Սքոն
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ենթատեսակ | quick bread? |
| Առաջացման երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
 Scones Վիքիպահեստում | |
Սքոն (անգլ.՝ scone), բրիտանական տարատեսակ քաղցր թխվածքների ընդհանուր անվանում։ Սքոնները սովորաբար մատուցում են թեյի հետ։ Դրանք հայտնի են Անգլիայում (հատկապես հարավ-արևմտյան երկրներում), Շոտլանդիայում և Կոռնուոլում, նաև մի քանի բրիտանական նախկին գաղութավայրերում։ Սքոնների պատրաստման համար սովորաբար օգտագործում են ցորենի ալյուր, սակայն երբեմն կարելի է օգտագործել այլ տեսակի ալյուր, օրինակ՝ վարսակի։ Սովորաբար սքոնների մեջ ավելացնում են փխրեցուցիչ։ Այս բուլկիները Կոռնուոլի և Դևոնշիրի թեյի փառատոնի պարտադիր բաղկացուցիչ մաս են կազմում։
Պատմություն և նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ի սկզբանե սքոնները պատրաստել են կլոր, տափակ և միջին չափաբաժնով՝ անթթխմոր վարսակի ալյուրից, թխել են տապակում, այնուհետև բաժանել են եռանկյունաձև կտորների և մատուցել[1]։ Այսօր շատերը այս տեսակի մեծ և կլոր հացերը կանվանեին բլիթներ (անգլ.՝ bannock), իսկ կտորները՝ սքոն։ Շոտլանդիայում երկու արտահայտություններն էլ գործածական են։
Երբ փխրեցուցիչը ավելի հասանելի է դարձել, սքոնները սկսել են պատրաստել ջեռոցներում։ Ժամանակակից սքոնները կարելի է ձեռք բերել բազմաթիվ բրիտանական և իռլանդական հացի փռերում, մթերային խանութներում, ռեստորաններում և սուպերմարկետներում, սակայն տնային տնտեսուհիներից շատերը առաջվա պես նախընտրում են պատրաստել այն տանը։
Խանութներում վաճառվող սքոններից շատերը հիմնականում կլոր են, բայց հանդիպում են նաև վեցանկյան ձևով[2]։ Տանը պատրաստած սքոնները ունեն տարբեր ձևեր և պատրաստվում են յուրօրինակ ընտանեկան բաղադրատոմսերով[3]։ Հաճախ սքոնի մեջ չամիչ են ավելացնում։ Բացի դրանից, կարելի է ավելացնել նաև այլ հավելումներ, սակայն դասական սքոնը առանց խորիզի է լինում։ Սքոնների մեծամասնությունը չափի մեջ քաղցր են կամ ունեն չեզոք համ, սակայն կան նաև կծու տեսակներ, որտեղ ավելացնում են սոխ կամ բեկոն։
Նախկին գաղությավայրերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դդմային սքոնները, որոնք պատրաստում էին՝ խմորի մեջ եփված դդումի խյուսը ավելացնելով, բավականին հայտնի էին Ավստրալիայում՝ շնորհիվ աշխարհիկ տիկին Ֆլորես Բիելկե-Փիթերսոնի՝ բարձրաստիճան քաղաքական գործչի կնոջ, որը դդմային սքոնների բաղադրատոմսը ներառել է իր հայտնի խոհարարական գրրքում[4]։ Ավստրալիայում հանդիպում են նաև արմավով սքոններ, որոնք սովորաբար իրենց մեջ պարունակում են մանրացրած, չորացրած արմավներ, իսկ սքոնները տապակում են թավաներում՝ հալած ճարպի մեջ։ Տապակած սքոնները հիմականում պատրաստում են ցուրտ ամիսներին և անվանում են «պուֆթալուն»։
Նոր Զելանդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նոր Զելանդիայում հայտնի են պանրից սքոնները, որոնք հաճախ մատուցվում են սրճարաններում[5]։ Սակայն ըստ այդ երկրում հայտնի Էդմոնդսոնի խոհարարական գրքի՝ սքոնի բաղադրատոմսում օգտագործում են միայն ալյուր, փխրեցուցիչ, աղ և կաթ։ Սքոնները հայտնի են Նոր Զելադիայում և հաճախ ընկալվում են որպես «քիվիանի» մաս (նորզելանդական մշակութային ժառանգության հումորային անվանումը)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Сконы с колбасой и сыром»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-25-ին։ Վերցված է 2021-03-02
- ↑ Food History (2001-03-01. Retrieved 2008-09-09.)։ «"The History of Scones"» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-28-ին։ Վերցված է 2014-11-05
- ↑ «Овсяные сконы»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2021-06-17-ին։ Վերցված է 2021-03-02
- ↑ «Best Scone Recipe, How To Make Scones»։ web.archive.org (անգլերեն)։ 2016-05-07։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-07-ին։ Վերցված է 2020-08-30
- ↑ «On the hunt for the best scones in town»։ Stuff (անգլերեն)։ 2013-04-30։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-13-ին։ Վերցված է 2020-09-30