Ռևենանտ
| Րեվենանտ | |
|---|---|
 | |
| Բնակության վայր` | Ամերիկա, Եվրոպա, Ասիա, Հնդկաստան, Աֆրիկա[1][2][3][4][5] |
Բանահյուսության մեջ ռևենանտը վերակենդանացած դիակ է, որը ենթադրվում է, որ վերադարձել է հանդերձյալ աշխարհից՝ հետապնդելու ողջերին[6][7]։ Ռևենանտ բառը ծագել է հին ֆրանսերեն revenant բառից՝ «վերադառնալ» (նաև ժամանակակից ֆրանսերեն բայ revenir, որը նշանակում է «վերադառնալ»)։
Ռևենանտը տարբեր մշակույթների լեգենդի մի մասն է, ներառյալ հին իռլանդական կելտական և սկանդինավյան դիցաբանությունը[8], և ռևենանտների մասին պատմությունները փաստագրվել են միջնադարում անգլիացի պատմաբանների կողմից[9]։
Համեմատություն այլ բանահյուսական և դիցաբանական անմահների հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ռևենանտ» տերմինը բանահյուսների կողմից օգտագործվել է «ուրվականի» հետ փոխարինաբար[10]։ Թեև ոմանք պնդում են, որ վամպիրները բխում են արևելաեվրոպական բանահյուսությունից, իսկ ռևենանտները՝ արևմտաեվրոպական բանահյուսությունից, շատերը պնդում են, որ ռևենանտը ընդհանուր տերմին է անմահների համար[11]։
Օգուստին Կալմետը լայնածավալ հետազոտություն է անցկացրել թեմայի շուրջ իր աշխատության մեջ՝ Traité sur les apparitions des esprits et sur les vampires ou les revenans de Hongrie, de Moravie (1751), որտեղ նա պատմում է այն ժամանակվա ժողովրդական խոսակցությունները[12]. Կալմետը համեմատում է հույների և եգիպտացիների գաղափարները և նշում է հին համոզմունքը, որ կախարդանքը կարող է ոչ միայն մահ պատճառել, այլև արթնացնել հանգուցյալների հոգիները։ Կալմետը րեվենատներին վերագրում է կախարդներին, ովքեր խմում են զոհերի արյունը և համեմատում է տասներկուերորդ դարում Անգլիայում և Դանիայում հիշատակված ռևենանտների դեպքերը, որոնք նման էին Հունգարիայի դեպքերին[10][13]։
Ռևենանտի լեգենդի հնարավոր նախադրյալը հայտնվում է սկանդինավյան դիցաբանություն մեջ, որը կոչվում է դրաուգր կամ աբտրգանգր (բառացիորեն «կրկին քայլող»)։ Դրաուգրի հետ կապված պատմությունները հաճախ ենթադրում են հանդիպում արարածի հետ։ Դրագրը դիմադրում է ներխուժողներին իր թաղման տարածք և հաճախ անձեռնմխելի է սովորական զենքերի նկատմամբ, ինչը նրա մարմնի ոչնչացումը դարձնում է վտանգավոր գործ, որը պետք է ձեռնարկվի առանձին հերոսների կողմից[9]։
Արևելյան Սկանդինավիայի ժողովրդական բանահյուսության և ուրվականների պատմություններում ֆիննական «մահացած երեխա էակները» նկարագրվում են որպես անհանգիստ հոգիների կողմից ստեղծված ռևենանտներ, որոնց կարող են հանգստացնել մկրտություն կամ այլ կրոնական ծեսեր կատարելով[14]։
Կարիբյան ավազանի գիտության մեջ վերականգնվող էակները հաճախ կոչվում են «սուկույանտ» կամ «սուկրիանտ» Դոմինիկայի, Տրինիդադյան և Գվադելուպյան բանահյուսության մեջ, որը նաև հայտնի է որպես Օլե-Հիգ կամ Լուպ-գարու Կարիբյան ավազանի այլ վայրերում[9]։
Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Mortal Kombat խաղերում մարտիկներին, ովքեր սպանվել էին պատմության ընթացքում, վերակենդանացվեցին կախարդ Քուան Չիի կողմից, ով գողացավ նրանց հոգիները և վերածեց նրանց ռևենանտների։ Այս տեսքով նրանք պահպանեցին իրենց հիշողությունը՝ կարողանալով հիշել անցյալի դեպքերն ու իրենց նախկին ընկերներին։ Այնուամենայնիվ, մոգության տակ լինելով, նրանք պայքարում են խավարի ուժերի համար՝ ծառայելով մահվան աստված Շիննոկին։ Չնայած դրան, նրանք կարող են կյանք վերադառնալ հակառակ մոգությամբ, ինչպես որ Սինդելը վերադարձվեց մարդու կերպարանքի Ֆուջինի և Շան Ցունի կողմից՝ օգտագործելով իրենց կախարդանքը և դնելով հոգու պալատի մեջ, իսկ Սկորպիոնը (Հանզո Հասաշին), Սաբ-Զիրոն (Կուայ Լիենը), Ջաքսը վերակենդանանում են այն բանից հետո, երբ Ռեյդենը ոչնչացրեց Քուան Չիի հետ կապող մոգությունը, մինչդեռ խանգարում էր Ջոնի Քեյջի կերպարանափոխությանը Ջեքսոն Բրիգսի կողմից մահացու վիրավորվելուց հետո[15][16]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Calmet, Augustin (2015 թ․ դեկտեմբերի 30). Treatise on the Apparitions of Spirits and on Vampires or Revenants: of Hungary, Moravia, et al. The Complete Volumes I & II. 2016. էջ 7. ISBN 978-1-5331-4568-0.
- ↑ «Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm. 16 Bde. (in 32 Teilbänden). Leipzig: S. Hirzel 1854–1960» (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 13-ին.
- ↑ «Vampire». Merriam-Webster Online Dictionary. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 13-ին.
- ↑ «Trésor de la Langue Française informatisé» (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 13-ին.
- ↑ Dauzat, Albert (1938). Dictionnaire étymologique de la langue française (ֆրանսերեն). Paris: Librairie Larousse. OCLC 904687.
- ↑ Carl Lindahl; John McNamara; John Lindow (2000). Medieval Folklore: A Guide to Myths, Legends, Tales, Beliefs, and Customs. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514771-1.
- ↑ England Under the Norman and Angevin Kings, see Chapter 11, Section 6 "Death and the Dead".
- ↑ Dealing With The Dead: Mortality and Community in Medieval and Early Modern Europe. BRILL. 2018 թ․ փետրվարի 5. էջեր 24–. ISBN 978-90-04-35833-1.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 June Michele Pulliam; Anthony J. Fonseca (2016 թ․ սեպտեմբերի 26). Ghosts in Popular Culture and Legend. ABC-CLIO. էջեր 272–. ISBN 978-1-4408-3491-2.
- ↑ 10,0 10,1 Heide Crawford (2016 թ․ օգոստոսի 30). The Origins of the Literary Vampire. Rowman & Littlefield Publishers. էջեր 14–. ISBN 978-1-4422-6675-9.
- ↑ Clifton D. Bryant; Dennis L. Peck (2009 թ․ հուլիսի 15). Encyclopedia of Death & Human Experience: 1-. SAGE. էջեր 1002–. ISBN 978-1-4129-5178-4.
- ↑ Calmet, Augustin (1751). Treatise on the Apparitions of Spirits and on Vampires or Revenants: of Hungary, Moravia, et al. The Complete Volumes I & II. Translated by Rev Henry Christmas & Brett Warren. 2015. էջեր 303–304. ISBN 1-5331-4568-7.
- ↑ Calmet, Augustin (1751). Treatise on the Apparitions of Spirits and on Vampires or Revenants: of Hungary, Moravia, et al. The Complete Volumes I & II. Translated by Rev Henry Christmas & Brett Warren. 2015. էջ 305. ISBN 1-5331-4568-7.
- ↑ Anne O'Connor (2005). The Blessed and the Damned: Sinful Women and Unbaptised Children in Irish Folklore. Peter Lang. էջեր 99–. ISBN 978-3-03910-541-0.
- ↑ https://monster.fandom.com/wiki/Revenant_(Mortal_Kombat)
- ↑ https://mortalkombat.fandom.com/wiki/Wraith