Դիկ Բաթթոն
| Դիկ Բաթթոն | |
|---|---|
 | |
| Անձնական տեղեկություն | |
| Սեռ՝ | արական |
| Մասնագիտացում՝ | դերասան, հեռուստատեսային դերասան, գեղասահորդ և կինոդերասան |
| Երկիր՝ |  ԱՄՆ |
| Ծննդյան ամսաթիվ՝ | հուլիսի 18, 1929[1][2][3] (95 տարեկան) |
| Ծննդավայր՝ | Էնգլվուդ, Բերգեն շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ |
Ռիչարդ («Դիկ») Տոտեն Բաթթոն (անգլ.՝ Richard Totten «Dick» Button, հուլիսի 18, 1929[1][2][3], Էնգլվուդ, Բերգեն շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ), ամերիկացի նախկին գեղասահորդ, գեղասահքի կրկնակի օլիմպիական չեմպիոն, աշխարհի հնգակի չեմպիոն, այժմ հեռուստատեսային մեկնաբան[4]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մանկություն և պատանեկություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դիկ Բաթթոնը ծնվել և մեծացել է Նյու Ջերսիի Էնգլվուդ քաղաքում։ Նա վաղ տարիքից սկսել է սահել, սակայն լրջորեն չի վերաբերվել մարզումներին։ 12 տարեկանում նրա հայրը պատահաբար լսել է, թե ինչպես են Դիկին ասում, որ նա երբեք լավ գեղասահորդ չի դառնա։ Շուտով նա որդուն ուղարկում է Նյու Յորք, որտեղ սկսում է զբաղվել գեղասահքի սպորտային պարերի մարզիչ Ջոի Քերոլի հետ[5]։ Ամռան ընթացքում նա մարզվել է Լեյք-Պլեսիդում՝ Քերոլի մոտ, իսկ հետո նրա խորհրդով անցել է Գուստավ Լասիի մոտ։ Այդ մարզիչի հետ Բաթթոնը մնացել է մինչեւ կարիերայի ավարտը[6]։
Կարիերայի սկիզբ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]16 տարեկանում նա հաղթել Է ԱՄՆ-ի առաջնությունում, ընդ որում բոլոր մրցավարները միաձայն նրան տվել են առաջին տեղը։ Այսպիսով, Բաթթոնը Ստոկհոլմում ընտրվել է 1947 թվականի Աշխարհի առաջնությունում, որտեղ երկրորդ տեղն է գրավել Հանս Գերշվիլերից հետո։ Դա վերջինն էր Բաթթոնի կարիերայում, երբ նա առաջինից ցածր տեղ զբաղեցրեց աշխարհի առաջնությունում։ Աշխարհի առաջնությունում Բաթթոնն ընկերացել է Ուլրիխ Սալխովի հետ, որը հիասթափված էր Բաթթոնի պարտությունից և, որպեսզի աջակցի գեղասահորդին, նրան է նվիրում իր առաջին գավաթը (Սալխովը 1901 թվականին հաղթանակ տարավ իր առաջին աշխարհի առաջնությունում)։ Ավելի ուշ Բաթթոնն այդ մրցանակը հանձնել է ամերիկացի Ջոն Միշա Պետկևիչին[7]։
1948 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Բաթթոնը կրկին մրցում էր Գերշվիլերի հետ և այս անգամ հաղթանակ տանում։ Հաջորդ տարի ամերիկացիներին արգելվել էր հանդես գալ Եվրոպայի առաջնությունում, այդպիսով Բաթթոնը դառնում է ԱՄՆ-ի միակ քաղաքացին, որը նվաճեց Եվրոպայի առաջնությունում[8]։
Սիրողական կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1948 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերում Բաթթոնը պարտադիր խաղերից հետո Գերշվիլերին գերազանցում էր 29.6 միավորով՝ հաղթելով հինգ ֆիգուրներից չորսում։ Մարզման ժամանակ նա փորձել է «կրկնակի աքսել» ցատկել, բայց ամեն անգամ սխալմամբ է կատարել այն։ Կամայական ծրագրից մեկ օր առաջ Բաթթոնին, այնուամենայնիվ, հաջողվում է առաջին անգամ կատարել այդ թռիչքը, և նա որոշում է ռիսկի դիմել և ընդգրկել այն ծրագրում։ Բաթթոնին հաջողվել է կատարել այդ նյուանսը։ Այսպիսով նա դարձել է առաջին մարզիկը, որը «կրկնակի աքսել» է կատարել մրցումներում։ Նրա՝ ազատ և պարտադիր գործիչների արդյունքները թույլատրվում է զբաղեցնել առաջին տեղը։ 19-ամյա Բաթթոնը դարձել է պատմության ամենաերիտասարդ օլիմպիական չեմպիոնը։ Վերջին անգամ նա Գերշվիլերի հետ մրցել է նույն տարվա աշխարհի առաջնությունում և կրկին հաղթանակ է տարել։ ԱՄՆ-ի առաջնությունն էլ ավարտվում է Բաթթոնի համար ոսկե մեդալով։ 1949 թվականին նա արժանացել է ամերիկյան Sullivan մրցանակին՝ մարզական նվաճումների համար ։
1947 թվականի աշնանը Բաթթոնը պատրաստվում էր ուսումը սկսել Եյլի համալսարանում, սակայն ստիպված էր ընդհատել՝ Օլիմպիական խաղերին նախապատրաստվելու համար։ Թեև համալսարանի ղեկավարությունը սկզբում հավաստիացնում էր, որ մարզական կարիերան չի խանգարի ուսմանը, ավելի ուշ Բաթթոնը հայտարարել է, որ եթե ցանկանում է սովորել Եյլի համալսարանում, գեղասահքը ստիպված կլինի թողնել։ Ընկերների խորհրդով նա փաստաթղթեր է ներկայացրել և ընդունվել Հարվարդի համալսարան, որն ավարտել է 1952 թվականին (իրավագիտություն մասնագիտությամբ)։
Մնացած ողջ կարիերայի ընթացքում Բաթթոնը հաղթել է այն բոլոր մրցումներում, որոնց մասնակցել է։ Նրանից ամեն տարի ռեկորդներ էին սպասում։ 1949 թվականին նա կատարել է «կասկադ կրկնակի ռիտբերգեր-կրկնակի ռիտբերգեր», 1950 թ.՝ «կասկադ կրկնակի ռիտբերգեր-կրկնակի ռիտբերգեր-կրկնակի ռիտբերգեր», 1951 թ.՝ «կասկադ կրկնակի աքսել-եռակի ռիտբերգեր»։ 1952-ի ձմեռային Օլիմպիական խաղերի ժամանակ Բաթթոնը մարզչի հետ եռացատկ էր պատրաստում, որն առաջին անգամ հաջողությամբ կատարում է Վիեննայում կայացած Եվրոպայի առաջնության ցուցադրական ելույթներում։ Օլիմպիական խաղերում նա ազատ ծրագրում կատարել է եռակի ռիտբերգեր՝ առաջին եռակի ցատկը գեղասահքի պատմության մեջ, իսկ հետո կրկնել այն աշխարհի առաջնությունում[9]։
Ձեռքբերումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Առաջինն է կատարել երկակի աքսել[10]
- Առաջինն է կատարել եռակի ռիտբերգեր[10]
- Առաջինը կատարել է լիբելան (տղամարդ գեղասահորդ)[10]
- Եվրոպայի առաջնությունում հաղթած միակ ամերիկացին է[10]
- Աշխարհի առաջնությունում հաղթած միակ ամերիկացին է[10]
- Օլիմպիական խաղերում մեդալ նվաճած առաջին ամերիկացին է[10]
- Օլիմպիական խաղերում երբևէ հաղթած ամենաերիտասարդ մարզիկն է[11]
Արդյունքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Մրցույթներ | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ձմեռային օլիմպիական խաղեր | 1 | 1 | |||||||
| Գեղասահքի աշխարհի առաջնություն | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||
| Գեղասահքի Եվրոպայի առաջնություն | 1 | ||||||||
| Գեղասահքի Հյուսիսային Ամերիկայի առաջնություն | 1 | 1 | 1 | ||||||
| Գեղասահքի ԱՄՆ առաջնություն | 1 N. | 1 J. | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
Ավելացնել պարբերություն
- N = սկսնակների շրջանում J =պատանեկան մրցույթներ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Tchir P. List of the Oldest Living Olympians (aged 90+)
- ↑ «Famous birthdays for July 18: Vin Diesel, Kristen Bell». United Press International. 2019 թ․ հուլիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին. «Gold medal ice skater Dick Button in 1929 (age 90)»
- ↑ https://www.peoples.ru/sport/fskating/dick_button/index1.html
- ↑ «Дик Баттон: Жизнь как легенда». Sports.ru. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «Dick Button | American figure skater». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «Dick Button». IMDb. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «Dick Button | Figure Skating | Olympic Hall of Fame». United States Olympic & Paralympic Museum (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ հուլիսի 19. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 «Richard BUTTON - Olympic Figure skating | United States of America». International Olympic Committee (անգլերեն). 2021 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ https://www.olympic.org/richard-button
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիկ Բաթթոն» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||
