Համասեռ բազմանիստ
Համասեռ բազմանիստ, բազմանիստ, որի նիստերը հանդիսանում են կանոնավոր բազմանկյուններ և նա գագաթային փոխանցական է (փոխանցական է գագաթի նկատմամբ, ինչպես նաև հավասարանկյուն է, այսինքն տեղի ունի շարժում՝ մի գագաթը ցանկացած մեկին փոխարինող)։ Այստեղից հետևում է, որ բոլոր գագաթները համընկնելի են, և բազմանկյունն ունի հայելային և պտտային համաչափության բարձր կարգ։
Համասեռ բազմանիստերը կարելի է բաժանել ուռուցիկների՝ ուռուցիկ կանոնավոր բազմանկյուն նիստերով, և աստղաձևերի։ Աստղաձևերը ունենում են կանոնավոր աստղաձև բազմանկյուն նիստեր, գագաթային պատկերներ կամ երկուսը միասին։
Ցանկը ներառում է.
- բոլոր 75 ոչ պրիզմատիկ համասեռ բազմանիստերը,
- պրիզմայի և անտիպրիզմայի անվերջ բազմությունների որոշ ներկայացուցիչներ,
- մեկ հատուկ դեպք՝ հատվող կողերով Սկիլլինգի բազմանիստ։
1970 թվականին սովետական գիտնական Սոպովն ապացուցել է, որ գոյություն ունի միայն 75 համասեռ բազմանիստ[1], որոնք չենք պատկանում պրիզմաների և անտիպրիզմաների անվերջ սերիաներին։ Ջոն Սկիլլինգը (անգլ.՝ John Skilling) թուլացնելով պայմանը, որ կողը կարող է պատկանել միայն երկու նիստի՝ բացահայտել է ևս մեկ բազմանիստ։ Որոշ հեղինակներ այդ բազմանիստը չեն համարում համասեռ, քանի որ կողերի որոշ զույգեր համընկնում են։
Ներառված չեն.
- 40 պոտենցիալ վերափոխված գագաթային պատկերներով միասեռ բազմանիստեր, որոնք ունեն հատվող կողեր,
- Համասեռ խճապատկերներ (անվերջ բազմանիստեր).
- 11 էվկլիդյան ուռուցիկ նիստերով համասեռ խճապատկերներ
- 14 էվկլիդյան ոչ ուռուցիկ նիստերով համասեռ խճապատկերներ
- Անվերջ թվով համասեռ խճապատկերներ հիպերբոլական հարթության վրա։
Համարակալում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գոյություն ունի համասեռ բազմանիստերի համարակալման չորս համակարգեր, որոնք նշանակվում են հետևյալ տառերով.
- [C] Կոքսետերը համահեղինակների հետ (1954)[2]։ Ցանկը ներառում է ուռուցիկ ձևեր 15-ից մինչև 32 համարներով, երեք պրիզմատիկ (համարներ՝ 33—35) և ուռուցիկ ձևեր (համարներ՝ 36—92)
- [W] Վեննինջեր (1974)[3]։ Ցանկը ներառում է 119 մարմին. համարները՝ 1—5 պլատոնյան մարմինների համար, 6—18 արքիմեդյան մարմինների համար, 19—66 աստղաձևերի համար, ներառած չորս կանոնավոր ոչ ուռուցիկ բազմանիստեր և 67—119 ոչ ուռուցիկ համասեռ բազմանիստերի համար։
- [K] Kaleido (ծրագիր[4], 1993): Ցանկը ներառում է 80 մարմին, համարները խմբավորվոծ են ըստ համաչափության. 1—5 ներկայացնում են պրիզմատիկ ձևերի անվերջ սերիաներ դիէդրալ համաչափությամբ, 6—9 տետրաէդրալ համաչափությամբ, 10—26 օկտաէդրալ համաչափությամբ, 46—80 իսկոէդրալ համաչափությամբ։
- [U] Mathematica (ծրագիր, 1993)[5]։ Ծրագրի մեջ, ընդհանուր առմամբ, օգտագործվում են նույն համարակալումները, ինչը և Kaleido-ի ծրագրում, միայն առաջին 5 պրիզմատիկ ձևերը տեղափոխված են ցանկի վերջ, այնպես որ ոչ պրիզմատիկ ձևերը ստանան 1—75 համարները։
Բազմանիստերի ցանկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ուռուցիկ ձևերը թվարկված են ըստ գագաթային փոխդասավորության կարգի, սկսած 3 նիստից/գագաթից, և նիստի կողմերի մեծացումով։ Այդ դասակարգումը թույլ է տալիս ցույց տալ տոպոլոգիական նմանությունը։
Ուռուցիկ համասեռ բազմանիստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվանում | Նկար | Գագաթային
համադրման տիպ |
Վիտխոֆֆի սիմվոլ | Համ.
խումբ |
C# | W# | U# | K# | գա-
գաթ- ներ |
կողեր | նիստեր | խտու-
թյուն |
Նիստեր
ըստ տիպերի | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Տետրաէդր | 3.3.3 |
3 | 2 3 | Td | C15 | W001 | U01 | K06 | 4 | 6 | 4 | 2 | 1 | 4{3} | |
Եռանկյուն | 3.4.4 |
2 3 | 2 | D3h | C33a | -- | U76a | K01a | 6 | 9 | 5 | 2 | 1 | 2{3} +3{4} | |
Հատած
տետրաէդր |
3.6.6 |
2 3 | 3 | Td | C16 | W006 | U02 | K07 | 12 | 18 | 8 | 2 | 1 | 4{3} +4{6} | |
Հատած
խորանարդ |
3.8.8 |
2 3 | 4 | Oh | C21 | W008 | U09 | K14 | 24 | 36 | 14 | 2 | 1 | 8{3} +6{8} | |
Հատած
դոդեկաէդր |
3.10.10 |
2 3 | 5 | Ih | C29 | W010 | U26 | K31 | 60 | 90 | 32 | 2 | 1 | 20{3} +12{10} | |
Խորանարդ | 4.4.4 |
3 | 2 4 | Oh | C18 | W003 | U06 | K11 | 8 | 12 | 6 | 2 | 1 | 6{4} | |
Հնգանկյուն
պրիզմա |
4.4.5 |
2 5 | 2 | D5h | C33b | -- | U76b | K01b | 10 | 15 | 7 | 2 | 1 | 5{4} +2{5} | |
Վեցանկյուն
պրիզմա |
4.4.6 |
2 6 | 2 | D6h | C33c | -- | U76c | K01c | 12 | 18 | 8 | 2 | 1 | 6{4} +2{6} | |
Ութանկյուն
պրիզմա |
4.4.8 |
2 8 | 2 | D8h | C33e | -- | U76e | K01e | 16 | 24 | 10 | 2 | 1 | 8{4} +2{8} | |
Տասանկյուն
պրիզմա |
4.4.10 |
2 10 | 2 | D10h | C33g | -- | U76g | K01g | 20 | 30 | 12 | 2 | 1 | 10{4} +2{10} | |
Տասներկուսա-անկյուն
պրիզմա |
4.4.12 |
2 12 | 2 | D12h | C33i | -- | U76i | K01i | 24 | 36 | 14 | 2 | 1 | 12{4} +2{12} | |
Հատած օկտաէդր | 4.6.6 |
2 4 | 3 | Oh | C20 | W007 | U08 | K13 | 24 | 36 | 14 | 2 | 1 | 6{4} +8{6} | |
Հատած խորանարդա-օկտաէդր | 4.6.8 |
2 3 4 | | Oh | C23 | W015 | U11 | K16 | 48 | 72 | 26 | 2 | 1 | 12{4} +8{6} +6{8} | |
Շեղանկյունա-
հատած իսկոսոդոդեկաէդր |
4.6.10 |
2 3 5 | | Ih | C31 | W016 | U28 | K33 | 120 | 180 | 62 | 2 | 1 | 30{4} +20{6} +12{10} | |
Դոդեկաէդր | 5.5.5 |
3 | 2 5 | Ih | C26 | W005 | U23 | K28 | 20 | 30 | 12 | 2 | 1 | 12{5} | |
Հատած իկոսաէդր | 5.6.6 |
2 5 | 3 | Ih | C27 | W009 | U25 | K30 | 60 | 90 | 32 | 2 | 1 | 12{5} +20{6} | |
Օկտաէդր | 3.3.3.3 |
4 | 2 3 | Oh | C17 | W002 | U05 | K10 | 6 | 12 | 8 | 2 | 1 | 8{3} | |
Քառակուսային անտիպրիզմա | 3.3.3.4 |
| 2 2 4 | D4d | C34a | -- | U77a | K02a | 8 | 16 | 10 | 2 | 1 | 8{3} +2{4} | |
Հնգանկյուն անտիպրիզմա | 3.3.3.5 |
| 2 2 5 | D5d | C34b | -- | U77b | K02b | 10 | 20 | 12 | 2 | 1 | 10{3} +2{5} | |
Վեցանկյուն անտիպրիզմա | 3.3.3.6 |
| 2 2 6 | D6d | C34c | -- | U77c | K02c | 12 | 24 | 14 | 2 | 1 | 12{3} +2{6} | |
Ութանկյուն անտիպրիզմա | 3.3.3.8 |
| 2 2 8 | D8d | C34e | -- | U77e | K02e | 16 | 32 | 18 | 2 | 1 | 16{3} +2{8} | |
Տասանկյուն անտիպրիզմա | 3.3.3.10 |
| 2 2 10 | D10d | C34g | -- | U77g | K02g | 20 | 40 | 22 | 2 | 1 | 20{3} +2{10} | |
Տասներկուանկյուն անտիպրիզմա | 3.3.3.12 |
| 2 2 12 | D12d | C34i | -- | U77i | K02i | 24 | 48 | 26 | 2 | 1 | 24{3} +2{12} | |
Խորանարդա-օկտաէդր | 3.4.3.4 |
2 | 3 4 | Oh | C19 | W011 | U07 | K12 | 12 | 24 | 14 | 2 | 1 | 8{3} +6{4} | |
Շեղանկյունա-օկտաէդր | 3.4.4.4 |
3 4 | 2 | Oh | C22 | W013 | U10 | K15 | 24 | 48 | 26 | 2 | 1 | 8{3} +(6+12){4} | |
Շեղանկյունա-իկոսոդոդեկաէդր | 3.4.5.4 |
3 5 | 2 | Ih | C30 | W014 | U27 | K32 | 60 | 120 | 62 | 2 | 1 | 20{3} +30{4} +12{5} | |
Իկոսոդոդեկաէդր | 3.5.3.5 |
2 | 3 5 | Ih | C28 | W012 | U24 | K29 | 30 | 60 | 32 | 2 | 1 | 20{3} +12{5} | |
Իկոսաէդր | 3.3.3.3.3 |
5 | 2 3 | Ih | C25 | W004 | U22 | K27 | 12 | 30 | 20 | 2 | 1 | 20{3} | |
Հարթաքիթ խորանարդ | 3.3.3.3.4 |
| 2 3 4 | O | C24 | W017 | U12 | K17 | 24 | 60 | 38 | 2 | 1 | (8+24){3} +6{4} | |
Հարթաքիթ դոդեկաէդր | 3.3.3.3.5 |
| 2 3 5 | I | C32 | W018 | U29 | K34 | 60 | 150 | 92 | 2 | 1 | (20+60){3} +12{5} |
Համասեռ աստղաձև բազմանիստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվանում | Նկար | Վիտխոֆֆի սիմվոլ | Գագաթային | Համ.
խումբ |
C# | W# | U# | K# | Գա-
գաթ- ներ |
Կո-
ղեր |
Նիս-
տեր |
Նիս-
տեր |
Նիստեր
ըստ տիպերի | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Օկտահօկտաէդր | 3/2 3 | 3 | 6.3/2.6.3 |
Oh | C37 | W068 | U03 | K08 | 12 | 24 | 12 | 0 | 8{3}
+4{6} | ||
Տետրահեմի-հեքսաէդր | 3/2 3 | 2 | 4.3/2.4.3 |
Td | C36 | W067 | U04 | K09 | 6 | 12 | 7 | 1 | 4{3}
+3{4} | ||
Խորանարդահեմի-օկտաէդր | 4/3 4 | 3 | 6.4/3.6.4 |
Oh | C51 | W078 | U15 | K20 | 12 | 24 | 10 | -2 | 6{4}
+4{6} | ||
Մեծ դոդեկաէդր | 5/2 | 2 5 | (5.5.5.5.5)/2 |
Ih | C44 | W021 | U35 | K40 | 12 | 30 | 12 | -6 | 3 | 12{5} | |
Մեծ իկոսաէդր | 5/2 | 2 3 | (3.3.3.3.3)/2 |
Ih | C69 | W041 | U53 | K58 | 12 | 30 | 20 | 2 | 7 | 20{3} | |
Մեծ երկեռագոնալ իկոսոդոդեկաէդր | 3/2 | 3 5 | (5.3.5.3.5.3)/2 |
Ih | C61 | W087 | U47 | K52 | 20 | 60 | 32 | -8 | 6 | 20{3}
+12{5} | |
Փոքր շեղանկյունա-հեքսաէդր | 2 4 (3/2 4/2) | | 4.8.4/3.8 |
Oh | C60 | W086 | U18 | K23 | 24 | 48 | 18 | -6 | 12{4}
+6{8} | ||
Փոքր խորանարդա-խորանարդա-օկտաէդր | 3/2 4 | 4 | 8.3/2.8.4 |
Oh | C38 | W069 | U13 | K18 | 24 | 48 | 20 | -4 | 2 | 8{3}
+6{4} +6{8} | |
Մեծ շեղանկյունա-խորանարդա-օկտաէդր | 3/2 4 | 2 | 4.3/2.4.4 |
Oh | C59 | W085 | U17 | K22 | 24 | 48 | 26 | 2 | 5 | 8{3}
+(6+12) {4} | |
Փոքր դոդեկո-հեմիդոդեկոէդր | 5/4 5 | 5 | 10.5/4.10.5 |
Ih | C65 | W091 | U51 | K56 | 30 | 60 | 18 | -12 | 12{5}
+6{10} | ||
Մեծ դոդեկո-հեմիիկոսաէդր | 5/4 5 | 3 | 6.5/4.6.5 |
Ih | C81 | W102 | U65 | K70 | 30 | 60 | 22 | -8 | 12{5}
+10{6} | ||
Փոքր իկոսոհեմի-դոդեկաէդր | 3/2 3 | 5 | 10.3/2.10.3 |
Ih | C63 | W089 | U49 | K54 | 30 | 60 | 26 | -4 | 20{3}
+6{10} | ||
Փոքր դոդեկօիկոսաէդր | 3 5 (3/2 5/4) | | 10.6.10/9.6/5 |
Ih | C64 | W090 | U50 | K55 | 60 | 120 | 32 | -28 | 20{6}
+12{10} | ||
Փոքր շեղանկյունա-դոդեկաէդր | 2 5 (3/2 5/2) | | 10.4.10/9.4/3 |
Ih | C46 | W074 | U39 | K44 | 60 | 120 | 42 | -18 | 30{4}
+12{10} | ||
Թոքր դոդեկոիկոսո-դոդեկաէդր | 3/2 5 | 5 | 10.3/2.10.5 |
Ih | C42 | W072 | U33 | K38 | 60 | 120 | 44 | -16 | 2 | 20{3}
+12{5} +12{10} | |
Շեղանկյունա-իկոսաէդր | 2 3 (5/4 5/2) | | 6.4.6/5.4/3 |
Ih | C72 | W096 | U56 | K61 | 60 | 120 | 50 | -10 | 30{4}
+20{6} | ||
Մեծ իկոսո-իկօսօդոդեկաէդր | 3/2 5 | 3 | 6.3/2.6.5 |
Ih | C62 | W088 | U48 | K53 | 60 | 120 | 52 | -8 | 6 | 20{3}
+12{5} +20{6} | |
Հնգանստային պրիզմա | 2 5/2 | 2 | 5/2.4.4 |
D5h | C33b | -- | U78a | K03a | 10 | 15 | 7 | 2 | 2 | 5{4}
+2{5/2} | |
Հնգանստային պրիզմա 7/2 | 2 7/2 | 2 | 7/2.4.4 |
D7h | C33d | -- | U78b | K03b | 14 | 21 | 9 | 2 | 2 | 7{4}
+2{7/2} | |
Յոթանիստային պրիզմա 7/3 | 2 7/3 | 2 | 7/3.4.4 |
D7h | C33d | -- | U78c | K03c | 14 | 21 | 9 | 2 | 3 | 7{4}
+2{7/3} | |
Ութանիստ պրիզմա | 2 8/3 | 2 | 8/3.4.4 |
D8h | C33e | -- | U78d | K03d | 16 | 24 | 10 | 2 | 3 | 8{4}
+2{8/3} | |
Հնգանիստ անտիպրիզմա | | 2 2 5/2 | 5/2.3.3.3 |
D5h | C34b | -- | U79a | K04a | 10 | 20 | 12 | 2 | 2 | 10{3}
+2{5/2} | |
Հնգանիստ խաչված անտիպրիզմա | | 2 2 5/3 | 5/3.3.3.3 |
D5d | C35a | -- | U80a | K05a | 10 | 20 | 12 | 2 | 3 | 10{3}
+2{5/2} | |
Յոթանիստ անտիպրիզմա 7/2 | | 2 2 7/2 | 7/2.3.3.3 |
D7h | C34d | -- | U79b | K04b | 14 | 28 | 16 | 2 | 3 | 14{3}
+2{7/2} | |
Յոթանիստ անտիպրիզմա 7/3 | | 2 2 7/3 | 7/3.3.3.3 |
D7d | C34d | -- | U79c | K04c | 14 | 28 | 16 | 2 | 3 | 14{3}
+2{7/3} | |
Յոթանիստ խաչված անտիպրիզմա | | 2 2 7/4 | 7/4.3.3.3 |
D7h | C35b | -- | U80b | K05b | 14 | 28 | 16 | 2 | 4 | 14{3}
+2{7/3} | |
Ութանիստ անտիպրիզմա | | 2 2 8/3 | 8/3.3.3.3 |
D8d | C34e | -- | U79d | K04d | 16 | 32 | 18 | 2 | 3 | 16{3}
+2{8/3} | |
Ութանիստ խաչված անտիպրիզմա | | 2 2 8/5 | 8/5.3.3.3 |
D8d | C35c | -- | U80c | K05c | 16 | 32 | 18 | 2 | 5 | 16{3}
+2{8/3} | |
Փոքր
աստղաձև դոդեկաէդր |
5 | 2 5/2 | (5/2)5 |
Ih | C43 | W020 | U34 | K39 | 12 | 30 | 12 | -6 | 3 | 12{5/2} | |
Մեծ
աստղաձև դոդեկաէդր |
3 | 2 5/2 | (5/2)3 |
Ih | C68 | W022 | U52 | K57 | 20 | 30 | 12 | 2 | 7 | 12{5/2} | |
Երկեռագոնալ դոդեկո-
դոդեկաէդր |
3 | 5/3 5 | (5/3.5)3 |
Ih | C53 | W080 | U41 | K46 | 20 | 60 | 24 | -16 | 4 | 12{5}
+12{5/2} | |
Փոքր երկեռագոնալ իկոսոդոդեկաէդր | 3 | 5/2 3 | (5/2.3)3 |
Ih | C39 | W070 | U30 | K35 | 20 | 60 | 32 | -8 | 2 | 20{3}
+12{5/2} | |
Աստղաձև հատած հեքսաէդր | 2 3 | 4/3 | 8/3.8/3.3 |
Oh | C66 | W092 | U19 | K24 | 24 | 36 | 14 | 2 | 7 | 8{3}
+6{8/3} | |
Մեծ շեղանկյունա-հեքսաէդր | 2 4/3 (3/2 4/2) | | 4.8/3.4/3.8/5 |
Oh | C82 | W103 | U21 | K26 | 24 | 48 | 18 | -6 | 12{4}
+6{8/3} | ||
Մեծ խորանարդա-խորանարդա-օկտաէդր | 3 4 | 4/3 | 8/3.3.8/3.4 |
Oh | C50 | W077 | U14 | K19 | 24 | 48 | 20 | -4 | 4 | 8{3}
+6{4} +6{8/3} | |
Մեծ դոդեկոհեմի-դոդեկոէդր | 5/35/2 | 5/3 | 10/3.5/3.10/3.5/2 |
Ih | C86 | W107 | U70 | K75 | 30 | 60 | 18 | -12 | 12{5/2}
+6{10/3} | ||
Փոքր դոդեկոհենի-իկոսաէդր | 5/35/2 | 3 | 6.5/3.6.5/2 |
Ih | C78 | W100 | U62 | K67 | 30 | 60 | 22 | -8 | 12{5/2}
+10{6} | ||
Դոդեկոդոդեկաէդր | 2 | 5/2 5 | (5/2.5)2 |
Ih | C45 | W073 | U36 | K41 | 30 | 60 | 24 | -6 | 3 | 12{5}
+12{5/2} | |
Մեծ իկոսոհեմիդոդեկաէդր | 3/2 3 | 5/3 | 10/3.3/2.10/3.3 |
Ih | C85 | W106 | U71 | K76 | 30 | 60 | 26 | -4 | 20{3}
+6{10/3} | ||
Մեծ իկոսոդոդեկաէդր | 2 | 5/2 3 | (5/2.3)2 |
Ih | C70 | W094 | U54 | K59 | 30 | 60 | 32 | 2 | 7 | 20{3}
+12{5/2} | |
Խորանարդահատած խորանարդա-օկտաէդր | 4/3 3 4 | | 8/3.6.8 |
Oh | C52 | W079 | U16 | K21 | 48 | 72 | 20 | -4 | 4 | 8{6}
+6{8} +6{8/3} | |
Մեծ հատած խորանարդա-օկտաէդր | 4/3 2 3 | | 8/3.4.6/5 |
Oh | C67 | W093 | U20 | K25 | 48 | 72 | 26 | 2 | 1 | 12{4}
+8{6} +6{8/3} | |
Հատած մեծ դոդեկաէդր | 2 5/2 | 5 | 10.10.5/2 |
Ih | C47 | W075 | U37 | K42 | 60 | 90 | 24 | -6 | 3 | 12{5/2}
+12{10} | |
Փոքր աստղաձև հատած դոդեկաէդր | 2 5 | 5/3 | 10/3.10/3.5 |
Ih | C74 | W097 | U58 | K63 | 60 | 90 | 24 | -6 | 9 | 12{5}
+12{10/3} | |
Մեծ աստղաձև հատած դոդեկաէդր | 2 3 | 5/3 | 10/3.10/3.3 |
Ih | C83 | W104 | U66 | K71 | 60 | 90 | 32 | 2 | 13 | 20{3}
+12{10/3} | |
Հատած մեծ իկոսաէդր | 2 5/2 | 3 | 6.6.5/2 |
Ih | C71 | W095 | U55 | K60 | 60 | 90 | 32 | 2 | 7 | 12{5/2}
+20{6} | |
Մեծ
դոդեկոիկոսաէդր |
3 5/3(3/2 5/2) | | 6.10/3.6/5.10/7 |
Ih | C79 | W101 | U63 | K68 | 60 | 120 | 32 | -28 | 20{6}
+12{10/3} | ||
Մեծ շեղանկյունա-դոդեկոէդր | 2 5/3 (3/2 5/4) | | 4.10/3.4/3.10/7 |
Ih | C89 | W109 | U73 | K78 | 60 | 120 | 42 | -18 | 30{4}
+12{10/3} | ||
Իկոսո-դոդեկոդոդեկաէդր | 5/3 5 | 3 | 6.5/3.6.5 |
Ih | C56 | W083 | U44 | K49 | 60 | 120 | 44 | -16 | 4 | 12{5}
+12{5/2} +20{6} | |
Փոքր երկեռագոնալ դոդեկոիկոսո-դոդեկաէդր | 5/3 3 | 5 | 10.5/3.10.3 |
Ih | C55 | W082 | U43 | K48 | 60 | 120 | 44 | -16 | 4 | 20{3}
+12{;5/2} +12{10} | |
Մեծ երկեռագոնալ դոդեկոիկոսո-դոդեկաէդր | 3 5 | 5/3 | 10/3.3.10/3.5 |
Ih | C54 | W081 | U42 | K47 | 60 | 120 | 44 | -16 | 4 | 20{3}
+12{5} +12{10/3} | |
Մեծ դոդեկոիկոսոդ-ոդեկաէդր | 5/2 3 | 5/3 | 10/3.5/2.10/3.3 |
Ih | C77 | W099 | U61 | K66 | 60 | 120 | 44 | -16 | 10 | 20{3}
+12{5/2} +12{10/3} | |
Փոքր իկոսոիկոսոդոդեկաէդր | 5/2 3 | 3 | 6.5/2.6.3 |
Ih | C40 | W071 | U31 | K36 | 60 | 120 | 52 | -8 | 2 | 20{3}
+12{5/2} +20{6} | |
Շեղանկյունա-
դոդեկո- դոդեկաէդր |
5/2 5 | 2 | 4.5/2.4.5 |
Ih | C48 | W076 | U38 | K43 | 60 | 120 | 54 | -6 | 3 | 30{4}
+12{5} +12{5/2} | |
Մեծ շեղանկյունա-իկոսոդոդեկաէդր | 5/3 3 | 2 | 4.5/3.4.3 |
Ih | C84 | W105 | U67 | K72 | 60 | 120 | 62 | 2 | 13 | 20{3}
+30{4} +12{5/2} | |
Իկոսոհատած դոդեկոդոդեկաէդր | 5/3 3 5 | | 10/3.6.10 |
Ih | C57 | W084 | U45 | K50 | 120 | 180 | 44 | -16 | 4 | 20{6}
+12{10} +12{10/3} | |
Հատած դոդեկոդոդեկաէդր | 5/3 2 5 | | 10/3.4.10/9 |
Ih | C75 | W098 | U59 | K64 | 120 | 180 | 54 | -6 | 3 | 30{4}
+12{10} +12{10/3} | |
Մեծ հատած իկոսոդոդեկաէդր | 5/3 2 3 | | 10/3.4.6 |
Ih | C87 | W108 | U68 | K73 | 120 | 180 | 62 | 2 | 13 | 30{4}
+20{6} +12{10/3} | |
Հարթաքիթ դոդեկոդոդեկաէդր | | 2 5/2 5 | 3.3.5/2.3.5 |
I | C49 | W111 | U40 | K45 | 60 | 150 | 84 | -6 | 3 | 60{3}
+12{5} +12{5/2} | |
Պտտած հարթաքիթ դոդեկոդոդեկաէդր | | 5/3 2 5 | 35/3.3.3.5 |
I | C76 | W114 | U60 | K65 | 60 | 150 | 84 | -6 | 9 | 60{3}
+12{5} +12{5/2} | |
Մեծ հարթաքիթ իկոսոդոդեկաէդր | | 2 5/2 3 | 34.5/2 |
I | C73 | W116 | U57 | K62 | 60 | 150 | 92 | 2 | 7 | (20+60)
{3} +12{5/2} | |
Մեծ պտտած հարթաքիթ իկոսոդոդեկաէդր | | 5/3 2 3 | 33.5/3 |
I | C88 | W113 | U69 | K74 | 60 | 150 | 92 | 2 | 13 | (20+60)
{3} +12{5/2} | |
Մեծ պտտած հակահարթաքիթ իկոսոդոդեկաէդր | | 3/25/3 2 | (34.5/2)/2 |
I | C90 | W117 | U74 | K79 | 60 | 150 | 92 | 2 | 37 | (20+60)
{3} +12{5/2} | |
Մեծ հարթաքիթ դոդեկոիկոսո-դոդեկաէդր | | 5/35/2 3 | 33.5/3.3.5/2 |
I | C80 | W115 | U64 | K69 | 60 | 180 | 104 | -16 | 10 | (20+60)
{3} +(12+12){5/2} | |
Հարթաքիթ իկոսո-դոդեկոդոդեկաէդր | | 5/3 3 5 | 33.5.5/3 |
I | C58 | W112 | U46 | K51 | 60 | 180 | 104 | -16 | 4 | (20+60)
{3} +12{5} +12{5/2} | |
Փոքր հարթաքիթ իկոսո-իկոսոդոդեկաէդր | | 5/2 3 3 | 35.5/2 |
Ih | C41 | W110 | U32 | K37 | 60 | 180 | 112 | -8 | 2 | (40+60)
{3} +12{5/2} | |
Փոքր պտտած հակահարթաքիթ իկոսոիկոսոդոդեկաէդր | | 3/23/25/2 | (35.5/3)/2 |
Ih | C91 | W118 | U72 | K77 | 60 | 180 | 112 | -8 | 38 | (40+60)
{3} +12{5/2} | |
Մեծ երկշեղանկյունա-իկոսոդոդեկաէդր | | 3/25/3 3 5/2 | (4.5/3.4.3. 4.5/2.4.3/2)/2 |
Ih | C92 | W119 | U75 | K80 | 60 | 240 | 124 | -56 | 40{3}
+60{4} +24{5/2} |
Հատուկ դեպք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- (*): Մեծ երկհարթաքիթ բիրոմոմբոբիդոդեկաէդրի մեջ 240 կողերից 120-ը պատկանում է չորս նիստերի։ Եթե այդ կողերը համարել որպես երկու զույգ համընկնող կողեր, որտեղ յուրաքանչյուր կող պատկանում է միայն երկու նիստերի, ապա ընդամենը կլինի 360 կող և էյլերյան բնութագիրը դառնում է հավասար 88-ի։ Ըստ այդմ էլ այս բազմանիստը ոչ բոլորի կողմից է ընդունվում որպես համասեռ։
Սյունակների նշանակումները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- U#՝ համասեռ համարներ. U01—U80 (Տետրաէդրն ատաջինն է, պրիզմաները՝ 76+ համարներովը)
- K#՝ Kaleido software համարներ. K01—K80 (Kn = Un-5 n = 6-ից 80 համար) (պրիզմաներ 1—5, տետրաէդր և այլ՝ 6+)
- W#՝ Մագնուս Վեննինջերի մոդելներ. W001—W119
- 1—18՝ 5 ուռուցիկ կանոնավոր և 13 ուռուցիկ կիսականոնավոր
- 20—22, 41՝ 4 ոչ ուռուցիկ կանոնավորներ
- 19—66՝ 48 աստղաձև ձևեր
- 67—109՝ 43 ոչ ուռուցիկ սրաքիթ համասեռ բազմանիստեր
- 110—119՝ 10 ոչ ուռուցիկ հարթաքիձ համասեռ բազմանիստեր
- ՝ Էյլերի բնութագիր։ Համասեռ խճապատկերները հարթության վրա համապատասխանում են 0 էյլերյան բնութագրչով տորի տոպոլոգիային։
- Խտություն՝ բազմանիստի խտությունը ներկայացնում է բազմանիստի կենտրոնի շուրջը պտույտների թիվը։ Թիվը բացակայում է չկողմնորոշված բազմանիստերի և հեմիպոլիէդրերի համար, որոնց համար հարթության հստակ որոշում չկա։
- Գագաթային մարմինների նկարների դիտողություն.
- Բաց գույնի հատույթները ներկայացնում են բազմանիստի «գագաթային մարմինը»։ Գծագրի մեջ գունավոր նիստերը ներառված են, որպեսզի իրենց կապը տեսանելի լինի։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Сопов С.П. Доказательство полноты перечня элементарных однородных многогранников // Украинский геометрический сборник, выпуск 8, 1970 год, стр. 139-156».
- ↑ Coxeter, 1938
- ↑ Веннинджер, 1974
- ↑ Kaleidoscopic Construction of Uniform Polyhedra, Dr. Zvi Har’El
- ↑ Maeder, 1993
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- М. Веннинджер Модели многогранников. — «Мир», 1974.
- Magnus Wenninger Dual Models. — Cambridge University Press, 1983. — ISBN 0-521-54325-8
- H. S. M. Coxeter, M. S. Longuet-Higgins, J. C. P. Miller Uniform polyhedra // Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A. Mathematical and Physical Sciences. — The Royal Society, 1954. — В. 916. — Т. 246. — С. 401—450. — ISSN 0080-4614. —
- H. S. M. Coxeter, Կաղապար:Не переведено 5, H. T. Flather, J. F. Petrie The Fifty-nine Icosahedra. — University of Toronto studies, 1938. — (mathematical series 6: 1–26.). Third edition (1999) Tarquin ISBN 978-1-899618-32-3.
- J. Skilling The complete set of uniform polyhedra // Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A. Mathematical and Physical Sciences. — 1975. — Т. 278. — С. 111–135. — ISSN 0080-4614. —
- Roman E. Maeder Uniform Polyhedra // The Mathematica Journal. — 1993. — В. 4. — Т. 3.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Stella: Polyhedron Navigator». — Software able to generate and print nets for all uniform polyhedra. Used to create most images on this page.
- Robert Webb. «Uniform Polyhedra and their Duals».
- Сопов С.П. Доказательство полноты перечня элементарных однородных многогранников // Украинский геометрический сборник, выпуск 8, 1970 год, стр. 139-156.
- Uniform indexing: U1—U80, (Tetrahedron first)
- Paul Bourke. «Uniform Polyhedra (80)». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
- Կաղապար:MathWorld3
- Roman E. Maeder. «The Uniform Polyhedra». MathConsult AG.
- Sam Gratrix. «Uniform Polyhedra Summary». Gratrix.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
- (չաշխատող հղում — պատմություն)
- James R. Buddenhagen. «Uniform Polyhedra».
- Kaleido Indexing: K1-K80 (Pentagonal prism first)
- Zvi Har’El. «Kaleido». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 20-ին.
- «Uniform Solution for Uniform Polyhedra» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ հուլիսի 15-ին.
- V. Bulatov. «Uniform Polyhedra».
- Jim McNeill. «Uniform Polyhedra».
- U. Mikloweit. «Facetings of uniform polyhedra».
- Zvi Har’El. «Kaleido». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 20-ին.