Տեֆտ
| Տեֆտ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | Իրանի քաղաք |
| Երկիր |  Իրան |
| Վարչատարածք | Central District? |
| ԲԾՄ | 1560 մետր[1] |
| Առաջին հիշատակում | 15-րդ դար[1] |
 | |
 | |
Տեֆտ[2] (պարսկերեն՝ تفت), քաղաք կենտրոնական Իրանում՝ Յազդ գավառում։ Տեֆտ շահրեստանի վարչական կենտրոնը։ Ըստ 2006 թվականի մարդահամարի՝ բնակչության թիվը 15 329 մարդ է[3]։
Ծագումնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դոկտոր Մոհամադ Իբրահիմ Բաստանի Փարիզին (Mohammad Ibrahim Bastani Parizi)[4], որը Իրանի պատմության մասին ժամանակակից աշխատանքների հեղինակ է և պատմաբան, քաղաքի «Տեֆտ» անվանումը կապում է շոգի, անապատի հետ։ «Տեֆտ» բառը բառարանների մեծ մասում նշանակում է «տաք, շոգ, բարձր ջերմաստիճանով»։ Հնդկաստանում հրատարակված «Գիյաս» գրքում Տեֆտը հիշատակվում է որպես զամբյուղ՝ լցված ծաղիկներով և մրգերով։ Աշխարհագրական պայմանները նկատի առնելով՝ կարելի է ասել, վերջինս ավելի է համապատասխանեցվում Տեֆտ քաղաքի գտնվելու վայրի հետ։ Կար նաև նման հայեցակարգ, որ դա փայտից կամ տերևներից փոքր կլոր զամբյուղ է՝ դրանում զետեղված պտուղներով։ Դրա համար էլ «Տեֆտը» բացատրվում է որպես «մրգերով զամբյուղ»[5]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեֆտի մասին առաջին հիշատակումները վերաբերում են 15-րդ դարին[6]։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը հայտնի է իր հաճելի կլիմայով, ջրով և աճեցվող պտուղներով՝ հատկապես խաղողով և նռով։ Չոր հունը, որը լցված է լինում սեզոնային, քաղաքը երկու մրցակցող մասերի է բաժանում՝ Հերսիրի և Սարդսիրի․
Պարսկերենից թարգմանաբար հերսիր (պարսկերեն՝ گرمسیر ) նշանակում է «տաք շրջան» կամ «ամառային արոտավայր», իսկ սարդսիր (պարսկերեն՝ سردسیر)՝ «ցուրտ շրջան» կամ «ձմեռային արոտավայր»։
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արծիվ լեռ։ Հիշեցնում է թևերը ծալած նստած արծվի։
- Շահ Վալի համալիր։ Իր մեջ ներառում է պատմական հրապարակ, մզկիթ, դամբարան, ջուրը պահելու տեղ, շուկա և դպրոց։ «Հանշ Բեգում» մզկիթը կառուցել է Թահմասպ շահը՝ ի պատիվ քրոջ։
- Թեզերջան սառցադաշտ[7]
- Արնան լեռ(Arnan)
- Ջրաղաց
- Իսլամի պատմական գյուղ (Ֆրաշահ) (Eslamieh [Frashah])
- Իսլամի ամրոց (Eslamieh)
- Տաֆթ շուկա
- Իսլամի ջրաղաց (Eslamieh պարսկերեն՝ آسیاب آبی اسلامیه)
- Մուրտազ Ալիի պատմական գյուղ
- Քարանձավ Իսլամիում (Eslamieh)
- Ալի Նակի Խանի այգի
- Գոլշանի այգի
- Տամհր շատրվան (Tamhr)
- Շավազի ամրոց (Shavazi)
- Շեյխ Ալի Բլիմանի դամբարան (Ali Blyman)
- Իսլամիի հին սոսի (Eslamieh)
- Հին տներ
- Բիդակիտ մզկիթ (Bydakhvyd)
- Դեհշիր քարվանսարա (Dehshir)
- Շեյխ Ջունաիդ Թուրանի դամբարան
- Ջրամբար լեռներում
- Բրալսվիհ ջրամբար (Bralsvyh)
- Իսլամիի մզկիթ (Eslamieh)
- Tzrjan մզկիթ
- Նադուշան մզկիթ (Nadooshan)
- նադուշան ամրոց (Nadooshan)
- Փահլևանի օդային ամրոց, որը գտնվում է Տաֆտից հարավ-արևմուտք՝ Գաանի հովիտ և Միլակ լեռ տանող ճանապարհին։ Ամրոցը կառուցվել է նախաիսլամական շրջանում՝ դժվարամատչելի տեղանքում, հիմնական նյութը, որն օգտագործվել է շինարարության ժամանակ աղյուսն է։ Ամրոցի ներքին տարածքում դեռևս նկատելի են հողմաղացների ավերակները[8]։
- Դարագահան ջրվեժը (Darah Gahan) Գաան հովտում[6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Iranica / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian, M. Ashtiany — USA: Columbia University, 1982. — ISSN 2330-4804
- ↑ Иран. Справочная карта (масштаб 1:1 250 000). Четвёртое издание — ГУГК СССР, 1986.
- ↑ World Gazetteer (անգլ.)
- ↑ Dr. Mohammad Ebrahim Bastani Parizi Archived 2012-06-05 at the Wayback Machine.(անգլ.)
- ↑ TAFT BOY(պարս.)
- ↑ 6,0 6,1 Encyclopædia Iranica(անգլ.)
- ↑ Блог Резы Саджади, посла Ирана в РФ
- ↑ www.tebian.net(պարս.)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Акимушкин О. Ф. Восток: Общество, культура, религия. — СПб.: Наука, 2004. — С. 404. — ISBN 5-02-027059-8
| ||||||||||
