Վալերի Շևչուկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վալերի Շևչուկ
Ծնվել էօգոստոսի 20, 1939(1939-08-20) (84 տարեկան)
ԾննդավայրԺիտոմիր, Ժիտոմիրի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունարխիվագետ, գրող, գրականության պատմաբան և թարգմանիչ
Լեզուուկրաիներեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա
ԿրթությունFaculty of History and Philosophy of the Kyiv University?
Ժանրերհրապարակախոսություն, վիպակ, պատմվածք, վեպ, հեքիաթ և պիես
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Պարգևներ
 Valeriy Shevchuk Վիքիպահեստում

Վալերի Ալեքսանդրովիչ Շևչուկ ( ուկրաիներեն՝ Вале́рій Олекса́ндрович Шевчу́к. օգոստոսի 20, 1939(1939-08-20), Ժիտոմիր, Ժիտոմիրի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վաթսունականների խորհրդային և ուկրաինացի գրող[1], հոգեբանական և գոթական արձակի վարպետ, գրականագիտական, մշակութաբանական և հրապարակախոսական ստեղծագործությունների հեղինակ։

Խորհրդային ժամանակների այլախոհ գրող Անատոլի Շևչուկի կրտսեր եղբայրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալերի Շևչուկն իր առաջին պատմվածքը հրատարակել է 1961 թվականին և նույն թվականին հանդես է եկել նաև որպես գրականագետ՝ լույս ընծայելով իր հոդվածը Ստեփան Վասիլչենկոյի մասին։ 1958-963 թվականներին սովորել է Կիևի Տարաս Շևչենկոյի անվան համալսարանի պատմության և փիլիսոփայության ֆակուլտետում և մինչև ժամկետային զինծառայության անցնելը՝ կարճ ժամանակով աշխատել է որպես Մոլոդա հվարդիա թերթի թղթակից։ Զորացրվելուց հետո վերադարձել է Ուկրաինա և անցել գրական աշխատանքի[2]։ 1967 թվականին դարձել է Ուկրաինայի գրողների միության անդամ[3]։ Նրա գրքերը ժամանակակից թեմաներով ռեալիստական, հոգեբանական արձակի գլուխգործոցներ էին։ Պաշտոնական խորհրդային քննադատները նրան քննադատում էին չափից ավելի «միկրովերլուծության» համար, սակայն նա, այնուամենայնիվ, ճանաչվեց որպես ուկրաինացի ամենատաղանդավոր երիտասարդ արձակագիրներից մեկը՝ Հրիհորի Տյուտուննիկի, Եվհեն Հուցալոյի, Վոլոդիմիր Դրոզդի և Յուրի Շչերբակի կողքին։ 1968 թվականին Շևչուկը հեռացավ ռեալիզմից և ոգեշնչված Նիկոլայ Գոգոլի և Ալեքսանդր Իլչենկոյի ստեղծագործություններով՝ սկսեց գրել պատմական թեմաներով։

1960-ականների վերջին այլախոհների դեմ բռնաճնշումների ծավալումից և հատկապես 1972 թվականից սկսած ուկրաինացի մտավորականների զանգվածային ձերբակալություններից հետո Վալերի Շևչուկի առջև խոչընդոտներ առաջացան ստեղծագործությունները հրատարակելու թույլտվություն ստանալու ասպարեզում։ Ի տարբերություն ուկրաինական 60-ականների սերնդի շատ գրողների, նա հավատարիմ չմնաց սոցիալիստական ռեալիզմի թելադրանքին, բայց լռեց մինչև 1970-ականների վերջը։ Լինելով սակավաթիվ կայացած գրողներից մեկը՝ նա չխզեց կապը բանտարկված այլախոհների հետ, այցելեց նրանց Սիբիրի գուլագներում։ 1970-ականների վերջերին-1980-ականների սկզբին՝ սահմանափակումների թուլացումից հետո նա շարունակեց իր գրական գործունեությունը։ [1] 2007 թվականին ընտրվեց Կիեւի Մոհիլա ակադեմիայի պատվավոր պրոֆեսոր[4]։

Շևտչուկը գրականության պատմության վերաբերյալ ավելի քան 600 գիտական ու լրագրողական հոդվածների և տասնյակ գրքերի հեղինակ է։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են աշխարհի ժողովուրդների 21 լեզուներով։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Серед тижня» (1967, պատմվածքների և վիպակների ժողովածու)
  • «Набережна 12» (1968)
  • «Середохрестя» (1968, վիպակ)
  • «Вечір святої осені» (1969)
  • «Крик півня на світанку» (1979)
  • «Долина джерел» (1981)
  • «Тепла осінь» (1981)
  • «На полі смиренному» (1983, վեպ) [1]
  • «Дім на горі» (1983, վեպ)
  • «Двоє на березі» (1984)
  • «Маленьке вечірнє інтермецо» (1984)
  • «Барви осіннього саду» (1986)
  • «Три листки за вікном» (վեպ, 1986)
  • «Мисленне дерево» (1986, վեպ-էսսե)
  • «Камінна луна» (1987)
  • «Птахи з невидимого острова» (1989, վիպակ)
  • «Сповідь» (1989, վիպակ)
  • «Мор» (1989, վիպակ)
  • «Дзиґар одвічний» (1990)
  • «Дорога в тисячу років» (1990)
  • «Панна квітів» (1990, հեքիաթների ժողովածու)[5]
  • «Із вершин та низин» (1990)
  • «Стежка в траві. Житомирська сага» (у 2 т., 1994)
  • «У череві апокаліптичного звіра» (1995, պատմվածքների ժողովածու)
  • « Козацька держава. Етюди до історії українського державотворення» (1995)[2][6]
  • «Око Прірви» (1996, վեպ)
  • «Жінка-змія» (1998)
  • «Юнаки з вогненної печі» (1999)
  • «Біс плоті» (1999, պատմվածքների ժողովածու)
  • «Срібне молоко» (2002, վեպ)
  • «Тіні зникомі. Сімейна хроніка» (2002, վեպ)
  • «Темна музика сосон» (2003, վեպ)
  • «Сад житейський думок, трудів та почуттів» (2003, ինքնակենսագրություն)
  • «Компанія з пивниці біля Чуднівського мосту» (2006, վիպակ)
  • «Драматургія» (2006, պիեսների ժողովածու)
  • «Привид мертвого дому (К., Університетське видавництво ПУЛЬСАРИ, 2005)[7]
  • «Пізнаний і непізнаний Сфінкс: Григорій Сковорода сучасними очима» (К., Університетське видавництво ПУЛЬСАРИ, 2008)
  • «Роман юрби» (К., Університетське видавництво ПУЛЬСАРИ, 2009)
  • «Місто днів» ( 2015, բանաստեղծական ժողովածու)
  • «Козацька держава як ідея в системі суспільно-політичного мислення XVI—XVIII століть. Книга 1»(К., Кліо, 2019. ISBN 978-617-7023-98-1)
  • «Козацька держава як ідея в системі суспільно-політичного мислення XVI—XVIII століть. Книга 2»(К., Кліо, 2019. ISBN 978-617-7023-99-8)

Վալերի Շևչուկի երկերը անգլերեն թարգմանությամբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Eye of the Abyss (Անդունդի աչքը, մաս 1 (թարգմանությունը՝ Օլգա Ռուդակևիչի), «Ukrainian Literature» ժողովածուի I հատորում, 2004[8].
  • Eye of the Abyss Անդունդի աչքը, մաս 2 (թարգմանությունը՝ Օլգա Ռուդակևիչի), «Ukrainian Literature», հատոր 2, 2007[8].
  • My Father Decided to Plant Orchards and The Cobbler (թարգմանությունը՝ Յուրի և Մոյրա Լուցկիների), «Modern Ukrainian Short Stories» ժողովածուում, Ukrainian Academic Press, 1973.
  • The Devil Who Is (The One-Hundredth Witch) (թարգմանությունը՝ Օլգա Ռուդակևիչի), «Ukrainian Literature», հատոր I, 2004[8].
  • The Voice of Grass (թարգմանությունը՝ Յուրի Տառնավսկու), AGNI Magazine ամսագրում, հրատարակել է Բոստոնի համալսարանը, 1993.
  • The Moon’s Cuckoo from the Swallow’s Nest (թարգմանությունը՝ ՄԻՐՈՍ Ստեֆանյուկի), «From Three Worlds. New Writing From Ukraine» գրքում, հրատարակիչ՝ Zephyr Press, 1996.
  • Lunar Pain (Լուսնային ցավ), (թարգմանությունը՝ Յուրի Տկաչի), «Բայդա», Մելբուռն, 2010.

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Шевчук В. На полі смиренному… — Київ: Дніпро, 1983. (Серія «Романи й повісті» 1983, № 2).
  • Шевчук В. Мисленне дерево. Роман-есе про давній Київ / Валерій Шевчук. — Київ: Молодь, 1989. — 360 с. — ISBN 5-7720-0261-9.
  • Шевчук В. Птахи з невидимого острова. Роман, повісті / Валерій Шевчук. — Київ: Радянський письменник, 1989. — 472 с. — ISBN 5-333-00272-X.
  • Шевчук В. У череві апокаліптичного звіра. Історичні повісті та оповідання / Валерій Шевчук. — Київ: Український письменник, 1995. — 208 с. — ISBN 5-333-01290-3.
  • Шевчук В. Око Прірви. Роман / Валерій Шевчук. — Київ: Український письменник, 1996. — 200 с. — ISBN 5-333-01481-7.
  • Шевчук В. Біс плоті. Історичні повісті / Валерій Шевчук. — Київ: Твім інтер, 1999. — 360 с. — ISBN 966-7430-01-4.
  • Шевчук В. Срібне молоко / Валерій Шевчук. — Львів: Кальварія, 2002. — 192 с. — ISBN 966-663-046-X.
  • Шевчук В. Тіні зникомі / Валерій Шевчук. — Київ: Темпора, 2002. — 304 с. — ISBN 966-95991-1-3.
  • Шевчук В. Темна музика сосон. Роман. Сад житейський думок, трудів та почуттів. Автобіографічні замітки / Валерій Шевчук. — Київ: Акцент, 2003. — 448 с. — ISBN 966-95944-4-8.
  • Шевчук В. Драматургія / Валерій Шевчук. — Львів: Сполом, 2006. — 416 с. — ISBN 966-665-407-5.
  • Шевчук В. Компанія з пивниці біля Чуднівського мосту. — Львів: Каменяр, 2006.
  • Шевчук В. Сон сподіваної віри. Готично-притчева проза / Валерій Шевчук. — Львів: Піраміда, 2007. — 416 с. — ISBN 978-966-441-007-3.
  • Шевчук В. Дім на горі. — К.: «АБАБАГАЛАМАГА», 2011.

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Risch, William Jay (2011). El oeste ucraniano. Harvard University Press. էջ 132. ISBN 9780674050013. Վերցված է 31 de octubre de 2014-ին.
  2. ↑ Artikel zu Shevchuk, Valerii in der Internet Encyclopedia of Ukraine (Canadian Institute of Ukrainian Studies/University of Toronto; englisch); abgerufen am 16. September 2016 (englisch)
  3. ↑ 3,0 3,1 Kurzbiografie Walerij Schewtschu auf der offiziellen Webseite des Preiskomitees des Taras-Schewtschenko-Preises; abgerufen am 16. September 2016 (ukrainisch)
  4. ↑ Liste der Honorarprofessoren der Akademie auf der offiziellen Webpräsenz der Kiew-Mohyla-Akademie; abgerufen am 17. September 2016
  5. ↑ «Панна квітів» (1990, збірка казок) Արխիվացված 2022-03-09 Wayback Machine
  6. ↑ «Архівована копія». Արխիվացված է օրիգինալից 4 березня 2016-ին. Վերցված է 31 грудня 2015-ին.
  7. ↑ «Архівована копія». Արխիվացված է օրիգինալից 5 березня 2016-ին. Վերցված է 31 грудня 2015-ին.»
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «Ukrainian Literature A Journal of Translations». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  9. ↑ «Шевчук Валерій Олександрович: Життя та творчість на УкрЛібі». ukrlib.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2023-10-23-ին.

Գրականություն Վալերի Շևչուկի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալերի Շևչուկ» հոդվածին։
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վալերի_Շևչուկ&oldid=9671835» էջից