Թերեզ Սիտա-Բելլա
| Թերեզ Սիտա-Բելլա ֆր.՝ Thérèse Sita-Bella | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1933 |
| Ծննդավայր | Կամերուն |
| Մահացել է | փետրվարի 27, 2006 |
| Մահվան վայր | Յաունդե, Կամերուն |
| Քաղաքացիություն |  Կամերուն |
| Մասնագիտություն | լրագրող և կինոռեժիսոր |
Թերեզա Շատախոս-Բելլա (ֆր.՝ Thérèse Sita-Bella, 1933, Կամերուն - փետրվարի 27, 2006, Յաունդե, Կամերուն), կամերունցի կինոռեժիսոր, ով դարձավ Աֆրիկայի և Կամերունի առաջին կին կինոռեժիսորը։
Վաղ կյանք և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նա ծնվել է Կամերունի հարավային Բեթի ցեղում և ստացել է կրթություն տեղի կաթոլիկ միսիոներների կողմից։ 1950-ական թվականներին Կամերունի մայրաքաղաք Յաունդեի դպրոցից բակալավրի աստիճան ստանալուց հետո նա կրթությունը շարունակելու համար տեղափոխվել է Փարիզ։ Հենց Ֆրանսիայում էլ ծագել է լրագրության և ֆիլմարտադրության նրան հետաքրքրությունները։
Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1955 թվականին Թերեզ Սիտա-Բելլան սկսել է իր կարիերան որպես լրագրող։ Ավելի ուշ՝ 1963 թվականին, նա դարձավ Աֆրիկայի և Կամերունի առաջին կին կինոռեժիսորը։ 1964-1965, Սիտա-Բելլան աշխատել է Ֆրանսիայում ֆրանսիական La Vie Africane ամսագրում, որի համահիմնադիրն էր։ 1967 թվականին Կամերուն վերադառնալուց հետո նա միացել է Տեղեկատվության նախարարությանը և դարձել պետի տեղակալ[1]։
Tam Tam à Paris[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1963 թվականին Սիտա-Բելլան նկարահանեց «Tam-Tam à Paris» վավերագրական ֆիլմը, որը հետևեց Փարիզի շրջագայության ժամանակ կամերունյան ազգային համույթի խմբի անդամներին[2]։ «Tam-Tam à Paris» ֆիլմը հաճախ մեջբերվում է որպես Աֆրիկայի և Կամերունի առաջին կին կինոռեժիսորի աշխատանք[3]։ 1969 թվականին «Tam-Tam à Paris» ներկայացվել է Աֆրիկյան ֆիլմերի առաջին շաբաթում, որը հետագայում հայտնի դարձավ որպես ՖԵՍՊԱԿՕ[4]։
Սիտա-Բելլան համարվում էր ռահվիրա և կինոյի ոլորտում աշխատող մի քանի կանանցից մեկը, քանի որ այս ոլորտում ժամանակին գերակշռում էին տղամարդիկ։ 1970-ականներին խոսելով կինոարտադրության մասին՝ ասում է․
|
Կամերունցի կին 1970-ականների՞ն։ Այն ժամանակ մենք շատ քիչ էինք։ Այնտեղ կային մի քանի արևմտյան հնդիկներ, մի սենեգալցի կին և ես էի։ Բայց գիտեք, ֆիլմարտադրությունը կանանց բիզնեսը չէ[5]։ | 
|
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2006 թվականի փետրվարի 27-ին Թերեզ Սիտա-Բելլան մահացել է Յաունդեի հիվանդանոցում՝ հաստ աղիքի քաղցկեղից[6]։ Թաղվել է Յաունդեի Մվոլյե գերեզմանատանը։
Պարգևեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կամերունի Սիտա-Բելլա մշակույթի կենտրոնը անվանվել է ի պատիվ կամերունցի կինոռեժիսոր Թերեզ Սիտա-Բելլայի[7]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Pouya, André Marie (1989 թ․ սեպտեմբեր). «Interview with Thérèse Sita-Bella». Amina (french). 233: 44. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Tchouaffé, Olivier Jean (2012). «Women in Film in Cameroon: Thérèse Sita-Bella, Florence Ayisi, Oswalde Lewat and Josephine Ndagnou». Journal of African Cinemas. 4 (2): 191–206. doi:10.1386/jac.4.2.191_1. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
- ↑ «Recovering Lost African Film Classics». africa-in-motion.org.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
- ↑ Ellerson, Beti (Fall 2016). «African Women and the Documentary: Storytelling, Visualizing History, from the Personal to the Political». Black Camera. 8 (1): 223–239. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 10-ին.(subscription required)
- ↑ Tande, Dibussi. «Sita Bella: The Final Journey of a Renaissance Woman». dibussi.com. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
- ↑ «Cameroon's first woman journalist dies». nation.com.pk. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
- ↑ Anchunda, Benly. «Cameroon Cultural Centre gets face lift». crtv.cm. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
