Պաղեստինի իսլամական ջիհադ

Պաղեստինի իսլամական ջիհադ; արաբ․՝ حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين‎‎
Տեսակ	կուսակցություն և ահաբեկչական կազմակերպություն
Գաղափարախոսություն	Palestinian nationalism?, Պանիսլամիզմ, Իսլամիզմ, anti-Zionism?, Jihadism? և Pan-Arabism?
Ստեղծման տարեթիվ	հոկտեմբեր 1981
Կայք	saraya.ps
	Islamic Jihad Movement in Palestine Վիքիպահեստում

«Պաղեստինյան իսլամական ջիհադ» կամ «Պաղեստինի իսլամական ջիհադ», «Իսլամական ջիհադի շարժումը Պաղեստինում» (արաբ․՝ حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين‎‎), պաղեստինյան ահաբեկչական ռազմականացված իսլամիստական կազմակերպություն, որն իր նպատակն է համարում անկախ Պաղեստինյան իսլամական պետության ստեղծումը և Իսրայելի ոչնչացումը Ջիհադ վարելու միջոցով։ Հիմնադրվել է 1970-ական թվականների վերջին սուննի Մուսուլման եղբայրներ շարժման պաղեստինցիների կողմից։ Խմբավորումը գլխավորել են դոկտոր Ֆաթհի Շկակին (որը նրա առաջնորդն էր մնացել մինչև իր մահը 1995 թվականին և Շեյխ Աբդ ալ Ազիզ Աուդան (Օդե)։

ԱՄՆ-ում^[3], Եվրոպական միությունում^[4], Մեծ Բրիտանիայում^[5], Ճապոնիայում^[6], Կանադայում^[7], Ավստրալիայում^[8] և Իսրայելում ահաբեկչական կազմակերպություն է ճանաչվել։ Խմբավորումը թշնամաբար է վերաբերվում ժամանակակից արաբական կառավարությունների մեծամասնությանը, քանի որ նրանք կապեր են պահպանում Արևմուտքի հետ և գտնվում են նրա ուժեղ ազդեցության տակ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրենց գործունեության մեջ ԻՋ-ի անդամները հավատարիմ են խիստ կոնսպիրացիայի սկզբունքներին, ուստի դրա մասին տեղեկատվության ծավալը խիստ սահմանափակ է։ Կան բազմաթիվ լեգենդներ արտաքին գործերի և նրա անդամների գործունեության մասին, այդ կապակցությամբ այն փաստերը, որոնց մասին կարելի է լսել, պետք է քննադատորեն վերաբերվել։

Սկզբում խմբավորումը գործել է Եգիպտոսի տարածքից, սակայն 1981 թվականին Եգիպտոսի նախագահ Անվար Սադաթի սպանությունից հետո ղեկավարությունը որոշել է տեղափոխվել Ղազա։ 1987 թվականին սկսված առաջին ինտիֆադայի ժամանակ Իսլամական ջիհադի առաջնորդները տեղափոխվել են Լիբանան, որտեղ ուղիղ կապեր են հաստատել Իրանի հետ։ 1989 թվականին Շաքակին կենտրոնակայանը տեղափոխել է Դամասկոս։ Սիրիայի պնդմամբ՝ այդ գրասենյակը միայն տեղեկատվական գործառույթներ է իրականացնում։

Կազմակերպությունը բաղկացած է չորս խմբակցություններից, որոնցից երեքը ահաբեկչական գործողություններ չեն իրականացնում։ Ջիհադի գործունեությունը չի սահմանափակվում Իսրայելի տարածքով, այդ կազմակերպության անդամների կողմից ահաբեկչություններ են իրականացվում նաև Լիբանանի, Հորդանանի և Մերձավոր Արևելքի այլ երկրների տարածքում։ Համարվում է, որ կազմակերպությունը ֆինանսավորվում է Իրանի հետ, ընդ որում, յուրաքանչյուր բաժնետոմսի համար գրոհայիններին հասնում է դրամական մրցանակ^[9]։

Ի տարբերություն Համասի՝ Իսլամական ջիհադը չունի սոցիալ-տնտեսական պլատֆորմ և չի ձգտում դառնալ զանգվածային կամ քաղաքական շարժում։ Շաքակին Իրանում Իսլամական հեղափոխության ազդեցության տակ գրել է Հոմեյնի՝ Իսլամական այլընտրանք և լուծում գիրքը, որը գործնական ուղեցույց է դարձել Իսլամական երիտասարդության համար։

Իսլամական ջիհադը հանդես է եկել 1993 թվականին Օսլոյի համաձայնությունների դեմ։

Ահաբեկչական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաղեստինյան իսլամական ջիհադի գործունեության հիմնական ձևը իսրայելցի զինծառայողների և խաղաղ քաղաքացիների դեմ ահաբեկչական գործողությունների նախապատրաստումն ու իրականացումն է։ Ահաբեկչական գործողությունների մասին կարգադրություններ են ստանում շուրայի խորհուրդ՝ ընդհատակյա մարմինը, որը բաղկացած է տասը անդամից և համակարգում է Իսլամական ջիհադի ռազմական կառույցների գործողությունները։ Շուրայից կարգադրություններ են ուղարկվում Խան Յուսիֆ, Շեյխ-Ռադվան և Ջելազուն փախստականների ճամբարները, որոնք ԻՋ-ի ահաբեկիչների համար հիմք են դարձել։ Գրոհայինների գործունեության օպերատիվ ղեկավարումն իրականացնում է Ռամադան Աբդալլահ Սալահը։ Անմիջականորեն ահաբեկչական գործողություններն իրականացնում են էլ Քուդսի բրիգադներ կամ Իսլամական ջիհադի մարտական ուժեր (Kuwa Islamiya Mujahidah) գրոհայինները, որոնց մեջ մտնում են առավելապես մոլեռանդ կրոնական երիտասարդներ, որոնք պատրաստ են իրենց զոհաբերել հանուն իսլամի հաղթանակի։ Էլ Քուդսի բրիգադները համապատասխանում են Համասի Իզզ ադ դին ալ Հասամ խմբավորման բրիգադներին։

Այս կազմակերպությունը պաղեստինյան այլ խմբավորումների հետ միասին ակտիվ մասնակցություն է ունեցել պաղեստինյան ինթիֆադան։ 1994 թվականին Շակակին հայտարարել է 70 մարդուց բաղկացած մահապարտների հատուկ ջոկատ ստեղծելու մասին, որոնք պատրաստվել են Իսրայելի և ԱՄՆ-ի դեմ ահաբեկչական գործողությունների համար։ Իր առաջնորդի մահից հետո Ջիհադի գրոհայինները ահաբեկչություններ են իրականացնում՝ նվիրված նրա զոհվելու հերթական տարելիցին։

Կառուցվածք և ուղեցույց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջնորդներ և ակտիվիստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆաթհի Շակակին Իսրայելի հատուկ ծառայությունների կողմից ոչնչացվել է Մալթայում 1995 թվականի հոկտեմբերին^[10]։

Ղեկավարություն․

Սիրիայում՝ Ռամադան Աբդալլահ Սալահ, շարժման գլխավոր քարտուղար

ԱՄՆ՝ Սամի Ալ Արիան՝ ահաբեկչական գործունեության նվիրատվությունների և ֆինանսավորման հավաքում

Գազայի հատվածում՝ Մահմուդ ալ-Հանդին և Շեյխ Աբդալլահ ալ-Շամին, Գազայի հատվածում խմբավորման առաջնորդներ։

Մահափորձեր ակտիվիստների դեմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուհամեդ Տվալբան Սամարիայի խմբավորման ղեկավար։ Սպանվել է «Պաշտպանական պատ» ծանր մարտի գործողության ժամանակ։ Իսրայելական զրահապատ բուլդոզերը զինյալների վրա քանդել է այն տան պատը, որտեղ նրանք գտնվում էին^[11]։
Մոհամեդ Շեյխ ալ Հալիլ՝ Էլ Քուդսի բրիգադների առաջնորդ։ Սպանվել է «Առաջին անձրև» գործողության ընթացքում ուղղաթիռներից արձակված հրթիռով իր ավտոմեքենային հասցված հարվածից^[12]։
Բաշիր Դաբաշ՝ Գազայի հատվածում էլ Քուդսի բրիգադի առաջատարն է։ Ապաշխարության օրեր գործողության ընթացքում սպանվել է ուղղաթիռից նրա ավտոմեքենային հասցված հրթիռային հարվածով^[13]։
Մաքլեդ Համիդ՝ էլ Քուդսի բրիգադի առաջնորդն է Գազայի հատվածում։ Սպանվել է ուղղաթիռից արձակված հրթիռային հարվածով^[14]։
Մոհամեդ Սիդեր՝ Էլ Քուդսի բրիգադների առաջնորդը Հեվրոնում։ Սպանվել է ձերբակալվելուց՝ փոխհրաձգության ժամանակ^[15]^[16]։
Իյադ Հարդանը էլ Քուդսի բրիգադների առաջնորդն է Ջենինում։ Սպանվել Է պաղեստինյան ոստիկանական բաժանմունքի մոտ գտնվող հեռախոսային խցիկում տեղադրված ռումբի պայթյունի հետևանքով^[17]։
Իսմայիլ ալ-Ասամար՝ Իսլամական ջիհադի ռազմական թևի հրամանատարներից մեկը, ոչնչացվել է 2011 թվականի օգոստոսի 24-ի գիշերը։
Բահաա Աբու Ալ-Աթա՝ ոչնչացվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 12-ի գիշերը։
Խալիդ Մուաուադ՝ ոչնչացվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 13-ի առավոտյան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ https://besacenter.org/hamas-is-a-jihadist-organization-committed-to-israels-total-destruction/
↑ https://www.wikidata.org/wiki/Q117907
↑ «US — Office of Counterterrorism». Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ օգոստոսի 6-ին.
↑ «List of organisations recognized as terrorist groups» (PDF). eur-lex.europa.eu (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
↑ «UK home office». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.
↑ «Diplomatic Bluebook 2005 / Ministry of Foreign Affairs of Japan. — Japan, 2005». www.mofa.go.jp. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) — «Chapter 3» (PDF). www.mofa.go.jp. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «Public safety Canada». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.
↑ «Australian national security». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.
↑ «Исламский джихад». slovari.yandex.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում) // Жаринов, 1999
↑ Брасс А., 2007, Гл. «Шейх Фатхи Шкаки», С. 218—230
↑ «Палестинские боевики начали сдаваться в Дженине». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «В Газе ликвидирован лидер «Исламского джихада»». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «Уничтожен глава военизированного крыла «Исламского джихада» в секторе Газы». cursorinfo.co.il. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
↑ «Уничтоженный в секторе Газа один из лидеров «Исламского джихада» готовил крупный теракт». podrobnosti.ua (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «В Хевроне убит глава местного отделения «Исламского джихада»». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «Убит один из лидеров «Исламского джихада»». www.utro.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ «Террорист не ездил на машине, поэтому его взорвали в телефонной будке». Новости Израиля. 2001 թ․ ապրիլի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 5-ին.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Палестинский Исламский Джихад / © MIPT Terrorism Knowledge base group profile // на сайте Исследовательского центра Agentura.ru (studies.agentura.ru) 2007-2015». Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. со ссылкой на первоисточник «Palestinian Islamic Jihad (PIJ) group profile // на сайте MIPT Terrorism Knowledge base (www.tkb.org) 2005-2007». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=* (օգնություն)
Александр Брасс Кто есть кто в мире террора. — М.: Русь-Олимп: Астрель: ACT, 2007. — 344 с. — ISBN 9851604429, 9789851604421, 5-9648-0100-5, 5-9648-0100-5, 5-9648-0100-5

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Исламский Джихад». www.intelligence.org.il (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում). Специальный бюллетень Информационного центра изучения терроризма при Центре специальных исследований
«Исламский джихад». www.specnaz.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին. в журнале Спецназ России
«Школа юных самоубийц, 19 июля 2001 г.». news.bbc.co.uk. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link), Би-би-си
Danny Rubinstein — Selected Articles on Terrorism, МИД Израиля (1998 թ․ նոյեմբերի 8). «Operation with Iranian backing» (անգլերեն). Ha'aretz. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 14-ին.
«The Shuhada Cult of Martyrdom in «Islamic Jihad», By Aluma Solnick, a Research Associate with MEMRI». www.israel-wat.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
Ze'ev Schiff — Selected Articles on Terrorism, МИД Израиля (1998 թ․ հուլիսի 3). «The Islamic Jihad receives additional payment from Iran for each attack» (անգլերեն). Ha'aretz. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 14-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պաղեստինի իսլամական ջիհադ» հոդվածին։

[_166dab86458f0cf7-1] ttps://besacenter.org/hamas-is-a-jihadist-organization-committed-to-israels-total-destruction/

[_21226f3138b8b2cf-2] ttps://www.wikidata.org/wiki/Q117907

[3] «US — Office of Counterterrorism». Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ օգոստոսի 6-ին.

[4] «List of organisations recognized as terrorist groups» (PDF). eur-lex.europa.eu (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.

[5] «UK home office». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.

[6] «Diplomatic Bluebook 2005 / Ministry of Foreign Affairs of Japan. — Japan, 2005». www.mofa.go.jp. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) — «Chapter 3» (PDF). www.mofa.go.jp. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[7] «Public safety Canada». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.

[8] «Australian national security». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 20-ին.

[Террор1-9] «Исламский джихад». slovari.yandex.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում) // Жаринов, 1999

[''Брасс_А.''—2007—Гл._«Шейх_Фатхи_Шкаки»,_С._218—230—-10] Брасс А., 2007, Гл. «Шейх Фатхи Шкаки», С. 218—230

[11] «Палестинские боевики начали сдаваться в Дженине». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[12] «В Газе ликвидирован лидер «Исламского джихада»». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[13] «Уничтожен глава военизированного крыла «Исламского джихада» в секторе Газы». cursorinfo.co.il. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.

[14] «Уничтоженный в секторе Газа один из лидеров «Исламского джихада» готовил крупный теракт». podrobnosti.ua (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[15] «В Хевроне убит глава местного отделения «Исламского джихада»». www.newsru.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[16] «Убит один из лидеров «Исламского джихада»». www.utro.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[17] «Террорист не ездил на машине, поэтому его взорвали в телефонной будке». Новости Израиля. 2001 թ․ ապրիլի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 5-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]