Շապադա դուս Վեադեյրուս

Շապադա դուս Վեադեյրուս
Տեսակ	ազգային պարկ
Կազմված է	Սեռադո
Մասն է	Սեռադո
Երկիր	Բրազիլիա
Վարչատարածք	Գոյաս
Աշխարհագրական տեղադրաում	Veadeiros Uplands?
Հիմնվել է	1961
Մակերես	647 կմ², 235 970 հեկտար և 240 584 հեկտար
Կառավարում	Բրազիլիայի դաշնային կառավարություն

Շապադա դուս Վեադեյրուս (պորտ.՝ Chapada dos Veadeiros), ազգային պարկ Բրազիլիայում, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ (2001)^[1]։ Դա հնագույն սարավանդ է, որի տարիքը 1,8 միլիարդ տարի է^[2]։ Աշխարհագրական տեսանկյունից այգին գտնվում է Գոյաս նահանգում։ Այն հիմնադրվել է 1961 թվականի հունվարի 11-ին՝ 6250 կմ² տարածքով։ Հետագա տարիներին այգու տարածքը բազմիցս կրճատվել է և ներկայում կազմում է 650 կմ²։ 2017 թվականի հունիսին Բրազիլիայի նախագահ Միշել Թեմերը հայտարարել է այգու տարածքը մինչև 2400 կմ² ընդարձակելու մասին^[3]։

Ֆիզիկաաշխարհագրական բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարեկան միջին ջերմաստիճանը 24-26 աստիճան է։ Նվազագույնը լինում է 4-8 աստիճան, իսկ առավելագույնը՝ 40-42:

Սարավանդը, որի վրա գտնվում է այգին, գտնվում է ծովի մակարդակից 600-ից 1650 մ բարձրության վրա։ Այն Կենտրոնական Բրազիլիայի ամենաբարձր հարթավայրն է։ Գերիշխող լեռնագագաթը Սեռա դա Սանտանան է (1691 մ)։ Լեռները կազմված են քվարցից, որոշ տեղերում երևում են բյուրեղները։ Կան մեծ թվով ջրվեժներ, որոնցից ամենամեծը՝ Ռիո Պրետո ջրվեժը, ունի 120 մ բարձրություն։

Այգում կան ավելի քան 25 տեսակ խոլորձներ, արմավենիներ, պղպեղազգիներ և այլն։ Կենդանիներից և թռչուններից հանդիպում են յագուարներ, ճահճային եղջերուներ, գետակինճեր, զրահակիրներ, տուկաններ, անգղեր։