Տոմանթեա կանճրականման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տոմանթեա կանճրականման
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր
Բաժին Ծածկասերմեր
Ընտանիք Բարդածաղկավորներ
Տեսակ Տոմանթեա կանճրականման
Լատիներեն անվանում
Tomanthea carthamoides


Տոմանթեա կանճրականման (լատին․՝ Tomanthea carthamoides), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

15-40 սմ բարձրությամբ, պարզ կամ ճյուղավորված փղոսկրագույն ցողուններով բազմամյա բույս է։ Տերևներն ամբողջական, էլիպսաձև կամ նշտարաձև են, ունեն երկար, ներքև սահող, ցողունագիրկ, կաշենման և հաստ արտահայտված ջղեր։ Զամբյուղները մեծ են, գագաթնային, մեկական, բազմածաղիկ և ձվաձև։ Ծածկոցի թերթերն ունեն կաշենման, հարթ և նեղ-եռանկյուն հավելուկներ։ Ծաղիկները կպչուն են, ոսկեգույն կամ դեղին։ Պապուսի խոզանները կրկնակի են, բարակ թարթիչավոր[1]։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստանում հանդիպում է միայն Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Ուրծի լեռնաշղթայի ստորոտ, Սուրենավանի շրջակայք)։ Աճում է նաև Հյուսիսարևելյան Անատոլիայում (Արևմտյան Հայաստան՝ Մուշ, Վան)[1]։

Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 700-900 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև չոր քարքարոտ, կրաքարային լանջերին, օշինդրային կիսաանապատներում և ֆրիգանոիդներում[1]։

Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայտնի է մեկ ֆլորիստիկական շրջանում։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Աճում է ինտենսիվ յուրացվող տարածքում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես ոչնչացման սպառնալիքի ենթակա տեսակ։ CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։

Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տոմանթեա կանճրականման» հոդվածին։