Ռիխտերսֆելդ
 | |
| Richtersveld* | |
|---|---|
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն | |
| |
| Երկիր | Հարավային Աֆրիկա |
| Տիպ | մշակութային |
| Չափանիշներ | (iv), (v) |
| Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
| Աշխարհամաս** | |
| Ընդգրկման պատմություն | |
| Ընդգրկում | 2007 (31-րդ նստաշրջան) |
| Համար | 1265 |
  Shown within ՀԱՀ | |
Shown within ՀԱՀ | |
| * Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային  ժառանգություն
| |
Ռիխտերսֆելդի արգելոցի մշակութային և բուսաբանական լանդշաֆտ (աֆրիկաանս՝ Richtersveld), լեռնային անապատային տարածք ՀԱՀ Հյուսիսային Կապի գավառի հյուսիս-արևմուտքում։ Ռիխտերֆելդի արգելոցը գտնվում է նամա ժողովրդի համայնքի կառավարման ներքո, ովքեր վարում են կիսաքոչվորական կյանք, որը ըստ բանավոր ավանդույթների և գիտնականների չի փոփոխվել 2000 տարվա ընթացքում[1]։ Տարածքում գտնվում են սեզոնային արոտավայրեր և շարժական շինություններ (նամա ցխարու օմս), այնտեղից հավաքում են դեղաբույսեր։
Արգելոցը գտնվում է համանուն ազգային պարկից հարավ[2] և 2007 թվականից համարվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ[1]։
Դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արգելոցը գտնվում է Քեյփթաունից շուրջ 600 կմ հյուսիս, Պորտ-Նոլլոյից հյուսիս արևմուտք։ Բացի այդ այնտեղ կարելի է հասնել Յոհաննեսբուրգից ինքնաթիռով մինչև Ապինգտոն, այնուհետև ավտոմեքենայով։ Մեկ այլ երթուղի էլ կա, ճանապարհն անցնում է Նամիբիայով Էքստինֆոնտենի միջով, սակայն այն դժվարանցանելի է։ Արգելոցի և ազգային պարկի տարածքում կան վեց խոշոր բնակավայրեր Խուբոսը (անգլ.՝ Khuboes), Էկստինֆոնտենը (անգլ.՝ Eksteenfontein), Լեկկերսինը (անգլ.՝ Lekkersing), Սանդրիֆտը (անգլ.՝ Sanddrift), Պորտ Նոլլոն (անգլ.՝ Port Nolloth) և Ալեքսանդեր Բեյը (անգլ.՝ Alexander Bay)), առաջին երկուսը գտնվում են օբյեկտի սահմանին[2][3]։
Արգելոցը կառավարվում է տեղաբնակների կողմից, որոնք ի թիվս այլ միջոցառումների, արգելոցի տարածքում կազմակերպում են էքսկուրսիաներ[4]։ Արգելոցի տարածքում գցված են մի քանի ավտոմոբիլային երթուղիներ։ Ճանապարհները ոչ միշտ են անցանելի հնարավոր ջրհեղեղների պատճառով[3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռիխտերֆելդի արգելոցը ստեղծվել է շուրջ 10 տարի առաջ, երբ տեղաբնակ նամա ժողովուրդը սկսեց հեռանալ Ռիխտերֆելդի ազգային պարկի իրենց ավանդական տարածքներից։ Արգելոցը դարձավ նամաների կիսաքոչվորական ապրելակերպի վերջին հանգրվանը։ Նամաները կատարում են սեզոնային տեղաշարժեր, իրենց շարժական բնակարաններով, լեռներից դեպի գետը և վարում են կայուն և հավասարակշռված էկոհամակարգով կենսակերպ։ Այս անհետացող կենսակերպը, հազվագյուտ բուսաբանական բազմազանության հետ մեկտեղ հիմք հանդիսացան արգելոցը Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում ընդգրկելու համար[4]։
Բուսական և կենդանական աշխարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արգելոցի լանդշաֆտին բնորոշ է անապատայինից մինչև լեռնային գոտու բազմազան բուսատեսակների առկայությունը։ Արգելոցը գտնվում է էնդեմիզմի հինգ կենտրոններից մեկում, սուկուլենտային սարահարթում որտեղ աճում են ավելի քան 350 էնդեմիկ բուսատեսակներ։ Միայն արգելոցի տարածքում կարելի է հանդիպել 33 հազվագյուտ բուսատեսակների։ Միևնույն ժամանակ սուկուլենտային սարահարթի բուսատեսակների 18 %-ը գտնվում են ոչնչացման վտանգի տակ հանքարդյունահանման և ապօրինի գյուղատնտեսության վարման պատճառով։ Միայն գործունեության նման տեսակների արգելումը արգելոցը կարող է դարձնել հազվագյուտ բնապահպանական օբյեկտ[4]։
 |
 |
 |
| Cheiridopsis denticulata | Crassula macowaniana | Hyobanche sanguinea |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 «Richtersveld Cultural and Botanical Landscape» (անգլերեն). UNESCO. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Interactive Map» (անգլերեն). Explore the Richtersveld. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Where we are» (անգլերեն). Richtersveld World Heritage Site. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Richtersveld World Heritage Site» (անգլերեն). Explore the Richtersveld. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 4-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիխտերսֆելդ» հոդվածին։ |
