Ելիզավետա Մուկասեյ

Ելիզավետա Մուկասեյ;
Ծնվել է	մարտի 16 (29), 1912
Ծննդավայր	Ուֆա, Ufa Uyezd, Ուֆայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	սեպտեմբերի 19, 2009 (97 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Գերեզման	Խովանսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետ
Մասնագիտություն	հետախույզ
Ամուսին	Mikhail Mukasei?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և
Երեխաներ	Անատոլի Մուկասեյ

Ելիզավետա Մուկասեյ (ռուս.՝ Елизаве́та Ива́новна Мукасе́й, օրիորդական ազգանունը՝ Եմելյանովա (ռուս.՝ Емельянова), մարտի 16 (29), 1912, Ուֆա, Ufa Uyezd, Ուֆայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 19, 2009(2009-09-19)^[1], Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային հետախույզ, գաղտնի գործակալ (ծածկանունը՝ Էլզա)։ Ամուսնու՝ Միխայիլ Մուկասեյի հետ, որը նույնպես խորհրդային գաղտնի գործակալ էր (ծածկանունը՝ Զեֆիր), 1940 թվականից մինչև 1970-ական թվականները գաղտնի մի շարք գործողությունների է մասնակցել Արևմտյան Եվրոպայում և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում։

Կենսագրություն

Ելիզավետա Մուկասեյը ծնվել է 1912 թվականի մարտի 29-ին, Ուֆա քաղաքում։ 1917 թվականի վերջերին սովից փրկվելու համար ընտանիքով տեղափոխվել են Տաշքենդ։ 1929 թվականին Ելիզավետան, ավարտելով միջնակարգ դպրոցը, ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի կենսաբանական ֆակուլտետը, որն ավարտելուց հետո որոշ ժամանակ բանվոր է աշխատել ֆաբրիկայում, այնուհետև նշանակվել է աշխատավորական երիտասարդության դպրոցի տնօրեն։

1939 թվականից մինչև 1943 թվականը ամուսնու՝ հետախույզ, գաղտնի գործակալ Միխայիլ Մուկասեյի հետ ծառայողական գործուղման մեջ է գտնվել ԱՄՆ-ի Լոս Անջելես քաղաքում։

1943 թվականից մինչև 1949 թվականը եղել է Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի՝ МХАТ-ի գեղարվեստական խորհրդի քարտուղարը։

Հատուկ պատրաստություն անցնելուց հետո^[2] 1955 թվականից մինչև 1977 թվականը «Էլզա» ծածկանունով աշխատել է արտասահմանում, ամուսնու հետ, ապահովել նրա երկկողմանի կապը «Կենտրոնի» հետ։ Ամուսիններով ճամփորդել են եվրոպական երկրներով, հետախուզական տվյալներ հավաքել ու փոխանցել Կենտրոնին՝ արժանանալով վերջինիս բարձր գնահատականին։

ԽՍՀՄ վերադառնալուց հետո Ելիզավետա Իվանովնան կատարել է երիտասարդ հետախույզներ հավաքագրելու աշխատանք, հետախուզական դպրոցների համար հեղինակել դասագրքեր և ուսումնական օժանդակ ձեռնարկներ։ Ամուսնու հետ համագործակցելով՝ գրել է նաև «Զեֆիր և Էլզա» գիրքը՝ արտասահմանում իրենց անցկացրած երեսուն տարիների մասին։

Ելիզավետա Մուկասեյը մահացել է 2009 թվականի սեպտեմբերի 19-ին՝ 97 տարեկան հասակում։ Ամուսինը մահացել էր 2008 թվականի օգոստոսի 19-ին՝ 101 տարեկան հասակում^[3]^[4]։

Պարգևներ

Ե. Ի. Մուկասեյը պետանվտանգության պատվավոր աշխատակից էր։ Պարգևատրվել է բազմաթիվ մեդալներով, այդ թվում՝ «Մարտական վաստակի համար» («За боевые заслуги») մեդալով։ Արժանացել է նաև Յուրի Անդրոպովի անվան մրցանակի՝ Ռուսաստանի Դաշնության անվտանգության ապահովման գործում ներդրած ակնառու ավանդի համար։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 http://www.express.co.uk/expressyourself/134470/Sultry-spy-who-fooled-Hollywood
↑ Изучение немецкого и польских языков, изучения радиодела, отработка работы на рации на слух азбукой Морзе и пр.
↑ Elizaveta Mukasei, Soviet Spy, Is Dead at 97
↑ «Iconic Soviet spy dies at 97». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.

Գրականություն

Мукасей М. И., Мукасей Е. И. Зефир и Эльза. Разведчики-нелегалы. — Закон и порядок, 2004. — (Великая Россия. Имена). — ISBN 5-98465-005-3

Արտաքին հղումներ

[_12d8abd9331efa87-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 http://www.express.co.uk/expressyourself/134470/Sultry-spy-who-fooled-Hollywood

[2] Изучение немецкого и польских языков, изучения радиодела, отработка работы на рации на слух азбукой Морзе и пр.

[3] Elizaveta Mukasei, Soviet Spy, Is Dead at 97

[4] «Iconic Soviet spy dies at 97». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]