Ջոն Մագուֆուլի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Մագուֆուլի
անգլ.՝ John Pombe Magufuli
 
Կուսակցություն՝ Party of the Revolution?
Կրթություն՝ Դար-էս-Սալամի համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և քիմիկոս
Դավանանք Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր հոկտեմբերի 29, 1959(1959-10-29)[1][2]
Ծննդավայր Chato District, Geita Region, Տանզանիա
Վախճանի օր մարտի 17, 2021(2021-03-17)[3][4][5] (61 տարեկան)
Վախճանի վայր Դար-էս-Սալամ, Տանզանիա[6]
Թաղված Chato
Քաղաքացիություն  Տանզանիա
Ի ծնե անուն անգլ.՝ John Pombe Joseph Magufuli
Ամուսին Janeth Magufuli?
Զավակներ Joseph Magufuli? և Jesca Magufuli?

Ջոն Պոմբե Ջոզեֆ Մագուֆուլի (անգլ.՝ John Pombe Joseph Magufuli, հոկտեմբերի 29, 1959(1959-10-29)[1][2], Chato District, Geita Region, Տանզանիա - մարտի 17, 2021(2021-03-17)[3][4][5], Դար-էս-Սալամ, Տանզանիա[6]), Տանզանիայի հինգերորդ նախագահը պաշտոնը ստանձնել է 2015 թվականի նոյեմբերի 5-ից մինչև 2021 թվականի մարտի 17-ը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1959 թվականի հոկտեմբերի 29-ին։

Ավարտել է Դար-էս-Սալամի համալսարանը 1988 թվականին քիմիայի և մաթեմատիկայի բնագավառում բակալավրի աստիճանով, նույն թվականին ստացել է մագիստրոսի աստիճան և պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն քիմիայի բնագավառում[7]։ 2019 թվականի վերջին նա Դոդոմայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչման է արժանացել երկրի տնտեսության բարելավման համար[8]։

Երեք գումարումների խորհրդարանի պատգամավոր (2000-2005, 2005-2010, 2010-2015)։ 1995-2000 թվականներին աշխատել է որպես հանրային աշխատանքների նախարարի ներկայացուցիչ (անգլ.՝ Deputy Minister of Works): 2000-2015 թվականներին Տանզանիայի նախարարների կաբինետում աշխատել է տարբեր պետական բարձրագույն պաշտոններում՝ հասարակական աշխատանքների նախարար 2000-2006 թվականներին, հողերի և բնակավայրերի նախարար (անգլ.՝ Minister of Lands and Human Settlement) 2006-2008 թվականներին, անասնաբուծության և ձկնաբուծության նախարար (անգլ.՝ Minister of Livestock and Fisheries) 2008-2010 թվականներին, 2010-2015 թվականներին կրկին հասարակական աշխատանքների նախարար[7][9]։

Իշխող կուսակցության թեկնածու, որին ցնցել են կոռուպցիոն սկանդալները, ընտրվել է այն պատճառով, որ համարվում էր ազնիվ, ոչ կոռումպացված քաղաքական գործիչ։ Ընդդիմադիր թեկնածու Էդվարդ Լովասան հենց ընտրությունների էր գնում կոռուպցիայի դեմ պայքարի կարգախոսներով։ 2015 թվականի հոկտեմբերի 25-ին կայացած ընտրություններում Մագուֆուլին հայտարարվել է նախագահական մրցավազքի հաղթող. նա ստացել է ձայների 58 տոկոսը։ Երդվել է 2015 թվականի նոյեմբերի 5-ին[10][11]։

Ցուցադրաբար ներդրել է պետական միջոցների խնայողության միջոցներ (օրինակ՝ Անկախության օրը համաթանզանյան շաբաթօրյակի անցկացումը սովորական թանկարժեք պաշտոնական միջոցառումների փոխարեն), նախարարների կաբինետի անդամների թիվը կրճատել է 30-ից մինչև 19-ը, կրճատել է պետական բարձրաստիճան ծառայողների հաստիքները։ 2016 թվականի մայիսին իրականացրել է պետական ապարատի վերստուգում, որի արդյունքում հայտնաբերվել է 10 հազար «մեռած հոգիներ», որոնց վրա ամսական ծախսվել է 2 մլն դոլար[12]։

Կատարել է անվճար կրթություն Միջնակարգ դպրոցում տարածելու նախընտրական խոստումը (մինչ այդ անվճար էր միայն նախնական), հայտարարել է թմրանյութերի վաճառքի դեմ պայքարի արշավի մեկնարկի մասին։

Մագուֆուլիի քննադատությունը կապված է կառավարման ավտորիտար ոճի, ընդդիմության հետապնդման, Զանզիբարի իշխանության տեղական մարմինների ընտրություններին միջամտության հետ։

Սոցհարցումները ցույց են տվել, որ Ջոն Մագուֆուլիի նախագահության առաջին 100 օրվա արդյունքներով աջակցել է Տանզանիայի քաղաքացիների 90,4%-ը[13]։

2015 թվականի նախագահական ընտրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի հուլիսի 12-ին Մագուֆուլին ՄՀԿ կուսակցությունից նախագահի թեկնածու էր առաջադրվել 2015 թվականի ընտրություններում՝ ստանալով ձայների մեծամասնությունը իր ընդդիմախոսների՝ արդարադատության նախարար և Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարի նախկին տեղակալ Այշայի՝ Ռոուզ Միգիրոյի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում Աֆրիկյան միության դեսպան Ամինա Սալում Ալիի համեմատությամբ։

Չնայած նրան, որ Մագուֆուլին լուրջ մարտահրավեր է ունեցել ընդդիմության թեկնածու և СКК-ի քաղաքական կուսակցության նախկին անդամ Էդվարդ Լովասի կողմից 2015 թվականի հոկտեմբերի 25-ին կայացած ընտրություններում, Մագուֆուլին հաղթող է ճանաչվել ազգային ընտրական հանձնաժողովի կողմից հոկտեմբերի 29-ին, նա ստացել է ձայների 58%-ը։ Նրա ընկերուհի Սամիա Սուլուխուն նույնպես փոխնախագահ Է հայտարարվել։ Ջոն Մագուֆուլին երդվել է 2015 թվականի նոյեմբերի 5-ին[14]։

2020 թվականի նախագահական ընտրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի հուլիսին Մագուֆուլին СКК -ի կուսակցությունից նախագահի թեկնածու էր առաջադրվել ընտրություններում, որոնք նախատեսված էին 2020 թվականի հոկտեմբերին։ Նրա առաջադրումը առարկություններ չի ստացել այս տարվա սկզբին կուսակցությունից հեռացվելուց հետո, արտաքին գործերի նախկին նախարար Բեռնար Մեմբեին, որը ծրագրում էր վիճարկել առաջադրումը[15]։

Մագուֆուլին հաղթել է ընտրություններում և պետք է նախագահ մնար մինչև 2025 թվականը[16]։

Նախագահություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաշտոնն ստանձնելուց հետո Մագուֆուլին անմիջապես սկսել է միջոցներ ձեռնարկել պետական ծախսերը սահմանափակելու համար, ինչպիսիք են կառավարության պաշտոնյաների ավելորդ արտասահմանյան ուղևորությունների արգելքը, ավելի էժան մեքենաների և նիստերի դահլիճների օգտագործումը տրանսպորտի և հանդիպումների համար, համապատասխանաբար, 50-ից մինչև 4-ը ԱՊՀ ուղևորության պատվիրակության կրճատումը, հրաժարվել է ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարի համաշխարհային օրվան նվիրված ցուցահանդեսի հովանավորությունից, ի օգուտ ՁԻԱՀ-ից դեղորայքի ձեռքբերման և հրաժարվելով պետական հաստատություններում առատաձեռն միջոցառումներից և երեկոներից (օրինակ՝ խորհրդարանի նոր նստաշրջանի բացման առթիվ պետական ճաշի բյուջեի կրճատումը)[17][18]։ Մագուֆուլին իր աշխատավարձը նվազեցրել է ամսական 15 000 ԱՄՆ դոլարից դարձնելով 4 000 ԱՄՆ դոլար[19]։

Մագուֆուլին 2015 թվականին դադարեցրել է երկրի Անկախության օրվա տոնակատարությունը՝ հօգուտ համազգային մաքրման արշավի, որպեսզի օգնի նվազեցնել խոլերայի տարածումը։ Մագուֆուլին անձամբ մասնակցել է մաքրման աշխատանքներին, ասելով, որ դա «այնքան ամոթալի է, որ մենք հսկայական գումարներ ենք ծախսում անկախության 54-ամյակը նշելու համար, երբ մեր կողքին մարդիկ են մահանում խոլերայից»։ Տնտեսված միջոցները ներդրվել են երկրում հիվանդանոցների և սանիտարիայի բարելավման համար[20][21]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 10-ին պաշտոնը ստանձնելուց ավելի քան մեկ ամիս անց, Մագուֆուլին հայտարարել է իր գրասենյակի մասին։ Դրա չափը կրճատվել է 30-ից մինչև 19 նախարարություններ՝ ծախսերը կրճատելու համար[22]։

2016 թվականի ապրիլի 12-ին Մագուֆուլին իր առաջին արտասահմանյան այցն է կատարել Ռուանդա, որտեղ հանդիպել է իր ռուանդացի գործընկեր Փոլ Կագամեի հետ և բացել է նոր կամուրջ և ունիվերսալ սահմանային կետ Ռուսումոյում։ Մագուֆուլին այցելել է նաև Ռուանդայի ցեղասպանության 22-րդ տարելիցի հուշահամալիր։

2016 թվականի հուլիսին Տանզանիան արգելել է նարգիլեի ծխելը, և Մագուֆուլին որպես պատճառ նշել է երիտասարդության առողջության վրա դրա ազդեցությունը[23]։ Նույն թվականին նա անվճար ուսուցում է մտցրել բոլոր պետական դպրոցների համար[24]։ 2017 թվականի մարտին Տանզանիան արգելել է չմշակված հանքաքարի արտահանումը՝ ներքին հալոցը խթանելու համար[25]։

Ենթակառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մագուֆուլիի կառավարությունն աշխատել է տնտեսական զարգացմանն ուղղված տարբեր ենթակառուցվածքային նախագծերի վրա[26]։ Նախագծերը ներառում էին 6 Air Tanzania ինքնաթիռների ավելացումը որպես ազգային փոխադրողի վերածննդի եղանակ, Ջուլիուս Նյերերի միջազգային օդանավակայանի տերմինալի ընդլայնում, Տանզանիայի ստանդարտ կոլեայի երկաթուղու կառուցում[27], Ջուլիուս Նյերերե հիդրոէլեկտրակայան, Ուբունգո հանգույցի, Սելանդեր նոր կամրջի, Կիգոնգո Բուսիսի կամրջի, Խուդումա-Բորա-Աֆյա կամրջի, Վիտուո-Բորա-Աֆյա նավահանգստի ընդլայնում Դար-էս-Սալամ, Դոդոմի ավտոկայան, Դոդոմայի գործարանի վերակառուցում, ոչ պարենային ապրանքների, հողմաէլեկտրակայանի նախագիծ և ոսկու վերամշակման գործարան[28][29]։

Մագուֆուլին ստացել է «Բուլդոզեր» մականունը՝ կապված ճանապարհային աշխատանքների նախագծերի հետ, սակայն այդ մականունը օգտագործվել է նաև Տանզանիայի կառավարությունում ծախսերի կրճատման և կոռուպցիայի դեմ նրա գործողությունների պատճառով[30]։

ԼԳԲՏ անձանց ահաբեկում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանզանիայում նույնասեռ կապերի համար մարդիկ կարող են դատապարտվել մինչև 30 տարվա ազատազրկման։ 2016 թվականի հոկտեմբերին Տանզանիայի կառավարությունն արգելել է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի վերաբերյալ քարոզչական ծրագրերը և փակել է ԱՄՆ-ի կողմից ֆինանսավորվող ՄԻԱՎ-ի, պահպանակների և գեյ համայնքի բժշկական օգնության տրամադրման ծրագրերը։ Դրանից կարճ ժամանակ անց սկսվել է ամբողջ երկրում ՄԻԱՎ-ի դեմ պայքարի մասնավոր կլինիկաների փակումը։ 2018 թվականի վերջին Մագուֆուլին համազգային ռեպրեսիաներ է նախաձեռնել՝ սպառնալով ձերբակալել և արտաքսել բոլոր նրանց, ովքեր պայքարում են գեյերի իրավունքների համար, և դժվարացնել փաստաբանի որոնումը, որը կպաշտպանի ԼԳԲՏ անձանց նկատմամբ բռնության դեպքերը[31]։

Ծնելիության հսկողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի սեպտեմբերին Ջոն Մագուֆուլին հանրահավաքի ժամանակ հայտարարել է. «նրանք, ովքեր զբաղվում են ընտանիքի պլանավորմամբ, ծույլ են... նրանք վախենում են, որ չեն կարողանա կերակրել իրենց երեխաներին։ Նրանք չեն ուզում շատ աշխատել, որպեսզի կերակրեն մեծ ընտանիքին, և նրանք ընտրում են հակաբեղմնավորիչ միջոցներ և, ի վերջո, միայն մեկ կամ երկու երեխա են ունենում»[32]։ Նա կոչ է արել մարդկանց չլսել ծնելիության վերահսկման խորհուրդներին, որոնցից մի քանիսը գալիս են օտարերկրացիներից, քանի որ դա չարաբաստիկ դրդապատճառներ ունի։

COVID-19[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանզանիան վիճակագրական տվյալներ չի հրապարակել 2020 թվականի ապրիլից կորոնավիրուսից տուժածների թվի մասին։ Կարանտին երկրում չի մտցվել, Մագուֆուլին խորհուրդ է տվել բուժվել աղոթքներով[33]։ Պաշտոնական տվյալներով՝ Տանզանիայում COVID-19-ով հիվանդացել է միայն 509 մարդ, 21 հիվանդ մահացել է։ Երկիրը բաց է օտարերկրյա զբոսաշրջիկների համար[34]։

Հիվանդություն և մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մագուֆուլին հանրությանը չէր ներկայացել 2021 թվականի փետրվարի 27-ից՝ բաց թողնելով Արևելյան Աֆրիկայի երկրների ղեկավարների տեսակոնֆերանսը։ Ընդդիմությունը պնդում էր, որ քաղաքական գործիչը բուժման է ուղարկվել Քենիայի մայրաքաղաք Նայրոբիի հոսպիտալ։ Մարտի 10-ին Քենիայի ԶԼՄ-ները հայտնել են, որ Մագուֆուլին հիվանդացել է COVID-19-ով և գտնվում է Քենիայի մասնավոր հիվանդանոցում[34][35]։

2021 թվականի մարտի 17-ին Ջոն Մագուֆուլին կորոնավիրուսից մահացել է[36][37][38][39]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամուսնացած էր տարրական դպրոցի ուսուցչուհուի Ժանետ Մագուֆուլիի հետ, նրանք ունեն երեք երեխա[40]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 John Magufuli: Tanzania's president dies aged 61 after health rumours — BBC, 2021.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Owere P. Breaking News: President John Pombe Magufuli has died — The Citizen, 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Rais wa Jamhuri ya Tanzania John Pombe Magufuli ameaga dunia (суахили) — BBC, 2021.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 John Magufuli: Tanzania's President John Magufuli dies aged 61 — BBC, 2021.
  7. ↑ 7,0 7,1 «AND THIS IS DR. JOHN POMBE MAGUFULI CV». Tanzania Today. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
  8. ↑ «John Magufuli gets honorary PhD for outstanding leadership». The East African (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.(չաշխատող հղում)
  9. ↑ JOHN NGIRACHU (2015 թ․ նոյեմբերի 1). «Magufuli: Chemistry teacher who found keys to State House». Nation Media Group.
  10. ↑ «Магуфули объявлен победителем президентских выборов в Танзании». ВВС Русская служба. 2015 թ․ հոկտեմբերի 29.
  11. ↑ «Танзания: кандидат от правящей партии стал победителем президентских выборов». Euronews.
  12. ↑ Кусов, Виталий. «Джон Магуфули: президент Танзании, биография и правление». Правители Африки: XXI век (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. {{cite news}}: More than one of |author= and |last= specified (օգնություն)
  13. ↑ «Magufuli impresses many after 100 days». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 16-ին.
  14. ↑ «Tanzania poll: John Magufuli of CCM defeats Edward Lowassa». BBC News. 2015 թ․ հոկտեմբերի 29. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  15. ↑ «Tanzania's Ruling Party Nominates Magufuli for Re-Election». BloombergQuint (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  16. ↑ «Tanzania Election 2020: Magufuli wins Tanzania's presidency for a second term». The Citizen (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.(չաշխատող հղում)
  17. ↑ Ndesanjo Macha for Global Voices, part of the Guardian Africa Network (2015 թ․ դեկտեմբերի 1). «What would Tanzania's cost-cutting president do? Twitter responds». the Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  18. ↑ «Zambia : New Tanzanian President John Magufuli makes radical changes». LusakaTimes.com (անգլերեն). 2015 թ․ նոյեմբերի 26. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  19. ↑ «Tanzanie : touchant 4 fois moins que son prédécesseur, le président Magufuli dévoile son salaire». La Tribune (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  20. ↑ «Magufuli strikes again: Uhuru Day scrapped». The Citizen (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  21. ↑ «Tanzania's Magufuli scraps independence day celebration». BBC News. 2015 թ․ նոյեմբերի 24. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  22. ↑ Omar Mohammed. «Tanzania's Magufuli finally names his cabinet—and it's almost half the size of his predecessor's». Quartz Africa (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  23. ↑ «Tanzania bans shisha smoking over health concerns». BBC News. 2016 թ․ հուլիսի 5. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  24. ↑ «Free education in Tanzania | Africa Times». africatimes.com (անգլերեն). 2016 թ․ փետրվարի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  25. ↑ «Subscribe to read | Financial Times». www.ft.com. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. {{cite web}}: Cite uses generic title (օգնություն)
  26. ↑ «Top ongoing mega projects in Tanzania». Construction Review Online (անգլերեն). 2020 թ․ մարտի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  27. ↑ «Air Tanzania expansion on course as country receives Dreamliner». The East African (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.(չաշխատող հղում)
  28. ↑ «Tanzanian envoys commend President Magufuli's efforts on». The Citizen (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  29. ↑ «Tanzania's major projects set to boost the economy by 2025». The Exchange (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  30. ↑ John Magufuli is bulldozing the opposition and wrecking the economy // The Economist. — ISSN 0013-0613.
  31. ↑ «Tanzania illegally detains human rights lawyers for 'promoting homosexuality'». the Guardian (անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբերի 26. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  32. ↑ «Tanzania's president says women using birth control are too 'lazy' to feed a family». The Independent (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 12. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  33. ↑ Africa is woefully ill-equipped to cope with covid-19 // The Economist. — ISSN 0013-0613.
  34. ↑ 34,0 34,1 «Отрицающий COVID-19 президент Танзании исчез. По данным оппозиции, он умирает в больнице». Радио Свобода. 2021 թ․ մարտի 12.
  35. ↑ «Where's Magufuli? Tanzanian leader's absence fuels health concern». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 16-ին.
  36. ↑ «Умер президент Танзании Джон Магуфули». ТАСС. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 18-ին.
  37. ↑ «Умер президент Танзании Джон Магуфули». РИА Новости (ռուսերեն). 20210317T2344. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 18-ին.
  38. ↑ «Умер отрицавший наличие в Танзании COVID-19 президент Джон Магуфули». РБК (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 18-ին.
  39. ↑ «Умер президент Танзании». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 16-ին.
  40. ↑ «PROFILE: John Pombe Joseph Magufuli». The Citizen (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  41. ↑ «SM Le Roi a décoré, lors de sa visite en Tanzanie, le président John Pombe Magufuli du Wissam Al Mohammadi, la plus haute distinction du Royaume». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 16-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Մագուֆուլի» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Մագուֆուլի&oldid=9791033» էջից