Ռոբերտ Դալ
Ռոբերտ Ալան Դալ (անգլ.՝ Robert Alan Dahl; դեկտեմբերի 17, 1915[1][2][3][4][5][6], Ինվուդ, Լիոն շրջան, Այովա, ԱՄՆ[7] - փետրվարի 5, 2014[2][3][4][5][6], Համդեն, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ), ամերիկացի հայտնի քաղաքագետ: Համարվում է պլյուրալիստական դեմոկրատիայի տեսության նախահայրերից մեկը: Եղել է Յեյլի համալսարանի պրոֆեսոր: 1995 թվականին դարձել է Յուհան Շյուտեի անվան մրցանակի դափնեկիր:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մասնագիտական կրթությունը ստացել է Վաշինգտոնի համալսարանում (բակալավր, 1936 թվական) և Յեյլի համալսարանում (դոկտորանտուրա, 1940 թվական): Աշխատել է ամերիկյան կառավարական մի շարք համակարգերում: 1944- 1945 թվականներին մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին՝ ԱՄՆ զինված ուժերի կազմում: Պարգևատրվել է «Բրոնզե Աստղ» շքանշանով: 1946 թվականին վերադարձել է Յեյլի համալսարան, որտեղ դասավանդել է մինչ 1986 թվականը: Հետագայում դարձել է Յեյլի համալսարանի ստերլինգյան պրոֆեսոր: Այս կոչումը տրվում է այն անձանց, ովքեր հսկայական ներդրում են ունեցել իրենց ոլորտի գիտական զարգացման ընթացքում: 1966 1967 թվականներին եղել է Քաղաքագիտության ամերիկյան ասոցիացիայի նախագահ:
Գիտական ներդրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռոբերտ Դալը ունեցել է մեծ ներդրում քաղաքագիտության զարգացման գործընթացում՝ տեղական ինքնակառավարման ոլորտում իր էմպիրիկ հետազոտությունների և տեսական կոնցեպցիաների վերաբերյալ, որոնք մեծապես կապված են դեմոկրատիայի և բազմակարծության հետ: Նա առաջարկել է մինիմալ պահանջներ, որոնց պետք է բավարարի ժողովրդավարությունը՝
- Քաղաքական վերահսկողության կառավարական մարմինների կողմից ընդունված որոշումների վրա: Սահմանադրությունը երաշխավորում է քաղաքական գործիչների դասակարգումը ըստ իրենց ընտրության: Մարմինը գործում է համապատասխան ժամկետներում:
- Ընտրովի պաշտոնները զբաղեցվում են պարբերական և արդար ընտրությունների արդյունքում, որտեղ բռնությունը համարվում է անընդունելի: Ընտրությունները պետք է լինեն բաց և թափանցիկ:
- Բոլոր չափահաս քաղաքացիները կարող են մասնակցել ընտրություններին:
- Գրեթե բոլոր քաղաքացիները ունեն իրենց թեկնածությունը դնելու և ընտրվելու իրավունք:
- Քաղաքացիները ունեն իրավունք խոսելու քաղաքական հարցերի վերաբերյալ՝ չվախենալով գաղափարական հետապնդումից:
- Քաղաքացիները ունեն իրավունք օգտվելու այլընտրանքային աղբյուրներից, որոնք գոյություն ունեն իրականում և գտնվում են օրենքի պաշտպանության տակ:
- Քաղաքացիները ունեն պետությունից անկախ միավորումներ, կազմակերպություններ ստեղծելու և անդամակցելու իրավունք, ներառյալ նաև քաղաքական կուսակցությունները և շահերի (լոբբիստական) խմբերը:
Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռոբերտ Դալի ամենահայտնի աշխատություններից են՝
- 1953 — Քաղաքականություն, տնտեսություն, զարգացում / Politics, Economics, and Welfare (Չարլզ Լինդբլոմի համահեղինակությամբ)
- 1956 — Ժողովրդավարության տեսության ներածություն / A Preface to Democratic Theory
- 1957 — Որոշումների կայացումը ժողովրդավարությունում.Գերագույն դատարանը որպես որոշումներ ընդունող մարմին/ Decision-Making in a Democracy: The Supreme Court as a National Policy-Maker
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Utter G. H. Dahl, Robert A. // American Political Scientists: A Dictionary — 2 — Greenwood Publishing Group, 2002. — ISBN 978-0-313-31957-0
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 SNAC — 2010.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Freebase Data Dumps — Google.
- ↑ 8,0 8,1 Dahl, Robert (1915-) // Encyclopedia of Political Theory (2010 ed.) — SAGE Publishing, 2010. — P. 113. — ISBN 978-1-4129-5865-3
- ↑ http://www.apsanet.org/ABOUT/Leadership-Governance/APSA-Presidents-1903-to-Present
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
| ||||||||||||||||
