Մասաուա
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Մասաուա | ||
| տիգ.՝ ምጽዋዕ | ||
 | ||
| Երկիր |  Էրիթրեա | |
| Համայնք | Massawa Subregion? | |
| Մակերես | 477 կմ² | |
| ԲԾՄ | 6±1 մետր | |
| Բնակչություն | 39 758 մարդ (2006) | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Մասաուա[1] կամ Մասավա[2] (տիգ.՝ ምጽዋዕ miṣṣiwa, արաբ․՝ مصوع maṣṣawa, անգլ.՝ Massawa), քաղաք և վարչական կենտրոն Սեմիեն-Քեյ-Բահրի մարզում՝ Էրիթրեայում, նավահանգիստ Կարմիր ծովում։ Տարբեր ժամանակներում գաղութացվել է Պորտուգալիայի, Եգիպտոսի, Օսմանյան կայսրության, Մեծ Բրիտանիայի և Իտալիայի կողմից։
Մասաուան եղել է իտալական Էրիթրեա գաղութի մայրաքաղաքը, մինչև 1897 թվականին ընդգրկվել է Ասմարայի կազմի մեջ։ Մասաուան աշխարհի ամենաշոգ վայրերից մեկն է՝ 30 °C/86 °F տարեկան միջին ջերմաստիճանով։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ի սկզբանե Մասաուան եղել է փոքր ափամերձ գյուղ, որը հին ժամանակներում ընկած էր Աքսումի թագավորության հարևանությամբ գտնվող հողերի վրա և մոտակա Ադուլիս նավահանգստի ստվերում՝ մոտ 50 կմ հարավ[3]։
1869 թվականին Մասաուա է այցելել նշանավոր ռուս ճանապարհորդ Նիկոլայ Միկլուխո-Մակլայը։
1921 թվականի օգոստոսի 14-ին Մասաուայի մոտակայքում տեղի է ունեցել 5,9 բալանոց երկրաշարժ։
1977 թվականին քաղաքի համար ճակատամարտ է տեղի ունեցել ՆՖՈԵԻ ապստամբների և Եթովպիայի զորքերի միջև։ Հաղթանակ են տարել Եթովպիայի զորքերը։
1990 թվականի փետրվարի 10-ին ապստամբները քաղաքի համար մղված մարտերում վճռորոշ հաղթանակ են տարել Եթովպիայի զորքերի նկատմամբ։
Աշխարհագրական դիրք և կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքի կենտրոնը գտնվում է ծովի մակարդակից 6 մ բարձրության վրա[4]։
Կլիման արևադարձային-անապատային է՝ սուբէկվատորիալ գծերով՝ շատ բարձր միջին տարեկան ջերմաստիճանով և շատ բարձր խոնավությամբ։ Կա թույլ խոնավ եղանակ՝ հոկտեմբերից փետրվար, երբ ջերմաստիճանը նվազում է և տաք չորային եղանակ՝ մարտից մինչև սեպտեմբեր, երբ տեղումներ գրեթե չկան։
| Մասաուա (1961-ից 1990)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 29.1 (84.4) |
29.4 (84.9) |
31.8 (89.2) |
33.9 (93) |
36.8 (98.2) |
40.2 (104.4) |
40.8 (105.4) |
40.3 (104.5) |
38.7 (101.7) |
35.6 (96.1) |
33.1 (91.6) |
30.5 (86.9) |
35.0 (95) |
| Միջին օրական °C (°F) | 24.3 (75.7) |
24.3 (75.7) |
25.9 (78.6) |
27.9 (82.2) |
30.0 (86) |
33.0 (91.4) |
34.3 (93.7) |
33.9 (93) |
32.1 (89.8) |
29.5 (85.1) |
27.1 (80.8) |
25.2 (77.4) |
29.0 (84.2) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 19.1 (66.4) |
19.1 (66.4) |
20.1 (68.2) |
21.8 (71.2) |
23.5 (74.3) |
25.7 (78.3) |
27.7 (81.9) |
27.5 (81.5) |
25.5 (77.9) |
23.3 (73.9) |
21.0 (69.8) |
19.7 (67.5) |
22.8 (73) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 34.7 (1.366) |
22.2 (0.874) |
10.2 (0.402) |
3.9 (0.154) |
7.6 (0.299) |
0.4 (0.016) |
7.8 (0.307) |
7.8 (0.307) |
2.7 (0.106) |
22.4 (0.882) |
24.1 (0.949) |
39.5 (1.555) |
183.3 (7.217) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 1.0 mm) | 3.1 | 2.0 | 1.6 | 0.9 | 0.6 | 0.1 | 0.5 | 0.5 | 0.1 | 1.6 | 1.4 | 2.7 | 15.1 |
| % խոնավություն | 76.3 | 75.3 | 73.3 | 70.5 | 65.0 | 53.8 | 53.0 | 55.6 | 60.8 | 66.6 | 69.1 | 74.5 | 66.1 |
| աղբյուր: NOAA[5] | |||||||||||||
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքի բնակչությունն ըստ տարիների[6]։
| 1984 | 1986 | 1989 | 2012 |
|---|---|---|---|
| 15 441 | 16 576 | 19 404 | 53 090 |
Արդյունաբերություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ցեմենտ, ձկնարդյունաբերություն, աղագործարան։ Քաղաքում կա նաև ռազմածովային բազա, միջազգային օդանավակայան և երկաթուղային հաղորդակցություն Ասմերի հետ, լաստանավային հաղորդակցություն՝ Դահլակ և Կանաչ կղզու հետ։
Տեսարժան վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մասաուան ձևավորվում է երկու կղզիներից և մայրցամաքի մի մասից։ Քաղաքի մասերը միավորվում են երկու լցնովի ճանապարհներով։ Բացի աղի լճերից, Մասաուայի մայրցամաքային մասում չկան տեսարժան վայրեր, չնայած այնտեղ է ապրում բնակչության մեծ մասը։ Առաջին կղզում, որը կոչվում է Թաուլուդ, կա ռազմական հուշարձան, Սուրբ Մարիայի տաճարը, հին երկաթուղային կայան, Դահլակ (Dahlak) հյուրանոցը և կայսերական պալատը։ Քաղաքի այս մասը, որն անվանում են Բաթսե, դեռ պահում է իր հմայքը․ հատկապես երեկոյան ժամերին կենդանանում են թուրքական, եգիպտական և իտալական շինությունների միջև նրբանցքները։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Մասաուի պատմական քարտեզը -
![Դ․Ժուան Կաստրոյի նկարը՝ «Մանուշակագույն ծովի երթուղին», Մասաուայի նավահանգիստը 1541 թվականին[7]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Port_of_Massawa_%28_Ma%C3%A7ua_%29_in_1541.jpg/120px-Port_of_Massawa_%28_Ma%C3%A7ua_%29_in_1541.jpg)
Դ․Ժուան Կաստրոյի նկարը՝ «Մանուշակագույն ծովի երթուղին», Մասաուայի նավահանգիստը 1541 թվականին[7] -
Գնացք Ասմերի և Մասաուայի միջև -
Երկու էրիթրեացի տղաներ իտալական նավի դիմաց 20-րդ դարի առաջին կեսին -
Պատերազմի հիշատակի հրապարակ Մասաուայում -
Լողափ Մասաուայում -
Բնակելի համալիր Մասաուայում -
Տորինո հյուրանոցը (կառուցված 1938 թվականին), վենետիկյան ճարտարապետության նմուշ քաղաքի հին թաղամասում
.jpg)
![Դ․Ժուան Կաստրոյի նկարը՝ «Մանուշակագույն ծովի երթուղին», Մասաուայի նավահանգիստը 1541 թվականին[7]](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Port_of_Massawa_(_Ma%C3%A7ua_)_in_1541.jpg)
-_Hafen_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-23-158.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Атлас мира: Максимально подробная информация / Руководители проекта: А. Н. Бушнев, А. П. Притворов. — Москва: АСТ, 2017. — С. 69. — 96 с. — ISBN 978-5-17-10261-4
- ↑ Масса́ва [иначе Масса́уа] (Эфиопия) (Կաղապար:Книга:Суперанская)
- ↑ info@museocivico.rovereto.tn.it. «sperimentarea.tv». Sperimentarea.tv. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 26-ին.
- ↑ «Mits'iwa, Eritrea Page» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ «Massawa Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 24-ին.
- ↑ «Massawa» (անգլերեն). World Gazetteer. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ Castro, João (1541). «Roteiro do Mar Roxo». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-22-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն); Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մասաուա» հոդվածին։ |
| ||||||||||
