Քաղաքական էգալիտարիզմ
Քաղաքական էգալիտարիզմ describes սահմանում է քաղաքական իշխանության կամ ազդեցության ընդգրկուն և արդար բաշխում, արդար գործընթացներ և արդար վերաբերմունք բոլորի նկատմամբ՝ անկախ ռասայից, կրոնից, ունեցվածքից կամ բանականությունից[1][2]։ Քաղաքական էգալիտարիզմը, և դրան հարակից քաղաքական հավասարությունը շատ ժողովրդավարական երկրների համար հիմնական հիմնարար սկզբունքներն ու լեգիտիմության աղբյուրներն են[1]։ Հարակից սկզբունքներն են՝ մեկ անձ, մեկ ձայն և իրավահավասարություն[3]։
Քննարկում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
էգալիտարիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
էգալիտարիզմ կարծում է, որ բոլոր մարդիկ ունեն հավասար, հիմնարար արժեք և պետք է ունենան հավասարա կարգավիճակ[2]։ Հավասարակշռության կողմնակիցները հակված են ավելի շատ կենտրոնանալ գործընթացների վրա և մարդկանց վերաբերել որպես սոցիալապես հավասար, քան իշխանության բաշխման վրա[4]։
Քաղաքական հավասարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքական հավասարությունը ձեռք է բերվում միայն այն դեպքում, երբ համայնքը կառավարող նորմերը, կանոնները և ընթացակարգերը թույլ են տալիս հավասար ուշադրություն հատկացնել բոլորին[4]։ Ռոբերտ Դալը կարծում է, որ ժողովրդավարության իդեալը ենթադրում է, որ քաղաքական հավասարությունը ցանկալի է[5]։ Նա պնդում է, որ քաղաքական հավասարությունը և ժողովրդավարությունը ձևավորվում են յուրաքանչյուր մարդու բնածին, հավասար արժեքով (ներքին հավասարություն) և կենտրոնացված իշխանության կոռուպցիայի միտումով[6]։
Իրավահավասարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իրավահավասարությունը նշանակում է, որ օրենքը հավասարապես և առանց բացառությունների կիրառվում է բոլոր ժողովուրդների նկատմամբ։ Օրինակ, խոսքի ազատությունը պետք է նույնը վերաբերի հասարակության բոլոր անդամներին։
Օրենքները երբեմն կարող են մշակվել այնպես, որ նպաստեն նվազագույնի հասցնել անհավասարությունը[7]։ Լավ մշակված սահմանադրությունները, օրինակ, կարող են օգնել պաշտպանել քաղաքական իրավունքները գործող ժողովրդավարական երկրներում[8][9]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- էգալիտարիզմ
- Մարդու իրավունքներ
- Քաղաքական ազատություն
- Պոզիտիվ ազատություն
- Ընտրություն վիճակահանմամբ
- Համընդհանուր իրավունք
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Peter, Fabienne (2007 թ․ օգոստոսի 1). «The Political Egalitarian's Dilemma». Ethical Theory and Moral Practice (անգլերեն). 10 (4): 373–387. doi:10.1007/s10677-006-9057-z. ISSN 1572-8447.
- ↑ 2,0 2,1 Arneson, Richard (2013), Zalta, Edward N. (ed.), «Egalitarianism», The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2013 ed.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին
- ↑ Verba, Sydney (2001 թ․ հունվար). «Political Equality: What Is It? Why Do We Want It?». Russell Sage Foundation. էջ 19.
- ↑ 4,0 4,1 Beramendi, P., Besley, T. and Levi, M. (2022), ‘Political equality: what is it and why does it matter?’, IFS Deaton Review of Inequalities
- ↑ Dahl, Robert Alan (2006). On Political Equality. New Haven (Conn.): Yale University Press. էջ 2. ISBN 978-0-300-11607-6.
- ↑ Dahl, Robert Alan (2006). On Political Equality. New Haven, Conn.: Yale Univ. Press. էջ 4. ISBN 978-0-300-11607-6.
- ↑ Lucy, William (2011). «Equality under and before the law». The University of Toronto Law Journal. 61 (3): 411–465. doi:10.3138/utlj.61.3.411. JSTOR 23018555.
- ↑ Jessica Bulman-Pozen & Miriam Seifter, The Democracy Principle in State Constitutions, 119Mich. L. Rev. 859 (2021).
- ↑ Lepore, Jill (2021 թ․ մարտի 22). «When Constitutions Took Over the World». The New Yorker (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0028-792X. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 1-ին.