Jump to content

Սեմ Գիլբերտ (գործարար)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սեմ Գիլբերտ
Ծնվել է1913
Մահացել էնոյեմբերի 23, 1987(1987-11-23)
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունգործարար

Սեմ Գիլբերտ (անգլ․՝ Sam Gilbert, 1913 - նոյեմբերի 23, 1987(1987-11-23)), ամերիկացի գործարար, որն ունեցել է շինարարական ընկերություն Լոս Անջելեսում (Կալիֆորնիա)։ Նա առավել հայտնի է որպես UCLA-ի տղամարդկանց բասկետբոլի Bruins թիմի վիճահարույց խաղացող 1960-ականների կեսերից, մինչև UCLA-ին հանձնարարվեl 1 դադարեցնել համագործակցությունը նրա հետ 1981 թվականին[1]։ Նա ղեկավարել է փողերի լվացման ձեռնարկություն՝ ֆինանսավորելու այժմ հայտնի World Poker Tour շրջագայության կանգառը, որը կոչվում էր Հեծանիվ խաղատուն, որի համար նա հետմահու մեղադրվել է 1987 թվականին։ Նա Լոս Անջելեսի շրջանի հայտնի ուսուցչի՝ Ռոուզ Գիլբերտի ամուսինն է եղել[2]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիլբերտը ծնվել է Լոս Անջելեսի տարածքում[3]։ Նրա ծնողները լքել ել Լիտվան՝ խուսափելու հետապնդումներից[4]։ Մեծանալով Հոլիվուդում նա ավարտել է Հոլիվուդի միջնակարգ դպրոցը, այնուհետև 1930-ականներին հաճախել է Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան, սակայն չի ավարտել այն[1][3][4][5]։ Նա հետաքրքրված է եղել քաղաքացիական իրավունքներով և եղել է ԳՄԱԱԱ-ի ակտիվիստ[3]։ Գիլբերտն իր առաջին կնոջից ունեցել է երկու որդի՝ Մայքլը և Ռոբերտը։

Ռոուզ Գիլբերտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմ Գիլբերտը հանդիպել է իր երկրորդ կնոջը՝ Ռոուզին, կրտսեր եղբոր միջոցով[2]։ Ռոուզը ԼԱԿՀ-ի շրջանավարտ է եղել և հայտնի ուսուցիչ դարձաել Palisades Charter High School-ում։ Նա ճանաչվել է Լոս Անջելեսի միասնական դպրոցական շրջանի կողմից ցմահ ուսուցչի և Ոսկե խնձորի մրցանակների կողմից։ Ռոուզը ճանաչվել է Հարվարդի համալսարանի տարվա լավագույն ուսուցիչ։ Նա հանդես է եկել CBS հեռուստատեսային շոուներում 48 Hours և CBS Evening News-ում Քեթի Կուրիկի հետ։ Ռոուզը նաև հայտնվել է Teacher Magazine-ի 2007 թվականի մայիսի շապիկին[6]։ Ռոուզն առաջին ամուսնությունից ունեցել ՝ դուստր՝ Մեգիին, ով մահացավ էմբոլիայից 2004 թվականին 54 տարեկան հասակում[2]։ Ռոուզը մահացել է 2013 թվականի դեկտեմբերի 16-ին՝ 95 տարեկան հասակում[7]։

«Աստղային պատերազմներ. Ուժի արթնացում» ֆիլմի սցենարիստ և ռեժիսոր Ջեֆրի Ջեյքոբ Աբրամսը Ռոուզին անվանել է Մազ Քանատայի կերպարի հեղինակ։ Աբրամսը պատմել է իր հայրենի քաղաքի թերթին՝ Palisadian-Post-ին, որ նա հիմնել է Մազը Ռոուզի վրա[8]

Մենք իսկապես ուզում էինք, որ պատմությունը վավեր լիներ, չնայած այն վայրի ֆանտազիայի պտուղ էր։ Պատմության առաջին հանդիպումներից մեկում ես նշել եմ Ռոուզին որպես մի տեսակ հավերժական, իմաստուն գործիչ, որին ես իսկապես ճանաչում էի իմ կյանքում։ Մինչ մենք փորձարկում էինք բազմաթիվ հայացքներ և ոճեր, նախքան կերպարի վերջնական դիզայնը կարգավորելը, Ռոուզն միշտ ոգեշնչում էր Մազի համար[9]։

Բիզնես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիլբերտին պատկանում էր Sam Gilbert and Associates շինարարական ընկերությունը, որը կառուցում էր տներ և առևտրային շենքեր Արևմտյան Լոս Անջելեսի տարածքում[1]։

Նա մշակել է գյուտեր, այդ թվում՝ մետաղական գամասեղներ և դռան կողպեք, որոնք նրան հարստացրել են[10]։

Սպորտային ուժեղացուցիչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԼԱԿՀ-ի խաղացողների համար հայտնի որպես «Papa Sam» և «Papa G»՝ Ժիլբերտը սկսել է իր հարաբերությունները ԼԱԿՀ բասկետբոլի հետ մոտ 1966-1967 թվականներին, երբ ԼԱԿՀ-ի խաղացող Ուիլի Նաուլսը խորհրդատվության համար իր մոտ է բերել Լյու Ալկինդորին (այժմ՝ Քարիմ Աբդուլ-Ջաբարին) և Լյուսիուս Ալենին[11]։ Նա իր տունը բացել է խաղացողների համար Լոս Անջելեսի Բել Էյր քաղաքում և շատերի համար դարձել խորհրդատու[12][13]։ Նա գնել է հագուստ, մեքենաներ, նույնիսկ աբորտներ է կազմակերպել խաղացողների ընկերուհիների համար[14]։

Գիլբերտը դարձել է Ալսինդորի, Ալենի, Սիդնի Ուիքսի, Հենրի Բիբիի, Բիլ Ուոլթոնի և Սուեն Նաթերի պրոֆեսիոնալ պայմանագրերի սպորտային գործակալը[13][15][16]։ Նա և Լոս Անջելեսի գործարար Ռալֆ Շապիրոն 1,4 միլիոն դոլար արժողությամբ պայմանագիր են կնքել «Միլուոքի Բաքսի» հետ Ալսինդորի համար[11][17]։

Մարզիչ Ջին Բարտոուն, ով հետևում էր Ջոն Վուդենին, որպես Բրուին տղամարդկանց բասկետբոլի թիմի մարզիչ, զգացել է, որ իր կյանքին վտանգ է սպառնում Գիլբերտի կողմից։ Նա շնորհակալություն է հայտնեց NCAA-ին 1993 թվականին՝ 1976 թվականին ԼԱԿՀ ծրագիրը չհետաքննելու համար[18]։

1980 թվականին ԼԱԿՀ մարզական տնօրեն Ջեյ Դի Մորգանի մահից հետո Գիլբերտը սկսել է ավելի մեծ ազդեցություն ունենալ ԼԱԿՀ բասկետբոլի թիմի վրա։ Մարզիչ Լարի Բրաունը «բախվել է» Գիլբերտի հետ՝ համաձայն 1988 թվականի Sports Illustrated-ի հոդվածի[19]։

1981 թվականին Լոս Անջելես Թայմսի հետաքննությունը պարզել է, որ Գիլբերտը կանոնավոր կերպով օգնել է ԼԱԿՀ-ի մարզիկներին զեղչեր ստանալ այնպիսի ապրանքների համար, ինչպիսիք են ավտոմեքենաները, ստերեոները և ավիատոմսերը, և այդպիսով, ըստ երևույթին, թույլ է տվել NCAA-ի կանոնակարգերի բազմաթիվ խախտումներ[5][20][21]։ Հետաքննությունը չի հայտնաբերել ապացույցներ, որ Վուդենը հստակ իրազեկված է եղել Գիլբերտի գործունեության մասին[5]։ Այնուամենայնիվ, Գիլբերտի ընդհանուր ազդեցությունը խաղացողների կյանքում գաղտնիք չի եղել[22]։ Սա հանգեցրել է Թայմս լրագրողների այն եզրակացության, որ եթե Վուդենը տեղյակ չի եղել խաղացողների համար Գիլբերտի բարեհաճությունների առանձնահատկություններին, ապա միայն այն պատճառով, որ Վուդենը ջանք չի գործադրել այդ մանրամասները բացահայտելու համար[5][23]։ Իր հերթին, Վուդենը խոստովանել է, որ ինքը միշտ անհանգստացած է եղել խաղացողների հետ Գիլբերտի հարաբերություններից, բայց հաստատակամորեն հերքել է, որ տեղյակ է եղել Գիլբերտի կողմից արված որևէ բանի մասին, որը խախտում էր NCAA կանոնակարգերը[5][24][25][26][27]։ Նա նաև պնդել է, որ և՛ ինքը, և՛ Մորգանը խաղացողներին խորհուրդ են տվել հեռու մնալ Գիլբերտից, բայց, ի վերջո, նրանք չեն կարող վերահսկել խաղացողների կամ Գիլբերտի գործողությունները[28]։ Հաշվի առնելով այն, ինչ հետագայում պարզվել է, այնուամենայնիվ, Վուդենը խոստովանել է, որ նա կարող էր ունենալ «թունելի տեսողություն» և որ նա, հավանաբար, «չափազանց շատ է վստահում»[5][26]։ Այնուամենայնիվ, Վուդենն ասել է, որ իր «խիղճը մաքուր է եղել»՝ կապված այդ հարցում իր դերի հետ[5]։

1981 թվականին կատարված հետաքննությունից հետո, որի ընթացքում, ըստ Լոս Անջելես Թայմսի, օրինախախտումների վերաբերյալ 15 տարվա ապացույցներ են հավաքվել և ԼԱԿՀ բասկետբոլի թիմը երկու տարի փորձաշրջան է ստացել NCAA-ից[14][29][30]։ ԼԱԿՀ-ն նույնպես ստիպված է եղել հրաժարվել եզրափակիչ քառյակի իր ելույթից 1980 թվականի NCAA տղամարդկանց դիվիզիոնի բասկետբոլի մրցաշարում Ռոդ Ֆոսթերի և այլոց մասնակցությամբ հավաքագրման խախտումների պատճառով[30]։

2007 թվականի «UCLA Dynasty» ֆիլմը, որը թողարկվել է HBO-ի կողմից, պարունակում է հատված Գիլբերտի մասին[31]։ HBO-ի պրոդյուսեր Ջորջ Ռոյը կարծում է, որ ինքը լրագրողական պատասխանատվություն է կրել այն ներառելու կամ քննադատության ենթարկվելու համար[29]։

Մեղադրական եզրակացություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1987 թվականին Գիլբերտը դաշնային հետաքննության է ենթարկվել փողերի լվացման և ռեկետի մեղադրանքով։ Հետաքննության տվյալներով՝ մարիխուանայի մաքսանենգությունից ստացված փողերը լվանալու սխեման կազմվել է Կալիֆորնիայի Բել Գարդենս քաղաքում հեծանվային կազինոյի կառուցումը ֆինանսավորելու համար[32]։ Քրեական մեկ դիմումի համաձայն.

Սեմ Գիլբերտը, Լոս Անջելեսի հարուստ գործարար, առաջին Գիլբերտն է եղել, ով կապեր է հաստատել Կրամեր ընտանիքի հետ, երբ նա ընկերացել է Բենջամին Կրամերի հոր՝ Ջեք Կրամերի հետ 1978 թվականին։ Այդ ժամանակ Ջեք Կրամերը և Սեմ Գիլբերտը գաղափար են ունեցել ստեղծելու օրինական քարտերի ակումբ՝ Բենջամին Կրամերի կեղտոտ փողերը լվանալու նպատակով։ Մինչև 1983 թվականը Սեմ Գիլբերտը կապվել է Դեյվիդ Փիրսոնի հետ, ով ինքն էր մտածում քարտերի ակումբ ստեղծելու մասին և փնտրում էր օրինական ներդրողներ։ Փիրսոնը Սեմ Գիլբերտին տարբերակ է առաջարկել, Սեմին դուր է եկել այն, և Սեմը համաձայնել է կազմակերպել նախագծի ֆինանսավորումը՝ ակումբում Փիրսոնի վաթսուն տոկոս բաժնեմասի դիմաց[33]։

Գիլբերտին Մայամիում մեղադրանք է առաջադրվել նրա մահից չորս օր անց[34]։ Մեղադրանք է առաջադրվել նաև նրա որդի Միքայելին։

Ջորջ Հարդիի և The Park Place Associates-ի սեփականությունն արդարացվել է 1990 թվականին, և նրանք վերականգնել են իրենց բաժնետոմսերի 35%-ը[35]։ LCP-ի գործընկերներ Ջուլիանա Քոյնը և Կալիֆորնիայի նախկին ժողովական Դեյվիդ Ք. Փիրսոնը պայմանավորվել են մինչև քաղաքացիական դատավարությունը։ 1991 թվականին նրանք համաձայնել են հրաժարվել LCP-ում իրենց շահերի մոտ կեսից, որը կազինոյում ունեցել է 65% բաժնետոմս[36]։

ԼԱՀԿ օժանդակումներ Գիլբերտ ընտանիքից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԼԱԿՀ-ի Ռոուզ և Սեմ Գիլբերտի կրթաթոշակը վճարում է վճարներ երկու ասպիրանտների համար, ովքեր հաճախել են ԼԱԿՀ որպես բակալավրիատի ուսանող առնվազն երկու տարի և մասնակցել տղամարդկանց կամ կանանց մարզական թիմերին[37]։

Ամբիոնը, որը տրամադրել է Մեգի Ջ. Գիլբերտը երկբևեռ խանգարումների բուժման համար, հիմնադրվել է 2008 թվականին ԼԱԿՀ-ի Ջեյն և Թերի Սեմելի նյարդագիտության և մարդու վարքագծի ինստիտուտում[38]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 "Sam Gilbert Is Dead at Age 74: Controversial UCLA Booster Succumbs After Long Illness. Los Angeles Times, November 23, 1987.
  2. 2,0 2,1 2,2 Danielle Gillespie "Teaching Legend Gilbert Named Parade Marshal". Pacific Palisades Post, June 11, 2008
  3. 3,0 3,1 3,2 Morrow, Mike (1974 թ․ մարտի 5). «Bruins get help off the court». Jefferson City Post-Tribune. էջ 9. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 25-ին – via Newspapers.com.
  4. 4,0 4,1 Keech, Larry (2014 թ․ նոյեմբերի 1). «1974 NCAA tournament: The greatest games ever played». Greensboro News & Record. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 25-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Chris Dufresne (2010 թ․ հունիսի 8). «The dark side of the UCLA basketball dynasty». Los Angeles Times. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  6. Teacher Magazine May/June 2007
  7. "Rose Gilbert dies at 95; revered Palisades High English teacher", Los Angeles Times, December 17, 2013.
  8. Sharpe, Frances (2015 թ․ դեկտեմբերի 24). «Star Wars Character Based on Late Pali High English Teacher». Palisadian-Post. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  9. Sharpe, Frances (2015 թ․ դեկտեմբերի 24). «Star Wars Character Based on Late Pali High English Teacher». Palisadian-Post. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  10. Bunting, Glenn F - At Home With 'Papa G'--Basketball Stars, Estranged Sons. Los Angeles Times, April 23, 1990
  11. 11,0 11,1 Florence, Mal - Papa Sam Gilbert is someone special to UCLA Cagers. Los Angeles Times. Reprinted in the Sarasota Herald-Tribune, April 5, 1974
  12. Undue process:, Don Yaeger
  13. 13,0 13,1 Sport: A patron called Papa Sam Time, February 25, 1974
  14. 14,0 14,1 Mike Littwin and Alan Greenberg - How Sugar Daddy Stuck UCLA. Los Angeles Times, February 1, 1982
  15. Abdul-Jabbar Giant Steps
  16. Jack Scott Bill Walton
  17. Scorecard. Sports Illustrated, April 7, 1969
  18. Bartow: "Ending NCAA probe saved my life". Associated Press, August 4, 1993
  19. Alexander Wolff - "Call Him Irreplaceable-Nobody has been able to fill John Wooden's shoes at UCLA. Now the job is open again." Sports Illustrated April 11, 1988
  20. William C. Rhoden (2003 թ․ մարտի 14). «Sports of The Times; The Ghosts and Goblins of Westwood». The New York Times. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  21. Bruce Jenkins (2004 թ․ ապրիլի 1). «Debate has become a pain in the asterisk». The San Francisco Chronicle. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  22. Jim Murray (1975 թ․ հունվարի 22). «Saga of Papa Sam and the One That Got Away». Los Angeles Times. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  23. For the record, Los Angeles Times, July 2, 2010
  24. Ed Graney (2008 թ․ մարտի 8). «Wooden's greatness impressive, imperfect». Las Vegas Review-Journal. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  25. Mike Littwin, Alan Greenberg (1982 թ․ հունվարի 31). «Former NCAA Investigator Tells of a Coverup». Los Angeles Times.
  26. 26,0 26,1 Neil Amdur (1982 թ․ փետրվարի 4). «Wooden remembers booster». The New York Times. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  27. «UCLA godfather says LA Times way off base». Lakeland Ledger. Associated Press. 1982 թ․ փետրվարի 2. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  28. Seth Davis (2009 թ․ օգոստոսի 24). «Checking in on John Wooden». CNNSI.com. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.
  29. 29,0 29,1 UCLA dynasty film to debut. Los Angeles Times, March 26, 2007
  30. 30,0 30,1 U.C.L.A. ON PROBATION IN BASKETBALL - New York Times (UPI), December 9, 1981
  31. "The UCLA Dynasty (2007) (TV)" Internet Movie Database
  32. GLENN F. BUNTING and TINA GRIEGO - Miami Trial Gives Startling New Portrait of Sam Gilbert. Los Angeles Times, April 23, 1990
  33. 44 F3d 888 United States of America v. Michael Gilbert 244 F.3d 888 (11th Cir. 2001)
  34. WILLIAM OVEREND and WILLIAM NOTTINGHAM - Sports Figure Is Indicted--4 Days After Death. Los Angeles Times, November 26, 1987
  35. Griego, Tina. Court Clears Casino Manager and Partners : George G. Hardie and his financial partners will regain ownership rights to the profitable Bicycle Club in Bell Gardens. Los Angeles Times, October 4, 1990
  36. Griego, Tina. Forfeiture Laws Give U.S. a Piece of a Casino : Narcotics: Government now owns about 30% of Bicycle Club in Bell Gardens, which was built to a large extent with smuggled drug money. Los Angeles Times, August 22, 1990
  37. UCLA Graduate division Fellowships and Grants for Entering Graduate Students
  38. Friends: Chairs of Distinction Արխիվացված Հունիս 11, 2010 Wayback Machine UCLA Health Magazine, November 23, 2009

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]