Վիկտոր Կատվալյան (պրոֆեսոր)

Վիկտոր Լիպարիտի Կատվալյան;
Ծնվել է	հուլիսի 10, 1961 (63 տարեկան)
Ծննդավայր	Սարուխան, Գեղարքունիքի մարզ
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	Երևանի պետական համալսարան
Մասնագիտություն	բանասեր
Աշխատանք	ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի տնօրեն

Վիկտոր Լիպարիտի Կատվալյան (հուլիսի 10, 1961(1961-07-10), Սարուխան, Կամոյի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ԲՈՀ-ի դոցենտ, ԳՊՀ պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։

Կենսագրություն

1979-1984 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում։ 1984-1987 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի ասպիրանտ։ Թեկնածուական թեզի թեման է եղել «Հնչյունների համակցական փոփոխությունները ժամանակակից հայոց լեզվում»։ 1987-1993 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կրտսեր գիտաշխատող։ 1993-1998 թվականներին դասավանդել է Գավառի պետական համալսարանում։ 1998-2004 թվականներին եղել է նույն համալսարանի Հումանիտար մասնագիտությունների ֆակուլտետի դեկան, 2004 թվականից՝ բանասիրական ֆակուլտետի դեկան։ 2012 թվականից ղեկավարում է ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտը։ 2016 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Բայազետի բարբառը և նրա լեզվական առնչությունները շրջակա բարբառների հետ» թեմայով, ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։

Շուրջ 50 գիտական հոդվածների և 8 աշխատությունների հեղինակ է^[1]^[2]։

ԲՈՀ-ի դոցենտ և ԳՊՀ պրոֆեսոր է։

Ամուսնացած է, ունի մեկ դուստր և մեկ որդի։

Մենագրություններ

Ուղղագրական և կետադրական ուղեցույց /օժանդակ ձեռնարկ աշակերտների, դիմորդների և ուսանողներ համար/, Երևան, 1998։
Բաղադրյալ բառերի ուղղագրական բառարան, Երևան, 1999։
Մեսրոպյան Է, Ե գրերի ուղղագրությունը և հնչյունական արժեքը, Երևան, 2006։
Քավառա խանաք-չանաք /զվարճապատումներ Բայազետի բարբառով/, Երևան, 2009:
Գիտելիքների նվազագույն պաշար, /ժամանակակից հայոց լեզու/, Մեթոդական ձեռնարկ, Երևան, 2010։
Հայ բարբառագիտության հարցեր, Երևան, 2014։
«Բայազետի բարբառը և նրա լեզվական առնչությունները շրջակա բարբառների հետ», Երևան 2016։

Հոդվածներ

Հնչյունափոխության տեսակները հայերենում/Երիտասարդ լեզվաբանների հանրապետական 5-րդ գիտաժողովի նյութեր/, Երևան, 1986:
Հնչյունափոխության հիմնական ուղղությունները հայերենի բաղաձայնական խմբերում/Երիտասարդ լեզվաբանների հանրապետական 6-րդ գիտաժողովի նյութեր/, Երևան, 1988։
Հնչյունների համակցական փոփոխությունները և նրանց հարաբերությունները այլ հնչյունափոխություններին, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Երևան, 1989 թվական, N4:
Բայի սեռի քերականական կարգի արտահայտությունը Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1996։
Տղամրդկանց և կանանց լեզվական առանձնահատկությունների մասին (ըստ Բայազետի բարբառի ընձեռած լեզվական նյութի), ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1996։
Բայազետի բարբառի բաղաձայնական համակարգի առանձնահատկությունները, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1997։
Բայազետի բարբառի հնչյունաբանական մի առանձնահատկության մասին, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2000։
Հայերենի Ն և Մ հնչույթները բաղաձայնական կապակցություններում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2000։
Բայազետի բարբառի շարահյուսական որոշ առանձնահատկությունների մասին, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2001։
Հայոց լեզվի շարահյուսության հարցեր, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2003։
Բայազետի բարբառի հնչյունաբանական առնչությունները պատմաաշխարհագրական առումով մերձավոր բարբառների հետ, Լեզու և լեզվաբանություն, 2003 թվական, N1:
Մի քանի նկատառում արդի հայերենի որոշյալ դերանունների վերաբերյալ, Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2004 թվական, N1-2:
Արդի հայերենի գոյականի հոլովման համակարգում դրսևորվող անկանոնությունների մաին, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2004։
Ձայնեղ շփականների պատմական փոփոխությունները Բայազետի բարբառում (համեմատությամբ Արարատյան, Մշո, Վանի, Դիադինի, Խոյի բարբառների, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2006։
Անկանոն բայերը Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2006։
Հոլովները Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2007։
Գոյականի հոգնակի թվի կազմությունը Բայազետի բարբառում, Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2007 թվական, N 1-2:
Հ-Խ հնչյունների համապատասխա-նությունը հայերենի բարբառներում, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2007 թվական, N 3:
Բարբառի ըմբռնումը հայ լեզվաբանության մեջ, Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, 2008 թվական, N 1:
Ընդհանուր հայերեն-յան լեզվական հատկանիշները բարբառներում, Ջահուկյանական ընթերցումներ - 2008, Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան, 2008:
Հայ բարբառների ուսումնասիրության մի քանի հարցերի շուրջ, Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2008 թվական, N2:
Առկայացման կարգը Բայազետի բարբառում` համեմատությամբ հարևան բարբառների, Հայոց լեզվի պատմության հարցեր Միջազգային հայերենագիտական ութերորդ գիտաժողովի զեկուցումներ, Ստեփանակերտ, 2008։
Ի հոլովումը Բայազետի բարբառում (պատմաաշխարհա-գրականորեն մերձավոր բարբառների հետ համեմատությամբ), ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Հումանիտար գիտություններ, Գավառ, 2008 թվական, N 10:
Հայ բարբառների ուսումնասիրության մի քանի հարցերի շուրջ, Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2008 թվական, N 2:
Առաջին և երկրորդ դեմքերի անձնական դերանունների տրական հոլովաձևերը Բայազետի բարբառում (պատմաաշխարհա-գրականորեն մերձավոր բարբառների համեմատությամբ), ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Հումանիտար գիտություններ, Գավառ, 2009 թվական, N 11:
Բայազետի բարբառը ըստ բարբառների բազմահատկանիշ դասակարգման, Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, Երևան, 2010, N 2:
Սահմանական եղանակը Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2010 թվական, N12:
Արարատյան և Բայազետի բարբառների փոխհարաբերությունները, Պատմաբանասի-րական հանդես, 2009 թ., N 2-3:
Ցուցական դերանունների դրսևորման առանձնահատկու-թյուններ հայերենի բարբառներում, Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Բէյրութ, 2011։
Բայազետի բարբառը հայ բարբառագիտության գնահատմամբ, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2011 թ., N13:
«Ա» ձայնավորի դրսևորումները Բայազետի բարբառում և «Աճառյանի օրենքը», Բանբեր Երևանի համալսարանի. Բանասիրություն, Երևան, 2012 թ., N2:
«Եմ» բայը Բայազետի բարբառում, Բանբեր Երևանի Վ.Բրյուսովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարանի. Հայագիտություն և զուգադրական լեզվաբանություն, Երևան, 2012 թ., N 2:
Բայազետի և Դիադինի բարբառների փոխհարաբերությունները, Ջահուկյանական ընթերցումներ -2012 Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան, 2012։
Բայազետի բարբառի ձայնավորների ընդհանուր բնութագիրը, Ջահուկյանական ընթերցումներ - 2013, Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան, 2013:
Բայի սեռը Բայազետի բարբառում, Բանբեր Մատենադարանի, Երևան, 2012 թ., N19:
Բայածանցները Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2012 թ., N 14:
Որոշյալ դերանունները Բայազետի և նրան մերձավոր բարբառներում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2013 թ., N15:
Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, «Պատմաբանասիրական հանդես», N2, Երևան., 2013:
Տարբերակայնությունը իբրև բարբառի կարևոր հատկանիշ, Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները Հայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողովի զեկուցումների ժողովածու, Երան, 2014:
Հինհայերենյան իրողություններ Բայազետի բարբառում, Ջահուկյանական ընթերցումներ-2014 Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Երևան, 2014։
Միջինհայերենյան իրողություններ, այազետի բարբառում, Հայ բարբառագիտության հիմնախնդիրներ, Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Երևան, 2014։
Արևմտահայերենի և արևելահայերենի տերմինային համակարգերի զուգադրական քննություն (Նախաբան), Երևան, 2014:

Ծանոթագրություններ

[1] Վիկտոր Կատվալյանի մասին ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կայքում

[2] Վիկտոր Լիպարիտի Կատվալյան

[1]

[2]