Ռոբերտ Դալ

Ռոբերտ Դալ; անգլ.՝ Robert Alan Dahl
Ծնվել է	դեկտեմբերի 17, 1915[…]; Ինվուդ, Լիոն շրջան, Այովա, ԱՄՆ
Մահացել է	փետրվարի 5, 2014[…] (98 տարեկան); Համդեն, Նյու Հեյվեն շրջան, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ուղղություն	Behavioralism?
Մասնագիտություն	քաղաքագետ, պրոֆեսոր և սոցիոլոգ
Հաստատություն(ներ)	Եյլի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	Քաղաքագիտություն
Պաշտոն(ներ)	նախագահ
Անդամակցություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն և Բրիտանական ակադեմիա
Ալմա մատեր	Եյլի համալսարան (1940) և Վաշինգտոնի համալսարան (1936)
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	քաղաքագիտության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Francis Coker?
Եղել է գիտական ղեկավար	Քեթրին Մաքքիննոն, James S. Fishkin?, Nelson W. Polsby?, Ian Shapiro?, Ray Wolfinger?, Jennifer Hochschild? և Daniel Harris Levine?
Հայտնի աշակերտներ	Nelson W. Polsby?, Ray Wolfinger?, Քեթրին Մաքքիննոն, Guillermo O'Donnell?, Edward Tufte?, James S. Fishkin? և Ian Shapiro?
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ Յոհան Շյուտեի մրցանակ Ուիլբուր Քրոսի մեդալ Ստերլինգի պրոֆեսոր և Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարանի պատվավոր դոկտոր
	Robert A. Dahl Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Ալան Դալ (անգլ.՝ Robert Alan Dahl; դեկտեմբերի 17, 1915(1915-12-17)^[1]^[2]^[3]^[…], Ինվուդ, Լիոն շրջան, Այովա, ԱՄՆ^[4] - փետրվարի 5, 2014(2014-02-05)^[2]^[3]^[5]^[…], Համդեն, Նյու Հեյվեն շրջան, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ), ամերիկացի հայտնի քաղաքագետ։ Համարվում է պլյուրալիստական դեմոկրատիայի տեսության նախահայրերից մեկը։ Եղել է Յեյլի համալսարանի պրոֆեսոր։ 1995 թվականին դարձել է Յուհան Շյուտեի անվան մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մասնագիտական կրթությունը ստացել է Վաշինգտոնի համալսարանում (բակալավր, 1936 թվական) և Յեյլի համալսարանում (դոկտորանտուրա, 1940 թվական)։ Աշխատել է ամերիկյան կառավարական մի շարք համակարգերում։ 1944- 1945 թվականներին մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին՝ ԱՄՆ զինված ուժերի կազմում։ Պարգևատրվել է «Բրոնզե Աստղ» շքանշանով։ 1946 թվականին վերադարձել է Յեյլի համալսարան, որտեղ դասավանդել է մինչ 1986 թվականը։ Հետագայում դարձել է Յեյլի համալսարանի ստերլինգյան պրոֆեսոր։ Այս կոչումը տրվում է այն անձանց, ովքեր հսկայական ներդրում են ունեցել իրենց ոլորտի գիտական զարգացման ընթացքում։ 1966 1967 թվականներին եղել է Քաղաքագիտության ամերիկյան ասոցիացիայի նախագահ։

Գիտական ներդրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոբերտ Դալը ունեցել է մեծ ներդրում քաղաքագիտության զարգացման գործընթացում՝ տեղական ինքնակառավարման ոլորտում իր էմպիրիկ հետազոտությունների և տեսական կոնցեպցիաների վերաբերյալ, որոնք մեծապես կապված են դեմոկրատիայի և բազմակարծության հետ։ Նա առաջարկել է մինիմալ պահանջներ, որոնց պետք է բավարարի ժողովրդավարությունը՝

Քաղաքական վերահսկողության կառավարական մարմինների կողմից ընդունված որոշումների վրա։ Սահմանադրությունը երաշխավորում է քաղաքական գործիչների դասակարգումը ըստ իրենց ընտրության։ Մարմինը գործում է համապատասխան ժամկետներում։
Ընտրովի պաշտոնները զբաղեցվում են պարբերական և արդար ընտրությունների արդյունքում, որտեղ բռնությունը համարվում է անընդունելի։ Ընտրությունները պետք է լինեն բաց և թափանցիկ։
Բոլոր չափահաս քաղաքացիները կարող են մասնակցել ընտրություններին։
Գրեթե բոլոր քաղաքացիները ունեն իրենց թեկնածությունը դնելու և ընտրվելու իրավունք։
Քաղաքացիները ունեն իրավունք խոսելու քաղաքական հարցերի վերաբերյալ՝ չվախենալով գաղափարական հետապնդումից։
Քաղաքացիները ունեն իրավունք օգտվելու այլընտրանքային աղբյուրներից, որոնք գոյություն ունեն իրականում և գտնվում են օրենքի պաշտպանության տակ։
Քաղաքացիները ունեն պետությունից անկախ միավորումներ, կազմակերպություններ ստեղծելու և անդամակցելու իրավունք, ներառյալ նաև քաղաքական կուսակցությունները և շահերի (լոբբիստական) խմբերը։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոբերտ Դալի ամենահայտնի աշխատություններից են՝

1953 — Քաղաքականություն, տնտեսություն, զարգացում / Politics, Economics, and Welfare (Չարլզ Լինդբլոմի համահեղինակությամբ)
1956 — Ժողովրդավարության տեսության ներածություն / A Preface to Democratic Theory
1957 — Որոշումների կայացումը ժողովրդավարությունում.Գերագույն դատարանը որպես որոշումներ ընդունող մարմին/ Decision-Making in a Democracy: The Supreme Court as a National Policy-Maker

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Utter G. H. Dahl, Robert A. // American Political Scientists: A Dictionary — 2 — Greenwood Publishing Group, 2002. — ISBN 978-0-313-31957-0
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ Dahl, Robert (1915-) // Encyclopedia of Political Theory (2010 ed.) — SAGE Publishing, 2010. — P. 113. — ISBN 978-1-4129-5865-3
↑ https://www.washingtonpost.com/national/robert-a-dahl-yale-professor-and-political-scientist-who-wrote-on-democracy-dies-at-98/2014/02/08/505b4140-9012-11e3-b46a-5a3d0d2130da_story.html
↑ http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/dahl-robert.pdf
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^10,0 ^10,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_c31d60d6304bf011-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Utter G. H. Dahl, Robert A. // American Political Scientists: A Dictionary — 2 — Greenwood Publishing Group, 2002. — ISBN 978-0-313-31957-0

[_3de6779ac8dcb2b3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_8fc3c33f13bafd3f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.

[_1af72bae48eb7ca1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.

[_225c83083e9a8aa6-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_d36be5967701e1b3-6] Dahl, Robert (1915-) // Encyclopedia of Political Theory (2010 ed.) — SAGE Publishing, 2010. — P. 113. — ISBN 978-1-4129-5865-3

[_c291e390da6eb063-7] ttps://www.washingtonpost.com/national/robert-a-dahl-yale-professor-and-political-scientist-who-wrote-on-democracy-dies-at-98/2014/02/08/505b4140-9012-11e3-b46a-5a3d0d2130da_story.html

[_23eef35999eb09b7-8] ttp://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/dahl-robert.pdf

[_1510572efb1b23b0-9] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_4044abf5de81f04a-10] 10,0 ^10,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]