Ռուսաստանցի խաղաղապահների սպանությունը Արցախում
 | |
|---|---|
| Թվական | սեպտեմբերի 20, 2023 |
| Մասն է | Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում |
| Վայր | Ճանկաթաղ գյուղի մոտ, Արցախ |
| Հակառակորդներ | |
 Ռուսաստան |  Ադրբեջան |
| Հրամանատարներ | |
|
| |
| Կողմերի ուժեր | |
| Արցախում ռուսական խաղաղապահ անձնակազմ | Ադրբեջանի զինված ուժեր |
| Ռազմական կորուստներ | |
| 5 | անհայտ |
| Ընդհանուր կորուստներ | |
2023 թվականի սեպտեմբերի 20-ին ադրբեջանական զինված ուժերի զինծառայողների հարձակման հետևանքով Արցախի Ճանկաթաղ գյուղի շրջակայքում սպանվել է հինգ ռուսաստանցի խաղաղապահ[1][2][3]։ Մահացածների թվում է խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարի տեղակալ, առաջին աստիճանի կապիտան Իվան Կովգանը[4][5]։ Միջադեպը տեղի է ունեցել Ադրբեջանի Արցախ ներխուժման ժամանակ[6][7]։
Նախորդող իրադարձություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արցախյան Երկրորդ պատերազմից հետո Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի նախագահները 5 տարի ժամկետով հրադադարի մասին հայտարարություն են ստորագրել, ըստ որի՝ տարածաշրջանում անվտանգությունն ապահովելու համար Արցախի տարածքում գտնվելու է ռուսական խաղաղապահ զորախումբ[8]։
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունները կտրուկ վատթարացել են 2022 թվականին՝ օգոստոսի Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ, սկսելու Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակումից հետո[9][10]։
2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը ռազմական գործողություն է սկսել Արցախում[11]։
Իրադարձությունների ընթացք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեպտեմբերի 20-ին Ճանկաթաղ գյուղի մոտ գտնվող դիտակետից վերադառնալիս թեթեւ զենքերից կրակել են հինգ ռուս խաղաղապահներով ավտոմեքենայի վրա։ Մեքենայում գտնվող բոլոր զինվորականները սպանվել են[12]։
Հետագա իրադարձություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սկզբում ադրբեջանական և հայկական կողմերը չեն մեկնաբանել կատարվածը[8]։ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ասել է, որ ռուս խաղաղապահները «հարվածը վերցրել են հանուն տարածաշրջանում խաղաղության»[13]։
Սեպտեմբերի 21-ին հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել Ադրբեջանի և Ռուսաստանի նախագահներ Իլհամ Ալիևի և Վլադիմիր Պուտինի միջև, որի ընթացքում Ալիևը ցավակցություն է հայտնել և ներողություն խնդրել Պուտինից ռուս խաղաղապահների մահվան համար՝ նշելով, որ կկատարվի մանրակրկիտ հետաքննություն, և մեղավորները կպատժվեն։ Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել է նաև զոհվածների ընտանիքներին ֆինանսական օգնություն ցուցաբերելու պատրաստակամության մասին[14]։
Ըստ Ադրբեջանի գլխավոր դատախազության՝ զինվորականները «բարդ տեղանքի և մառախլապատ ու անձրևոտ եղանակային պայմանների պատճառով» ռուս խաղաղապահների հետ մեքենան շփոթել են հայկական զինված ուժերին մեքենայի հետ։ Երկու փաստով էլ Ադրբեջանի գլխավոր դատախազը քրեական գործ է հարուցել[15]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ RFE/RL. «Top Russian Officer Among Troops Killed During Azerbaijan's Attack On Nagorno-Karabakh». RadioFreeEurope/RadioLiberty (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Алиев извинился за гибель российских военных в Карабахе. Среди погибших — замкомандующего миротворческого контингента». BBC News Русская служба (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Ильхам Алиев принес извинения Путину за убийство российских миротворцев. Что ответил Путин — в сообщении Кремля не говорится». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «В Карабахе при обстреле погиб замкомандующего российскими миротворцами». fontanka.ru - новости Санкт-Петербурга (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «В Карабахе погиб замкомандующего подводными силами Северного флота». Радио Свобода (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Russia reports peacekeepers killed in Nagorno-Karabakh fighting». POLITICO (անգլերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 20. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ Osborn, Andrew (2023 թ․ սեպտեմբերի 22). «Questions about Russia's clout in ex-USSR grow after Karabakh crisis». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ 8,0 8,1 «В Карабахе погибли российские миротворцы. Кого подозревают в нападении?». Lenta.RU (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Азербайджан проводит контртеррористическую операцию в Нагорном Карабахе. Сообщается о массированных артобстрелах». BBC News Русская служба (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 19. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ ««Очень сильная эскалация»: эксперты о текущем обострении и будущем Карабаха». BBC News Русская служба (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Азербайджан начал большую войну с Арменией? Что будет делать Запад? На чьей стороне Россия (и важно ли это)? Нагорный Карабах. Ответы на главные вопросы». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Минобороны РФ: в Карабахе погибли российские миротворцы». fontanka.ru - новости Санкт-Петербурга (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 20. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Захарова: погибшие в Карабахе миротворцы России приняли на себя удар ради мира в регионе». TACC. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Алиев извинился перед Путиным из-за гибели миротворцев в Карабахе». Lenta.RU (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Азербайджан заявил о гибели шести российских миротворцев в Нагорном Карабахе». Forbes.ru (ռուսերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.