Օրկանյա

Օրկանյա
Ծնվել է	մոտ 1315, 1320 կամ մոտ 1308
Ծննդավայր	Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն
Վախճանվել է	1368
Մահվան վայր	Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն
Մասնագիտություն	նկարիչ, քանդակագործ, ճարտարապետ և բանաստեղծ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Triptych with the Virgin and Child, and Saints Mary Magdalene and Ansanus?
Ուսուցիչ	Անդրեա Պիզանո և Ջոտտո դի Բոնդոնե
	Andrea Orcagna Վիքիպահեստում

Անդրեա դի Չոնե դի Արքանջելո, մականվանյալ Օրկանյա (իտալերեն՝ Andrea di Cione di Arcangelo - Orcagna, մոտ 1315^[1], 1320^[2] կամ մոտ 1308^[3], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն^[2]^[1] - 1368^[4]^[2]^[5], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն^[1]^[2]), վաղ Վերածննդի ժամանակաշրջանի իտալացի նկարիչ, քանդակագործ, ճարտարապետ։ Հիմնականում գործել է Ֆլորենցիայում։ Ֆլորենցիայի տաճարի շինարարության ժամանակ եղել է խորհրդատու, բացի այդ, ղեկավարել է Օրվիետոյի տաճարի ճակատի կառուցման աշխատանքները^[6]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կերպարվեստի ասպարեզում Օրկանյայի հիշարժան ստեղծագործություններից են՝

Թողություն շնորհողի խորանը (1354–57) Ֆլորենցիայի Սանտա Մարիա Նովելլա վանքի Strozzi di Mantova մատուռում
Օրսանմիկելե եկեղեցու խորանը (ավարտվել է 1359 թ.), համարվում է «իր տեսակի մեջ ամենակատարյալ աշխատանքը իտալական գոթիկայի ոճով» ^[7]
«Մահվան հաղթարշավը» որմնանկարը, որը կոմպոզիտոր Ֆերենց Լիստին ներշնչել է ստեղծելու իր գլուխգործոցներից մեկը՝ «Totentanz»-ը։
«Խաչելություն» որմնանկարը՝ մուգ խորապատկերով, բազում հրեշտակներով ու «Խորհրդավոր ընթրիք»-ի դրվագներով (1365)^[8]։

Օրվիետոյի տաճարի խճանկարն ու զարդանախշ պատուհանը։

Աշակերտները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օրկանյայի աշակերտների շարքում հիշատակվում են՝

14-րդ դարի պիզացի նկարիչ Նելլո դի Վաննին, որին հաճախ նույնացնում են Բեռնարդո Նելլոյի կամ Ջովանի Ֆալկոնեի հետ^[9]։
Տոմազո դել Մացցան (Ջորջո Վազարին նրան անվանում է Տոմազո դի Մարկո)^[10]։
Ջակոպո դի Չոնեն՝ Անդրեայի եղբայրը, առավելապես հայտնի որպես քանդակագործ և ճարտարապետ^[11]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Джорджо Вазари. Жизнеописания наиболее знаменитых живописцев, ваятелей и зодчих. М.1996, стр. 461—480
Лазарев В. Н. Происхождение итальянского Возрождения, т. 2. М., 1959
М. Прокопп. Итальянская живопись XIV века. Будапешт, 1988, стр. 41-42, илл. 37
Искусство итальянского Ренессанса (под редакцией Р.Томана), Konemann, 2000, стр. 78-81.
R. Offner, Studies in Florentine Painting,New York 1927, pp. 43 ss., 61, nota 10;
H. Gronau, A. Orcagna und Nardo di Cione,Berlin 1937;
R. Salvini, Zur flor. Malerei des Trecento. Alte und neue Wege der Forschung, in Kritische Berichte,VI (1937), pp. 119 s.;
R. Salvini, La pala Strozzi in S.Maria Novella, in L’Arte, XL (1937), pp. 16 ss.;
H. A. Gronau, The S. Pier Maggiore Altarpiece: a reconstruction, in The Burlington Magazine,LXXXVI (1945), pp. 139–144;
L. Coletti, I Primitivi,II,Novara 1946, p. LI; F. Antal, Flor. Painting and its social background,London 1947, pp. 191–94, 211 s., 224-26, 286 s., 346, 349 e passim (ediz. ital., Torino 196o, pp. 277–279, 318—321 epassim);
Hans Dietrich Gronau, Andrea Orcagna und Nardo di Cione. Eine stilgeschichtliche Untersuchung, Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1937.
Richard Offner, A critical and historical corpus of Florentine painting. IV: Tendencies of Gothic in Florence, 1: Andrea di Cione, [New York], [New York University], 1962.
Gert Kreytenberg, Orcagna, Andrea di Cione. Ein universeller Künstler der Gotik in Florenz, Mainz, von Zabern, 2000.
L'eredità di Giotto. L'arte a Firenze 1340-1375, catalogo della mostra (Firenze, 2008) a cura di A. Tartuferi, Firenze, Giunti, 2008.