Օտարականը (վեպ)

Օտարականը անգլ.՝ Outlander և իսպ.՝ Forastera
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	ֆենթեզի, պատմական գեղարվեստական գրականություն, ռոմանտիկ գեղարվեստական գրականություն, գիտական ֆանտաստիկա, գիտական ֆենտեզի, historical fantasy? և time-travel fiction?
Ձև	վեպ
Հեղինակ	Diana Gabaldon?
Երկիր	ԱՄՆ
Բնագիր լեզու	անգլերեն
Հրատարակչություն	Dell Publishing
Հրատարակվել է	հունիսի 1, 1991
Շարք	Outlander series?
Հաջորդ	Dragonfly in Amber?

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Օտարականը (այլ կիրառումներ)

«Օտարականը» (անգլ.՝ Outlander), Դիանա Գեբլդոնի ութ պատմավեպերի շարքի առաջին ստեղծագործությունը, որ հրատարակվել է 1991 թվականին։ Պատմում է բուժքույր Քլեր Ռենդալի մասին, որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակվանից տեղափոխվում է 18-րդ դարի Շոտլանդիա և ընկնում արկածների մեջ ու սիրավեպ ունենում Ջեյմի Ֆրեյզերի հետ։ Գրքերի շարքում համադրված են մի քանի ժանրեր՝ պատմական արձակ, սիրավեպ, արկածային գրականություն և գիտական ֆանտաստիկա/ֆենտեզի։

2014 թվականի օգոստոսի 9-ին թողարկվել է գրքի հիման վրա նկարահանված հեռուստասերիալն ամերիկյան Starz ալիքով։ 2018 թվականի մայիսի 9-ին Starz-ը հայտարարել է, որ սերիալը երկարաձգվել է մինչև 5-րդ և 6-րդ եթերաշրջաններ։

Սյուժե

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո՝ 1946 թվականին, բրիտանացի զինվորական բուժքույր Քլեր Ռենդալն իր ամուսնու՝ Ֆրենկի հետ մեկնում է մեղրամիսն անցկացնելու շոտլանդական Ինվերնեսում։ Ֆրենկը պատմության պրոֆեսոր է, ուսումնասիրում է տոհմի պատմությունը, իսկ Քլերը ծաղիկներ է հավաքում Քրեգ նա Դուն բլրի վրա գտնվող մենհիրների մոտ։ Հանկարծակի ուշաթափությունից հետո նա գիտակցության է գալիս 18-րդ դարում և հանդիպում իր ամուսնու նախնուն՝ Ջեք Ռենդալին։ Հայտնվում է շոտլանդացի գաելը, որը Քլերին տանում է Մաքենզիների կլան, որտեղ նա օգնում է բուժել Ջեյմիի ուսի հոդախախտումը։ Այդտեղ նա հասկանում է, որ տեղափոխվել է անցյալ, իրեն ներկայացնում է որպես անգլիացի այրի, որը գնում է Ֆրանսիա՝ իր ընտանիքի մոտ։ Գաելները չեն հավատում նրան և տանում են Լեոխ ամրոց, որտեղ Քլերը փորձում է գտնել հետ վերադառնալու միջոց։

1743 թվականին ապրող գաելները Քլերին համարում են օտարական, «սաքսոն», «օտարերկրուհի», որը հեռու է գաելյան մշակույթից։ Սակայն իր բժշկական գիտելիքների շնորհիվ Քլերը ձեռք է բերում նրանց հարգանքը, սակայն տոհմի առաջնորդ Քոլում Մաքքենզին նրան համարում է անգլիական լրտես։

Քլերին կասկածներից ու կապիտան Ռենդալի հարցաքննություններից փրկելու նպատակով տոհմի առաջնորդի եղբայր Դուգալը նրան ամուսնացնում է Ջեյմիի հետ, ինչի շնորհիվ նա դառնում է Շոտլանդիայի քաղաքացի։ Մենհիրների Քրեյգ նա Դուն բլրի ճանապարհին Քլերը հանդիպում է կապիտան Ռենդալի մարդկանց և Ջեյմին խնդրում փրկել իրեն։ Վերադառնալով Լեոխ ամրոց՝ Քլերը շարունակում է բուժել մարդկանց, բժշկություն է սովորեցնում տեղացի պաշտոնյա Գեյլիս Դունկանի կնոջը։ Շուտով նրանց երկուսին մեղադրում են կախարդության մեջ, սակայն Ջեյմին ժամանակին հասնում է, որպեսզի փրկի Քլերին։ Գտնվելով հսկողության տակ՝ Քլերն իմանում է, որ Գեյլիսն ընդգրկված է այն կազմակերպության կազմում, որը ցանկանում է Շոտլանդիայի գահին վերադարձնել Յակով թագավորին։ Փախչելուց առաջ Քլերը Գեյլիսի մարնին եղած բնական ծաղկի պատվաստման սպիներից հասկանում է, որ նա նույնպես ապագայից է։

Քլերը պատմում է իր իրական պատմությունը Ջեյմիին, որը նրան տանում է Քրեյգ նա Դուն։ Ստիպված լինելով ընտրություն կատարել գնալու ու մնալու միջև՝ Քլերը որոշում է մնալ։ Ջեյմին նրան տանում է Լալիբրոխում գտնվող իր տուն, որտեղ նրանց դիմավորում է Ջեյմիի քույր Ջենին իր ամուսնու հետ։ Վարձակալներից մեկի մատնությամբ անգլիացիներից թաքնվող Ջեյմիին տանում են Վենթվորտ բանտ։ Քլերի ու Մաքենզի տոհմի՝ Ջեյմիի փրկելու փորձը ձախողվում է, Քլերը գերի է ընկնում Ռենդալի մոտ, որը նրան սպառնում է բռնաբարությամբ։ Քլերը Ռենդալին ասում է, որ ինքը վհուկ է ու կանխագուշակում է նրա մահվան օրը, որն իմացել էր իր ամուսնու՝ Ֆրենկի ընտանեկան պատմությունից։ Ջեյմի մոր նախկին փեսացուն՝ սըր Մարկուս ՄաքՌանոխը, կազմակերպում է Ջեյմիի փախուստը, որը տուժել էր Ռենդալի ծաղրանքներից։ ՄաքՌոնախի ամրոցում Քլերը բուժում է Ջեյմիի վերքերը։ Ապաքինվելուց հետո Ջեյմին իր կնքահայր Մուրտաղի ու Քլերի հետ փախչում է ֆրանսիական Սենտ Անն դե Բոպրե վանք, որտեղ Ջեյմիի քեռին ծառայում է որպես ավագերեց։ Այնտեղ Քլերը հասկանում է, որ հղի է։

Վեպի ստեղծում

Դիանա Գեբլդոնը ցանկացել է փորձ ձեռք բերել ստեղծագործելու բնագավառում՝ չունենալով որոշակի մտահղացում։ Դոկտոր Ովի մասին «Ռազմական խաղեր» սերիան դիտելուց հետո նրա ուշադրությունը գրավել է Ջեյմի Մաքքրիմոնի հերոսը, որ 1745 թվականի երիտասարդ շոտլանդացի էր։ Քիլթով երիտասարդ շոտլանդացին երկար զբաղեցրել է Գեբլդոնի մտքերը, և նա որոշել է գրել վեպ 18-րդ դարում Շոտլանդիայում տեղի ունեցած իրադարձությունների մասին։

Գեբլդոնը նախապես ծրագրել է ստեղծել պատմավեպ, սակայն աշխատանքի ընթացքում նրա հերոսուհի Քլերը «առանց հապաղելու իր ձեռքն է վերցրել պատմությունն ու սկսել է ինքը պատմել այն՝ կատարելով խորամանկ ժամանակակից դատողություններ ամեն ինչի մասին»։ Այդ ժամանակ Գեբլդոնը որոշել է իր հերոսուհուն դարձնել ժամանակակից կին, որ հայտնվել է 18-րդ դարի Շոտլանդիայում։

«Օտարականը» շարքում ընդգրկված են մի քանի գրքեր՝

• Օտարականը (անգլ.՝ Outlander, 1991)
• Ճպուռը սաթի մեջ (անգլ.՝ Dragonfly in Amber, 1992)
• Ճանապարհորդը (անգլ.՝ Voyager, 1993)
• Աշնան թմբուկներ (անգլ.՝ The Drums of Autumn, 1996)
• Կրակե խաչ (անգլ.՝ The Fiery Cross, 2000)
• Ձյան և մոխրի շնչառություն (անգլ.՝ A Breath of Snow and Ashes, 2005)
• Անցյալի արձագանք (անգլ.՝ An Echo in the Bone, 2009)
• Գրված է իր սեփական սրտի արյունով (անգլ.՝ Written in My Own Heart's Blood, 2013)

Քննադատություն և մրցանակներ

Վեպն արժանացել է քննադատների դրական արձագանքներին, ստացել 1991 թվականին Ամերիկայում լավագույն սիրավեպի համար շնորհվող մրցանակին։

Հեռուստասերիալ

2013 թվականի հունիսին Starz-ը ծրագրել է ստեղծել հեռուստատեսային տարբերակի 16 սերիա, և արտադրությունն սկսվել է 2013 թվականի հոկտեմբերին Շոտլանդիայում։ Սերիալի պրեմիերան կայացել է ԱՄՆ-ում 2014 թվականի օգոստոսի 9-ին։ Երկրորդ եթերաշրջանի ստեղծման աշխատանքներն սկսվել են 2014 թվականի օգոստոսի 15-ին։

Այլ ադապտացիաներ

2010 թվականին Գեբլդոնը վեպի երկու երրորդը հարմարեցրել է գրաֆիկական վեպի համար, որ նկարազարդել է Հոանգ Նգուենը։ Նույն թվականին թողարկվել է 14 երգերից կազմված մյուզիքլ։

Արտաքին հղումներ

• http://www.dianagabaldon.com/ Օտարականը (վեպ). պաշտոնական կայք
• «An Outlander Family Tree (Official)»։ Random House։ 2014