Jump to content

Սոլկոտա քարանձավ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
14:40, 28 Մայիսի 2024 տարբերակ, Ապատ63 (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

Սոլկոտա քարանձավ ( վրաց.՝ სოლკოტას მღვიმე), բնության հուշարձան, կարստային քարանձավ, մոտակա Պրոմեթևսի քարանձավ բնական հուշարձանով հայտնի Կումիստավի գյուղից 2,3 կմ դեպի հյուսիս, Վրաստանի Իմերեթի շրջանի Ծղալտուբո մունիցիպալիտետում[1]: Քարանձավը գտնվում է Սեմի գետի ձախ ափին՝ ծովի մակարդակից 379 մետր բարձրության վրա[2]։

Մորֆոլոգիա

Սոլկոտա քարանձավը ձևավորվել է Սատաֆլիա-Ծղալտուբո կարստային զանգվածում[3]: Քարանձավի մուտքը գտնվում է կարստային տեղագրության ջրհորի հատակին, որը բուսականությամբ ծածկույթ ունի: Այստեղից զառիթափ միջանցքը լայնանում է մինչև 10-15 մ և վերածվում հորիզոնական հարթակի, որը տանում է դեպի գրեթե 30 մ բարձրությամբ խցիկ: Քարանձավն ունի քիմիական նստվածքների, ստալակտիտների և ստալագմիտների հետաքրքիր բազմազանություն: Առանձնահատուկ հետաքրքրություն են ներկայացնում 5 մ հաստությամբ ստալակտիտները, որոնք հազվադեպ են Եվրոպայում: Հատկանշական է նաև 8 մ բարձրությամբ ստալագմիտը, որի շրջագիծը ներքևում 8,5 մ է, իսկ մեջտեղում՝ 4,5 մ:

Կենդանական աշխարհ

Քարանձավի բնակիչների թվում են Տրախիսֆերան, Կոլխիդոնիսկը, Լեմոստենուսը, Արհոպալիտները, Պիգմարրոպալիտները, Պլուտոմուրուսը և Օքսիքիլուսը[4]:

Պալեոնտոլոգիական բացահայտումներ

Քարանձավը հնէաբանական և մասնավորապես մոլեկուլային պալեոնտոլոգիայի հուշարձան է։ Սոլկոտա քարանձավի ստալագմիտները պահպանել են կաթնասունների ( արջ, եղջերու, չղջիկ ) և բույսերի ( շագանակ, պնդուկ, կտավ ) ԴՆԹ-ի հնագույն մոլեկուլներ[5]: Այստեղ հայտնաբերվել են քարանձավային արջի ոսկորներ[6]:

Ծանոթագրություններ

  1. Solkota Cave in Georgia Protected Planet
  2. (ka) სოლკოტას მღვიმის ბუნების ძეგლი
  3. Barjadze, Sh., Arabuli, T., Mumladze, L., Maghradze, E., Asanidze, Z., Kutalia T. Solkota Cave 2019, Cave Biodiversity of Georgia, Open Access Database. Institute of Zoology at Ilia State University
  4. Barjadze, Sh., Arabuli, T., Mumladze, L., Maghradze, E., Asanidze, Z., Kutalia T. Solkota Cave 2019, Cave Biodiversity of Georgia, Open Access Database. Institute of Zoology at Ilia State University
  5. Stahlschmidt, M.C., Collin, T.C., Fernandes, D.M. et al. Ancient Mammalian and Plant DNA from Late Quaternary Stalagmite Layers at Solkota Cave, Georgia. Sci Rep 9, 6628 (2019). https://doi.org/10.1038/s41598-019-43147-0
  6. (ka) ბუნების ძეგლი სოლკოტას მღვიმის ბუნების ძეგლი - წყალტუბო

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոլկոտա քարանձավ» հոդվածին։