Օր (Միքելանջելո)

Օր
տեսակ	քանդակ
քանդակագործ	Միքելանջելո
տարի	1526
բարձրություն	160 սանտիմետր
լայնություն	150 սանտիմետր
ուղղություն	Բարձր վերածնունդ
նյութ	մարմար
գտնվելու վայր	New Sacristy?
հավաքածու	Մեդիչիների ժամատուն
մասն է	Tomb of Giuliano de' Medici, Duke of Nemours?
Day (Michelangelo) Վիքիպահեստում

«Օր» (իտալ.՝ Il Giorno), մարմարե քանդակ, ստեղծել է Միքելանջելոն՝ 1520—1534 թվականներին։ Քանդակը Ջուլիանո Մեդիչիի և Կապելլա Մեդիչիի հիշատակին նվիրված կոմպոզիցիայի մաս է կազմում։

Ստեղծման պատմություն

Միքելանջելոն քանդակի վրա աշխատել է 1520-1534 թվականներին։ Աշխատանքը վերջնական տեսքի է բերվել 1534 թվականին4, երբ Միքելանջոն գնացել է Հռոմ։

Նախապատրաստական մոդել

Պահպանվել է քանդակի կավե թրծած տարբերակը, որը ստեղծվել է մոտավորապես 1524 թվականին։ Կավե տարբերակի մոտ բացակայում է աջ ոտնաթաթը, գլուխը ավարտուն տեսքի է բերված։ Մոդելի դեմքը ամբողջությամբ համապատասխանում է «Հաղթանակի ոգին» քանդակաշարից պարտվողի դեմքին՝ գլխարկի նմանվող խիտ, փարթամ վարսեր, երկար մորուք, լայն քիթ։ Ավարտուն քանդակի համեմատ այս մոդելն առավել մկանուտ է։ Հենց այս տեսքով է այն պատկերվել Տինտորետոյի նկարներում։

Մոդելը պահվում է Հյուսթոնի գեղարվեստի թանգարանում (Հյուսթոն, Տեխաս)։

Նկարագրություն

«Օր» քանդակը մկանուտ, ուժեղ տղամարդու կերպար է։ Ուիլյամ Ուոլլեսի կարծիքով «Օր» քանդակի դեմքը «բարձանում է ուսից այնպես, ինչպես արեգակը հրվանդանի վրա»։ Ըստ Լազարևի՝ քանդակը «հիշեցնում է ուժգին հեղեղ, ակներև են Սիքստինյան կապելլայի տիտանյան կերպարներին նմանությունը»։

Հովարդ Բենջամին Հիբարդը (անգլ.՝ Howard Benjamin Hibbard), գրել է, որ քանդակը «Բելվեդերյան մարմնաքանդակի մեկ այլ տարբերակ է»։

Ինչպես գրել է Լիբմանը, «Օրը» նայում է «ուսի վրայով՝ մռայլ և անբարյացակամորեն, կարծես թաքնվում է թշնամական աշխարհից»։

Ինչպես կապելլայի մյուս քանդակները, «Օրի» աչքերը կույր են․ քանդակագործը դրանք ստեղծել է առանց բիբերի։

Գերմանացի արվեստաբան Հերբերտ ֆոն Այնեմը վկայակոչում է Ֆրիդրիխ Կրիգբաումին, ըստ որի «Օրը», ըստ նախնական մտադրության, պետք է ստեղծվեր առնձնահատուկ գծերով, արևի խույրով։

Կերպարն արվեստի մեջ

Իրվինգ Սթոունի կենսագրական «Տառապանք և զմայլանք» (1961) գրքում գրված է․

«(…) իմաստուն ուժեղ մարդ, ով գիտեր ամեն ինչ անցած ցավի և կյանքի վայելքների մասին (…) գլուխը թեքված է ուսի վրա այնպես, որ մկանուտ իրանը ընգծում է մեջքը, որը կարող է բարձրացնել և իր վրա պահել ողջ աշխարհը»

Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)  

With Day, a wise, strong man who knew every aspect of life's passing pain and pleasure, he carved the head sweeping out over its own massive shoulder and forearm, reflecting in its muscled torso a back that had lifted and carried the weights of the world

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
• 

Գրականություն

• Вазари Д. Жизнеописания прославленных живописцев, скульпторов и архитекторов իտալ.՝ Le Vite de’piu eccelenti Pittori, Scultori e Architetti {{{заглавие}}}. — К.: Искусство, 1970. — С. 296 —429, 497 —507. — 520 с. (ուկր.)
• Микеланджело. Поэзия. Письма. Суждения современников / сост. В. Н. Гращенков. — М.: Искусство, 1983. — 451 с.
• Herbert von Einem; Ronald Taylor. Michelangelo = գերմ.՝ Michelangelo (1959). — London: Methuen&Co Ltd, 1973. — 329 с. (անգլ.)
• Эрпель Фриц. Микеланджело / Пер. с нем. Сергея Данильченко. — Берлин: Хеншель, 1990. — 72 с. — ISBN 3-362-00044-4
• Eric Scigliano. Michelangelo's Mountain: The Quest For Perfection In The Marble Quarries Of Carrara. — Simon and Schuster, 2005. — 352 с. (անգլ.)
• Paul James LeBrooy. Michelangelo models formerly in the Paul von Praun Collection. — Michigan, 1972. (անգլ.)
• Либман М. Я. Микеланджело Буонарроти. — М.: Советский художник, 1964. (ռուս.)
• John Addington Symonds. The Life of Michelangelo Buonarroti. — 1893. (անգլ.)
• William Wallace. The Treasures of Michelangelo. — Andre Deutsch, 2010. — ISBN 978-0-233-00253-8 (անգլ.)
• Howard Hibbard Michelangelo. — Harper & Row, 1985. — 358 с.

Նշումներ

а. гробница была завершена по заказу Козимо I Медичи в 1554—1555 гг. Джорджо Вазари и Бартоломео Амманнати