Քրիստին Քիլեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քրիստին Քիլեր
անգլ.՝ Christine Keeler
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 22, 1942(1942-02-22)[1][2]
ԾննդավայրUxbridge, Միդլեքս, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էդեկտեմբերի 4, 2017(2017-12-04)[3] (75 տարեկան)
Մահվան վայր, Locksbottom[3]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունմոդել, showgirl և ինքնակենսագիր
 Christine Keeler Վիքիպահեստում

Քրիստին Մարգարեթ Քիլեր (անգլ.՝ Christine Margaret Keeler, փետրվարի 22, 1942(1942-02-22)[1][2], Uxbridge, Միդլեքս, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն - դեկտեմբերի 4, 2017(2017-12-04)[3], , Locksbottom[3]), անգլիացի մոդել և պարուհի, որը լայն ճանաչում է ձեռք բերել 1963 թվականին «Պրոֆումոյի գործի» շնորհիվ։

Պարային ակումբում օստեոպաթ Սթիվեն Ուորդի հետ հանդիպումը նրան ներքաշել է նորաձևության աշխարհ։ Սառը պատերազմի թեժ պահին նա սեռական հարաբերությունների մեջ է մտել կառավարության ամուսնացած նախարար Ջոն Պրոֆումոյի, ինչպես նաև խորհրդային ռազմածովային կցորդ Եվգենի Իվանովի հետ։ Նրա երկու այլ սիրեկանների միջև տեղի ունեցած կրակոցների միջադեպը հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում՝ բացահայտելով, որ Քիլերի արարքները կարող են սպառնալ ազգային անվտանգությանը։ Համայնքների պալատում Պրոֆումոն հերքել է իր ոչ պատշաճ պահվածքը, սակայն ավելի ուշ խոստովանել է, որ ստել է։

Այս միջադեպը վարկաբեկել է Հարոլդ Մակմիլանի պահպանողական կառավարությունը 1963 թվականին և ստիպել նրան թողնել վարչապետի պաշտոնը[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիլերը ծնվել է Միդլսեքս նահանգի Ուքսբրիջ քաղաքում։ Նրա հայրը՝ Քոլին Քիլերը (հետագայում հայտնի է որպես Քոլին Քինգ), լքել է ընտանիքը 1945 թվականին։ Նրան մեծացրել են մայրը՝ Ջուլի Էլեն Փեյնը, և խորթ հայրը՝ Էդվարդ Հյուիշը, Ռեյսբերի բերքշիրյան գյուղում երկու վերափոխված երկաթուղային վագոններից կառուցված տանը։ 1951 թվականին՝ 9 տարեկան հասակում, Քիլերին ուղարկել են Լիթլհեմփթոնի հանգստյան տուն, քանի որ դպրոցի սանիտարական տեսուչն ասել էր, որ նա տառապում էր թերսնուցումից[5]։ Դեռահաս տարիքում նա սեռական բռնության է ենթարկվել խորթ հոր և նրա ընկերների կողմից, որոնց հետ նա դայակություն է արել[6]։ 15 տարեկանում նա աշխատանք է գտել որպես մոդել Լոնդոում՝ Սոհոյի հագուստի խանութում։ 17 տարեկանում նա որդի է լույս աշխարհ բերել՝ ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի աֆրոամերիկացի սերժանտի հետ սիրավեպից հետո։ Երեխան վաղաժամ ծնվել է 1959 թվականի ապրիլի 17-ին և ապրել ընդամենը վեց օր[7]։

Այդ ամառ Քիլերը հեռացել է Ռեյսբերիից՝ ընկերոջ հետ կարճ ժամանակով մնալով Սլաուում՝ նախքան Լոնդոն մեկնելը։ Նա սկզբում աշխատել է որպես մատուցողուհի Բեյքեր սթրիթում գտնվող ռեստորանում, որտեղ ծանոթացել է Մորին Օ'Քոնորի հետ, որն աշխատում էր Սոհոյի Մյուրեյ կաբարե ակումբում։ Նա Քիլերին ներկայացրել է սեփականատիրոջը՝ Պերսի Մյուրեյին, որը գրեթե անմիջապես նրան վարձել է որպես կիսամերկ պարուհի[8]։

Մյուրեյում նա հանդիպել է անգլիացի օստեոպաթ և նկարիչ Սթիվեն Ուարդին։ Նրա պրակտիկան և արվեստը զգալի հասարակական հաջողություն են բերել, և նա ձեռք է բերել բազմաթիվ ազդեցիկ ընկերներ։ Շուտով նրանք արդեն միասին էին ապրում՝ արտաքուստ զույգի տեսք ունենալով, բայց, ըստ նրա, դա պլատոնական, ոչ սեռական հարաբերություններ էին։ Իր ինքնակենսագրական «Գաղտնիքներ և սուտ» գրքում Քիլերը պնդում է, որ Ուորդն աշխատել է որպես կրկնակի գործակալ՝ կապեր ունենալով ինչպես ՄԻ-5-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաների, այնպես էլ ՊԱԿ-ի հետ, որոնց փոխանցել է Մեծ Բրիտանիայի պետական գաղտնիքները։

1961 թվականի հուլիսի 8-ից 9-ը՝ հանգստյան օրերին, Բաքինգհեմշիրում գտնվող Քլիվդենի առանձնատան լողավազանում, որը պատկանում էր երրորդ վիկոնտ Աստորին, երեկույթի ժամանակ Ուորդը Քիլերին ծանոթացրել է ռազմական հարցերով պետքարտուղար Ջոն Պրոֆումոյի հետ։ Պրոֆումոն կարճ սիրավեպ է սկսել Քիլերի հետ։ Քիլերի և Պրոֆումոյի միջև հարաբերությունների ճշգրիտ տևողությունը վիճարկվում է՝ ավարտվելով 1961 թվականի օգոստոսին[9], երբ Պրոֆումոյին անվտանգության աշխատակիցները զգուշացրել են Ուորդի շրջապատի հետ խառնվելու հնարավոր վտանգի մասին, կամ դրանք աստիճանաբար մարել են մինչև 1961 թվականի դեկտեմբերին դադարեցվելը[10]։

Պրոֆումոյի հետ իր հարաբերությունների ավարտից հետո Քիլերը սեռական հարաբերություն է ունեցել մի քանի գործընկերների հետ, այդ թվում՝ ջազ երգիչ Լաքի Գորդոնի և ջազի պրոդյուսեր Ջոնի Էջկոմբի հետ։ Երկու տղամարդկանց միջև ուժեղ խանդ կար. 1962 թվականի հոկտեմբերի 27-ին տեղի ունեցած վեճերից մեկում Էջկոմբը դանակով հարվածել է Գորդոնի դեմքին[11]։ Երբ Քիլերը դադարեցրել է իր հարաբերությունները Էջկոմբի հետ 1962 թվականի դեկտեմբերին, Էջկոմբը դեկտեմբերի 14-ին հայտնվել է Ուորդի տանը՝ Ուիմփոլ Մյուզում, որտեղ նա ժամանակավորապես ապաստան էր փնտրում, և հինգ կրակոց է արձակել շենքի վրա[12]։ Նրա ձերբակալությունը և դրան հաջորդած դատավարությունը Քիլերին բերել են հանրության ուշադրությանը և խթան հանդիսացել սկանդալի զարգացմանը, որը հայտնի է որպես Պրոֆումոյի գործ[13]։ Քիլերի հետ որևէ անպարկեշտության նախնական հերքելուց հետո Պրոֆումոն ի վերջո խոստովանել և հեռացել է կառավարությունից և խորհրդարանից՝ մեծ ամոթանք պատճառելով իր կառավարության գործընկերներին, որոնք նախկինում աջակցում էին իրեն[14]։ 1963 թվականի ամռանը The Economist-ը Քիլերի լուսանկարի կողքին դրել է «Վարչապետի ճգնաժամը» վերնագիրը՝ առանց լրացուցիչ բացատրությունների[15]։

Սկանդալի կիզակետում Քրիստին Քիլերը համաձայնել է լուսանկարվել հայտնի լուսանկարիչ Լյուիս Մորլիի հետ։ Փիթեր Կուկի ակումբի առաջին հարկում գտնվող ստուդիայում Մորլիի հետ ֆոտոշարքը պետք է նպաստեր առաջարկվող «Քիլերի գործը» ֆիլմի առաջխաղացմանը, որն այդպես էլ չի թողարկվել Մեծ Բրիտանիայում։ Քիլերը չի ցանկացել մերկ լուսանկարվել, բայց ֆիլմի պրոդյուսերները պնդել են։ Մորլին համոզել է Քիլերին նստել նրբատախտակից աթոռին, այնպես, որ չնայած նա տեխնիկապես մերկ էր, աթոռի թիկնակը թաքցնում էր մարմնի մեծ մասը։ Քիլերը 2007 թվականին մուլտֆիլմի տեսաբան Թիմ Բենսոնին պատմել է, որ ինքը մերկ չի եղել և իրականում վարտիքով է եղել ամբողջ ֆոտոշարքի ընթացքում[16][17]։ Այս դիմանկարները, մասամբ էրոտիկ, ձեռք են բերել հսկայական համբավ։ Լուսանկարը ուշադրություն է հրավիրել Առնե Յակոբսենի Model 3107 աթոռի վրա, թեև օգտագործված աթոռը միայն մոդել 3107-ի իմիտացիա էր՝ հեղինակային իրավունքի խախտումից խուսափելու համար։ Օգտագործված աթոռն այժմ գտնվում է Վիկտորիայի և Ալբերտի թանգարանում։ Աթոռների դիզայնի տարբերությունները հեշտ է տեսնել կողք կողքի արված լուսանկարում[16]։

1963 թվականի ապրիլի 18-ին Քիլերը հարձակման է ենթարկվել իր ընկերների տանը։ Նա այդ ամենում մեղադրել է Գորդոնին, որը ձերբակալվել և մեղադրանք է առաջադրվել։ Հունիսի 5-ին սկսված իր դատավարության ժամանակ նա պնդել է, որ իր անմեղությունը կհաստատվի երկու վկաների կողմից, որոնց ոստիկանությունը դատարանին ասել է, որ չի կարող գտնել։ Հունիսի 7-ին, հիմնվելով հիմնականում Քիլերի ցուցմունքների վրա, Գորդոնը մեղավոր է ճանաչվել և դատապարտվել է երեք տարվա ազատազրկման[18]։ Այդ ժամանակ Ուորդը դատարան էր ներկայացել՝ անբարոյականության մեղադրանքով, և կրկին Քիլերը մեղադրող կողմի գլխավոր վկան էր[19]։

Ուորդի դատավարությունը, որը տեղի է ունեցել 1963 թվականի հուլիսի 22–31-ը, բնութագրվել է որպես «քաղաքական վրեժխնդրության ակտ»՝ կառավարությանը պատճառված շփոթության համար։ Նրան մեղադրել էին Քիլերի և Մենդի Ռայս-Դեյվիսների միջոցով ստացած անբարոյական եկամուտներով ապրելու մեջ՝ հիմնվելով տնային տնտեսության ծախսերում փոքր ներդրումների կամ վարկի վճարումների վրա, որոնք նրանք կատարել էին Ուորդին՝ նրա հետ ապրելու ընթացքում։ Ուորդի մասնագիտական եկամուտը՝ որպես օստեոպաթ, կազմում էր տարեկան զգալի 5500 ֆունտ ստերլինգ այն ժամանակ, երբ կատարվել էին այս փոքր վճարումները[20]։ Առաջին ատյանի դատավորի կողմից թշնամական ամփոփումից հետո Ուորդը դատապարտվել է, բայց մինչ երդվյալ ատենակալների դատավճռի կայացվելը, նա ընդունել է բարբիտուրատների մահացու չափաբաժինը և մահացել նախքան դատավճիռը կայացնելը[21]։ Ուորդի դատավարության վերջին օրերին Վերաքննիչ դատարանը չեղյալ է համարել Գորդոնի հարձակման դատավճիռը, երբ հայտնաբերվել են նրա անհետ կորած վկաները, որոնք վկայել են, որ Քիլերի ցուցմունքն ըստ էության կեղծ էր[22]։ 1963 թվականի դեկտեմբերին Քիլերն իրեն մեղավոր է ճանաչել Լոնդոնի ռեգիստր սըր Էնթոնի Հոքին սուտ ցուցմունք տալու մեղադրանքով և չորսուկես ամիս բանտում անցկացնելուց հետո դատապարտվել է ինը ամսվա ազատազրկման[23]։

1964 թվականին՝ բանտից ազատվելուց հետո, Քիլերը երկու կարճ ամուսնություն է ունեցել՝ Ջեյմս Լևերմորի հետ 1965-1966 թվականներին և Էնթոնի Փլաթի հետ՝ 1971-1972 թվականներին։ Նրանցից յուրաքանչյուրն ունեցել է երեխա, ավագին հիմնականում մեծացրել է Քիլերի մայրը՝ Ջուլին։ Քիլերն իր կյանքի վերջին երկու տասնամյակները հիմնականում միայնակ է ապրել։ Թերթերի հոդվածներից նրա վաստակած զգալի գումարի զգալի մասը վատնել են փաստաբանները։ Նա ասել է, որ 1970-ական թվականներիններին «Ես չեմ ապրել, ես ողջ եմ մնացել»[24]։ Նա մի քանի պատմություն է հրապարակել իր կյանքի մասին, որոնցից մեկում պնդել է, որ հղիացել է Պրոֆումոյի հետ հարաբերությունների արդյունքում, սակայն աբորտ է արել[25]։

2000 թվականին լրագրողը նրան այսպես է նկարագրել. «Բարակ, լավ կեցվածքով։ Բայց երբ մոտենում է, տեսնում եմ, որ նա շատ երիտասարդ չէ ։ Աստված, ինչ է անում ժամանակը մարդու հետ։ Քրիստինն այդ պահին 58 տարեկան էր, իսկ արտաքինից՝ 70 տարեկան։ Ակնհայտ է, որ անցած տարիները նրա համար հեշտ չեն եղել։ Հայացքը մարել է։ Եվ նա մի տեսակ դժբախտ-խնամվածի տեսք ունի. կարճ, անփույթ սանրվածք, մոխրագույն մազերը դուրս են գալիս կարմրավուն թելերի տակից, դեմքը՝ խորը կնճիռների մեջ։ Եվ նա համաշխարհային պատմության թիվ մեկ գայթակղիչն է»։

2000 թվականին մի լրագրող նրան այսպես է նկարագրել. «Փողոցով մի կին է քայլում։ Բարակ, լավ կեցվածքով։ Բայց երբ մոտենում է, տեսնում եմ, որ շատ երիտասարդ չէ։ Աստվա՜ծ, ժամանակն ինչ է անում մարդուն։ Քրիստինն այդ ժամանակ 58 տարեկան էր, իսկ արտաքինից՝ 70 տարեկան։ Անցած տարիներն ակնհայտորեն հեշտ չեն եղել նրա համար։ Տեսքը ձանձրալի է։ Եվ նա մի տեսակ դժբախտ-խնամվածի տեսք ունի. կարճ անփույթ սանրվածք, շիկակարմրավուն վարսերում երևուն են ճերմակ մազեր, դեմքը խորը կնճռապատ է։ Եվ սա թիվ մեկ գայթակղիչն է համաշխարհային պատմության մեջ»[26]։

Մահացել է 2017 թվականի դեկտեմբերի 4-ի լույս 5-ի գիշերը Ֆարնբորո հիվանդանոցում՝ թոքերի խրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդությունից[27]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,0 2,1 Ray M. Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 https://www.theguardian.com/uk-news/2017/dec/05/christine-keeler-former-model-at-heart-of-profumo-affair-dies
  4. «BBC Two – Keeler, Profumo, Ward and Me». BBC (բրիտանական անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 10-ին.
  5. Kynaston, 2009, էջ 28
  6. «Obituary: Christine Keeler». BBC News. 2017 թ․ դեկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  7. Knightley, Kennedy, 1987, էջեր 53–54
  8. Knightley, Kennedy, 1987, էջեր 55–57
  9. Irving et al., 1963, էջեր 49–53
  10. Knightley, Kennedy, 1987, էջեր 66–70, 86–87
  11. Davenport-Hines, 2013, էջեր 252–53, 258
  12. Irving et al., 1963, էջ 75
  13. Young, 1963, էջեր 9–11
  14. Young, 1963, էջեր 18, 24–25
  15. Young, 1963, էջ 36
  16. 16,0 16,1 «Christine Keeler Photograph: A Modern Icon». vam.ac.uk. 2011 թ․ հունիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 2-ին.
  17. «The Keeler Affair (1963)». bbfc.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 19-ին.
  18. Irving et al., 1963, էջ 148
  19. Irving et al., 1963, էջեր 193–94
  20. Robertson, 2013, էջեր 80–81
  21. Knightley, Kennedy, 1987, էջեր 243–47
  22. Robertson, 2013, էջեր 92–95, 101
  23. Knightley, Kennedy, 1987, էջ 252
  24. Knightley, Kennedy, 1987, էջ 256
  25. Keeler, Thompson, 2012, էջեր 123, 134
  26. «Кристина Килер: Шпион Иванов предпочитал секс на полу» (ռուսերեն). Комсомольская правда. 01.03.2001. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 24-ին.
  27. «Умерла «погубившая» карьеру британского военного министра Кристин Килер». Росбизнесконсалтинг. 2017 թ․ դեկտեմբերի 5. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստին Քիլեր» հոդվածին։