Օլգա Մատիչ

Օլգա Մատիչ;
Ծնվել է	1940
Ծննդավայր	Լյուբլյանա, Հարավսլավիայի Թագավորություն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	սլավոնագետ, գրականագետ, cultural studies scholar և գրականագետ
Աշխատավայր	Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Ամուսին	Չարլզ Բերնհայմեր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ
	Olga Matich Վիքիպահեստում

Օլգա Մատիչ (ի ծնե՝ Օլգա Պավլովա, անգլ.՝ Olga Matich, 1940^[1], Լյուբլյանա, Հարավսլավիայի Թագավորություն), ռուսական ծագմամբ ամերիկացի գրականագետ, մշակութաբան, ռուս գրականության մասնագետ, Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանի սլավոնագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր։

Ծագում և ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլգա Մատիչը քաղաքական գործիչ Վասիլի Շուլգինի (1878-1976) ազգականուհին է։ Շուլգինը եղել է Ալլա Բիլիմովիչի (ի ծնե՝ Շուլգինա, ?-1930) համամայր եղբայրը, որը Մատիչի մորական տատիկն էր։ 1973 թվականին Օլգա Մատիչը առաջին անգամ եղել է ԽՍՀՄ-ում զբոսաշրջային ճամփորդությամբ և նախատեսել է գաղտնի հանդիպել Շուլգինի հետ Վլադիմիրում, որտեղ որ ապրում էր։ Սակայն Մատիչի ամուսինու մոտ քաղցկեղը կրկնվել է, և նա ստիպված է եղել վերադառնալ ԱՄՆ՝ Վլադիմիր այցելությունից մի քանի օր առաջ^[3]։

Օլգա Մատիչի մորական պապը եղել է Ալեքսանդր Բիլիմովիչը (1876-1963)՝ ռուս, գերմանացի, ամերիկացի տնտեսագետ^[3]։

Հայրը՝ Բորիս Պավլովը (գրական կեղծանունը՝ Բորիս Պիլին, 1905-1994), կադետ, Սպիտակ շարժման մասնակից, «գնդի որդի»։ Գեորգիևյան վերջին ասպետներից մեկն է^[3]։

Մայրը եղել է Տատյանա Պավլովան (օրիորդական ազգանունը՝ Բիլիմովիչ)։

Կրտսեր եղբայրը՝ Միխայիլ Պավլովը^[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլգա Պավլովան ծնվել է 1940 թվականին Լյուբլյանայում (Հարավսլավիայի թագավորություն) ռուս արտագաղթյալների ընտանիքում։ Օլգայի մայրենի լեզուն եղել է ռուսերենը, չորս տարեկանում նա նաև խոսել է սլովեներեն։ Երբ Օլգան եղել է չորս տարեկան, կոմունիստների գալուստով պայմանավորված Հարավսլավիայից փախել են Ավստրիա, ապա տեղափոխվել են Գերմանիա, որտեղ Օլգան սովորել է գերմանական դպրոցում։ Տասնութ տարեկանում 1948 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ^[3]։

Ազատ տիրապետում է ռուսերենի, գերմաներենի և անգլերենի^[3]։

…Ես փոխել եմ անվերջ թվով լեզուներ։ Այդ իսկ պատճառով ինձ մոտ զգացողություն է, որ ես չունեմ մայրենի լեզու։ Ինձ մոտ աֆազիայի նման բան է պատահում։ Ես հանկարծ ուզում եմ անցնել անգլերենի կամ գերմաներենի։ Եվ դա ինչ-որ կերպ ինձ շատ է խանգարում։ Մի կողմից դա մեծ ձեռքբերում է՝ տարբեր լեզուների իմացությունը, մյուս կողմից՝ դա դառնում է կորուստ։

- ^[3]

Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանի ռուս գրականության պրոֆեսոր է^[3], որտեղ նախկինում դասավանդել է պապը՝ Ալեքսանդր Բիլիմովիչը։

1978 թվականին օգնել է Վասիլի Ակսյոնովին՝ ԽՍՀՄ-ից Արևմուտք անցկացնելու «Մետրոպոլ» ալմանախի ձեռագիրը^[4]։

1981 թվականին Կալիֆորնիայում կազմակերպել և անցկացրել է «The Third Wave: Russian Literature in Emigration» («Երրորդ ալիք՝ ռուսական գրականությունն արտագաղթի մեջ») կոնֆերանսը, որի արդյունքում հրատարակել է նյութերի համանուն ժողովածուն։ Կոնֆերանսի ժամանակ նրան հաջողվել է հավաքվել այդ ժամանակի գրեթե բոլոր առաջատար ռուս արտագաղթյալ գրողներին՝ երբեմն հակադիր քաղաքական և գեղագիտական հայացքներով՝ Վլադիմիր Վոյնովիչ, Անդրեյ Սինյաևսկի, Էդուարդ Լիմոնով, Սաշա Սոկոլով, Նաումա Կորժավին, Վիկտոր Նեկրասով, Յուզ Ալեշկովսկի, Վասիլի Ակսյոնով, Սերգեյ Դովլաթով և շատ ուրիշներ^[4]։

Ես ցավում եմ, որ չդարձա արվեստաբան։ Որովհետև դա այն է, ինչ ես ամենից շատ եմ սիրում՝ գեղանկարչություն, և ինչ-որ առումով ամենից լավ դա եմ հասկանում։ Դե, կարևոր չէ։ Մասնագիտությունը փոխելն ուշ է ինձ համար։

- ^[4]

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքն իր մասին Օլգա Մատիչն ասել է. «Ես սիրել եմ ապշեցնել, դա շուլգինյան գիծ է»^[4]։

Էդուարդ Լիմոնովի վկայությամբ՝ Օլգա Մատիչը սիրավեպ է ունեցել «խանդոտ սևամորթի» հետ (Լիմոնովին դա դուր է եկել)^[4]։

Օլգա Մատիչը սիրավեպ է ունեցել Վասիլի Ակսյոնովի հետ^[4]։

Նախատիպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Ակսյոնովի «Անդադար գիշեր ու զօր» վեպում հաճելի կալիֆորնիուհին^[4]
Էդուարդ Լիմոնովի «Ստուգիչ կրակոց» պատմվածք^[4]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 NUKAT — 2002.
↑ ^2,0 ^2,1 Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Толстой Иван. Два вечера с Ольгой Матич // Радио Свобода. — 16 декабря 2012 года.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 «Документальный фильм «Ольга Матич: внучка монархиста-антисемита»». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 22-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակ

Матич Ольга. Эротическая утопия. Новое религиозное сознание и fin de siecle в России = Erotic Utopia: The Decadent Imagination Russia's Fin de Siecle / Пер. с англ. Елена Островская. — М.: Новое литературное обозрение, 2008. — 400 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-86793-642-6
Матич, О. Музеи смерти: Парижские и московские кладбища. — М.: Новое литературное обозрение, 2021. — 280 с. — (Критика и эссеистика). — ISBN 978-5-4448-1580-9

Խմբագիր

Laboratory of Dreams: The Russian Avant-Garde and Cultural Experiment / Ed. by J. E. Boult and O. Matich. — Stanford: Stanford University Press, 1996. — P. 360.

Հոդվածներ

Матич Ольга. Гендерные проблемы в царстве амазонок: образы женщин в русской культуре рубежа веков // Амазонки авангарда: Александра Экстер, Наталья Гончарова, Любовь Попова, Ольга Розанова, Варвара Степанова, Надежда Удальцова / Под ред. Джона Э. Боулта и Мэтью Дратта; Каталог выставки. — Нью-Йорк; М.: Музей Соломона Р. Гуггенхайма, Государственная Третьяковская галерея, Галарт, 2000. — С. 75—93. — ISBN 0-89207-231-8.
Матич Ольга. Покровы Саломеи: эрос, смерть и история // Эротизм без берегов: Сборник статей и материалов / Сост. М. М. Павлова. — М.: Новое литературное обозрение, 2004. — С. 90—121.

Հարցազրույց

Толстой Иван Два вечера с Ольгой Матич // Радио Свобода. — 16 декабря 2012 года.
Толстой Иван Два вечера с Ольгой Матич // Радио Свобода. — 23 декабря 2012 года.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վավերագրական ֆիլմ «Օլգա Մատիչ. միապետական-հակահրեայի թոռնուհին» (2006, հեղինակ՝ Վլադիմիր Պապեռնի)
Օլգա Մատիչի էջը Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանի կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլգա Մատիչ» հոդվածին։

[_5c71ab7dbce8d868-1] 1,0 ^1,1 NUKAT — 2002.

[_3deecdf550c937ef-2] 2,0 ^2,1 Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[autogenerated1-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Толстой Иван. Два вечера с Ольгой Матич // Радио Свобода. — 16 декабря 2012 года.

[autogenerated2-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 «Документальный фильм «Ольга Матич: внучка монархиста-антисемита»». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 22-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]