guiping, Guigang, Գուանսի-Չժոունի ինքնավար շրջան, Չինաստան |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 2, 1856[1] (34 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Նանկին, Jiangning Fu |
| Քաղաքացիություն | Ցին կայսրություն և Taiping Heavenly Kingdom |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
Յան Սյուցին (չինարեն՝ 楊秀清, սեպտեմբերի 23, 1821[1], Guiping, Guigang, Գուանսի-Չժոունի ինքնավար շրջան, Չինաստան - սեպտեմբերի 2, 1856[1], Նանկին, Jiangning Fu), Տայպինյան ապստամբության առաջնորդներից և գլխավոր հրամանատարներից մեկը։
Մինչև Տայպինյան ապստամբությունը Յանը վաճառական էր Գուանսի-Չժոունի ինքնավար շրջանում։ 1848 թվականին նա քրիստոնեություն է ընդունել այն բանից հետո, երբ, իր խոսքերով, Աստված հայտնվել է նրա տեսիլքում։ Յանը մարդկանց համար բուժական նիստեր է անցկացրել և իր շուրջը հավաքել մի խումբ նվիրյալների։
Ապստամբության սկսվելուն պես Յանը միացել է դրան և արագ դարձել դրա առաջնորդներից մեկը։ 1851 թվականին, երբ Հոնգ Սիուքուանը ստանձնել է «Երկնային կայսեր» կոչումը, վերջինս նշանակել է Յան Սյուցինին որպես բանակի գլխավոր հրամանատար։ Հետագայում Յանը ստացել է «Արևելյան թագավոր» կոչումը («Դոնգվանգ»), ինչպես ապստամբության մյուս երեք առաջնորդները։
Յանը ստեղծել է լրտեսների լայն ցանց, և 50-ականների կեսերին համարվում էր տայպին առաջնորդներից ամենաազդեցիկը։
1853 թվականին Յանի հրամանատարությամբ զորքերը գրավել են Նանկինը, որը դարձել է Տայպինի մայրաքաղաքը։ Տայպինների երկնային կայսր Հունը կորցրել է հետաքրքրությունը քաղաքականության հանդեպ և ավելի մեծ ուշադրություն է սկսել հատկացնել իր հարեմին։ Յանը նշանակվել է կառավարության ղեկավար և ապստամբների շրջանում իրական իշխանություն է ձեռք բերել։
Հետագայում Յանի և Հունի միջև հակասություններ են առաջացել, այդ թվում և` կրոնական հարցերի շուրջ։ Բացի այդ, Հունը կասկածներ է հայտնել, որ Յանը ցանկանում է գրավել բացարձակ իշխանությունը։ 1856 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Յան Սյուցինն սպանվել է այն մարդկանց կողմից, որոնց Հոնգ Սիուքուանն ուղարկել էր Տայպին նահանգի մայրաքաղաք Նանկին։ Հաջորդ երեք ամիսների ընթացքում Հունի հրամանով սպանել են Յանի ամբողջ ընտանիքը և նրա հազարավոր կողմնակիցներին։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||
