Գրոսվենեդիգեր
| Գրոսվենեդիգեր | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լեռ |
| Երկիր |  Ավստրիա |
| Վարչատարածքային միավոր | Neukirchen am Großvenediger? և Prägraten am Großvenediger? |
| Լեռնաշղթա | Վենեդիգեր (լեռնախումբ)[1] |
| Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 3657 մետր |
| Հարաբերական բարձրություն | 1185 մետր |
| Պահպանման տարածք | Բարձր Տաուրեն |
Գրոսվենեդիգեր (գերմ.՝ Großvenediger), Բարձր Տաուերնի Վենեդիգեր խմբի հիմնական գագաթը, սահմանակից է Ավստրիայի Տիրոլ և Զալցբուրգ նահանգներին։ Համարվում է Ավստրիայի չորրորդ ամենաբարձր լեռը[2] (թեև կարող է լինել մինչև տասնվեցերորդը, եթե յուրաքանչյուր երկրորդական գագաթ հաշվարկվի)։ Սառցադաշտով ծածկված գագաթը համարվում է Բարձր Տաուերն ազգային պարկի մաս։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ի սկզբանե հայտնի է որպես Stützerkopf, Գրոսվենեդիգեր (անգլերեն՝ Մեծ վենետիկցի) անվանումն առաջին անգամ արձանագրվել է 1797 թվականի սահմանային հարցման ժամանակ։ Այս անվան ծագումը պարզ չէ, հավանաբար բխում է վենետիկյան առևտրականներից, որոնց ճանապարհն անցել է լեռնանցքներով։ Ըստ մեկ այլ տեսության՝ լեռան գագաթից կարելի է տեսնել Վենետիկը, մոտ 200 կմ հեռավորության վրա, ինչը սակայն չի համապատասխանում փաստերին։
Հեղինակը և լեռնաբնակ Իգնաց ֆոն Կյուսրնգերը (1795-1861) առաջիններից մեկն էր, որ 1840 թվականին մագլցել է լեռը՝ ստանալով weltalte Majestät (աշխարհի հնագույն վեհություն) մակդիրը։
Մագլցման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
19-րդ դարում մի քանի փորձեր են արվել հասնելու Գրոսվենեդիգերի գագաթ 1800 թվականին Գրոսգլոկկներ առաջին վերելքից հետո։ 1828 թվականի օգոստոսի 9-ին 17 տղամարդկանցից բաղկացած արշավախումբը, այդ թվում` Լոթարինգյան ընտանիքից էրցհերցոգ Յոհան Ավստրիացին, ձնահյուսի պատճառով չկարողացան բարձրանալ Գրոսվենեդիգեր։
1841 թվականի սեպտեմբերի 3-ին, Գրոսվենեդիգերի գագաթ առաջին մագլցումից 40 տարի հետո, Յոզեֆ Շվաբի ղեկավարությամբ թիմը կարողացավ հասնել Գրոսվենեդիգերի գագաթ՝ սկսելով հյուսիսային Նոյկիրհեմ-ամ-Գրոսվենեդիգեր ստորոտից, Զալցախ հովիտ, մագլցեցին Օբերսուլցբախ վտակի հարավային երկայնքով դեպի Stierlahnerwand։ Թիմի մյուս անդամներից էին Իգնաց ֆոն Կյուսինգերը, Փոլ Ռոհրենգերը, Անտոն վոն Ռութհները և Ֆրանց Սպիտալերը։ 40 մասնակիցներից միայն 26-ը կարողացան հասնել գագաթ, մյուսներն ուժասպառությունից հետ մնացին։
Այսօր բազմաթիվ լեռնային տնակներ հիմք են ծառայում դեպի գագաթ վերելքների համար, թեև բարձր գոտիներում ալպինիզմը կարող է վտանգավոր լինել բազմաթիվ սառցե ճեղքերի տեսակետից։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Венедигер (ռուս.) // Венгрия — Вильно — 1928. — Т. 10. — С. 135.
- ↑ Großvenediger, Austria, Elevation: 3666 meters, 12,028 feet
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրոսվենեդիգեր» հոդվածին։ |
| ||||||||||
