Ռաուֆ Դենքթաշ

Ռաուֆ Դենքթաշ; թուրքերեն՝ Rauf Raif Denktaş
Ծնվել է	հունվարի 27, 1924
Ծննդավայր	Պաֆոս, Պաֆոսի շրջան, Կիպրոս կամ Բրիտանական Կիպրոս, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է	հունվարի 13, 2012[…] (87 տարեկան)
Մահվան վայր	Հյուսիսային Նիկոսիա, Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետություն
Գերեզման	Հյուսիսային Նիկոսիա
Քաղաքացիություն	Կիպրոս և Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետություն
Կրոն	սուննի իսլամ
Կրթություն	Լինքոլս-Ին և The English School?
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ և փաստաբան
Զբաղեցրած պաշտոններ	President of Northern Cyprus? և Vice President of Cyprus?
Կուսակցություն	National Unity Party?
Երեխաներ	Serdar Denktaş? և Raif Denktaş?
Կայք	denktas.info
	Ստորագրություն;
	Rauf Denktaş Վիքիպահեստում

Ռաուֆ Ռաիֆ Դենքթաշ (հունվարի 27, 1924(1924-01-27)^[1], Պաֆոս, Պաֆոսի շրջան, Կիպրոս^[2] և Բրիտանական Կիպրոս, Բրիտանական կայսրություն - հունվարի 13, 2012(2012-01-13)^[3]^[1]^[4]^[…], Հյուսիսային Նիկոսիա, Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետություն^[2]), կիպրացի քաղաքական գործիչ, Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետության առաջին նախագահ (1983-2005):

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Պաֆոս քաղաքում ՝ դատավորի ընտանիքում։ Ռաուֆի մայրը մահացավ հերթական աբորտից հետո բարդությունների հետևանքով, երբ տղան հազիվ երեք ամսական էր (հայրը մահացավ 1941 թվականին)։ 1930 թվականին Հայրը նրան ուղարկում է Ստամբուլի լիցեյ ՝ սովորելու։ Ավարտելուց հետո (1942) նա նախ աշխատել է անգլիական ռազմական շտաբում, Այնուհետև Ֆամագուստայի դատարանի քարտուղար, այնուհետև 1 տարի տարրական դպրոցի ուսուցիչ նույն դպրոցում, որն ավարտել է։ 1944 թվականից սովորել է Լինկոլնս ին Իրավաբանական քոլեջում («Lincoln’s Inn»)։ Այնտեղ ընդունվել է նաև մասոնական օթյակներից մեկը^[5]։

1947թ. վերադարձել է հայրենիք և զբաղվել մասնավոր փաստաբանական պրակտիկայով։ 1948 թվականին ամուսնացել է հորեղբոր թոռնուհու հետ։

1948թ. Կիպրոսի համար ինքնակառավարման սկզբունքների մշակման վեհաժողովի անդամ, թուրք բնակչության հարցերով հանձնաժողովի անդամ։
1949-1958թթ.աշխատել է որպես դատախազ։
1956թ. ՝ Կիպրոսի գլխավոր դատախազի տեղակալ։
1957 թ.-թուրքական դիմադրության կազմակերպության (TMT) հիմնադիրներից մեկը, որը դիմակայեց ԷՕԿԱ-ին ՝ անկախանալու և կղզին Հունաստանին միացնելու համար և նախապատրաստեց կղզու բաժանումը, հոկտեմբերի 27-ից ՝ թուրք-կիպրական ասոցիացիաների ֆեդերացիայի նախագահ։
1960-անկախությունից հետո ընտրվել է թուրք-կիպրական Ներկայացուցիչների պալատի ՝ համայնքային խորհրդարանի նախագահ։
1963 թ. - կառավարությունը ահաբեկչական գործունեության համար արգելեց նրա մնալ կղզում, փախավ Թուրքիա (վերադարձավ 1968 թ.):
1974 թ. - հուլիսի 15-ին հունական ծայրահեղ ազգայնական ռազմական հեղաշրջումից և թուրքական ռազմական ներխուժումից հետո երկու անգամ (1976 և 1981 թթ.) ընտրվել է այսպես կոչված «Կիպրոսի թուրքական դաշնային պետության» նախագահ։
1983 թ. նոյեմբերի 15 - 2005 թ. ապրիլի 24 - Հյուսիսային Կիպրոսի ինքնահռչակ թուրքական հանրապետության (ՀԿԹՀ) նախագահ (ընտրվել է 1985, 1990, 1995 և 2000 թվականներին^[6]։
2004 թ. - կիպրոսցի թուրքերին կոչ արեց մերժել կղզին միավորելու ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Քոֆի Անանի ծրագիրը։ Առանձին հանրաքվեներում Կիպրոսի հույները մերժեցին այս ծրագիրը, մինչդեռ Կիպրոսի թուրքերը, հակառակ Դենկթաշի կարծիքի, համաձայնեցին դրա հետ ձայների երկու երրորդով։

2011 թվականի մայիսի 25-ին ինսուլտ Է տարել, 2012 թվականի հունվարի 13-ին, գտնվելով կոմայի մեջ, մահացել է Հյուսիսային Նիկոսիայի Մերձավոր Արևելքի համալսարանի կլինիկայում։

Գրել է մոտ հիսուն գիրք անգլերեն և թուրքերեն լեզուներով։ Նա համարվում էր հրապարակախոս, գրական նվերից զուրկ, ճարպիկ, փորձառու քաղաքական գործիչ, խարիզմատիկ հռետոր, համառ, մինչև համառ, իրավաբան։

Դենքթաշի որդին ՝ Սերդարը, գլխավորում է ՏՍՌԿ-ի Դեմոկրատական կուսակցությունը^[7]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքիայի Հանրապետության Պատվո պետական մեդալ (2005 թվականի հուլիսի 6)^[8]։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119478889 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Founder of Turkish Cyprus, Rauf Denktaş, dies at age 88
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Рауф Денкташ — первый президент Турецкой Республики Северного Кипра(չաշխատող հղում)Կաղապար:Неаи
↑ «North Cyprus: People & Life - Rauf Raif Denktaş». North Cyprus Home Page. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 15-ին.(անգլ.)
↑ «Скончался бывший президент турецкого Кипра Рауф Денкташ». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 29-ին.
↑ «Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı Rauf R. Denktaş'a «Devlet Şeref Madalyası» verilmesi nedeniyle düzenlenen tören». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 6-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռաուֆ Դենքթաշ» հոդվածին։

[_3d5f50d3feb92761-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f06882cd8c94533f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119478889 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_f099b2470a9cdc27-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Founder of Turkish Cyprus, Rauf Denktaş, dies at age 88

[_a2897ad8f4527a4f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[5] Рауф Денкташ — первый президент Турецкой Республики Северного Кипра(չաշխատող հղում)Կաղապար:Неаи

[6] «North Cyprus: People & Life - Rauf Raif Denktaş». North Cyprus Home Page. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 15-ին.(անգլ.)

[7] «Скончался бывший президент турецкого Кипра Рауф Денкташ». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 29-ին.

[8] «Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı Rauf R. Denktaş'a «Devlet Şeref Madalyası» verilmesi nedeniyle düzenlenen tören». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 6-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]