Նատրիումի բորհիդրիդ

Նատրիումի բորհիդրիդ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	նատրիումի բորհիդրիդ
Քիմիական բանաձև	NaBH₄
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	պինդ
Մոլային զանգված	6,3E−26 կիլոգրամ գ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան	505 °C °C
Գոյացան էնթալպիա	−190 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Բյուրեղային կառուցվածք	Խորանարդային համակարգ
Դասակարգում
CAS համար	16940-66-2
PubChem	4311764
EINECS համար	241-004-4
SMILES	[BH4-].[Na+]
ЕС	241-004-4
RTECS	ED3325000
ChEBI	26189
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Նատրիումի բորհիդրիդ (նատրիումի տետրահիդրոբորատ), անգույն բյուրեղներ,լավ է լուծվում օրգանական լուծիչներում, չի լուծվում ջրում։ Հայտնաբերվել է 1940 թվականին՝ Գերման Շլեսինգերի կողմից, ով այդ ընթացքում մետաղների բորհիդրիդները օգտագործում էր ռազմական գործընթացներում։

α-NaBH4	β-NaBH4	γ-NaBH4

Նատրիումի բորհիդրիդի ջրային լուծույթները 36,3 °C-ից բարձր ջերմաստիճաններում հիմնականում անգույն լուծույթ է, ավելի ցածր ջերմաստիճաններում հանդիպում է բյուրեղահիդրատի նստվածք NaBH₄•2H₂O, նաև կարող է առաջացնել սոլվատներ պիրիդինի, հիդրազինի և դիմեթիլֆորմամիդի հետ։ Ջրային լուծույթում հիդրոլիզվում է՝ Na₃BO₃ և Н₂։ Նատրիումի բորհիդրիդի հիդրոլիզի ռեակցիան կատալիզվում է անցումային մետաղների աղերի կողմից։ Նատրիումի բորհիդրիդը սինթեզվում է նատրիումի հիդրիդից, բորի եռքլորիդով կամ բորի անհիդրիդով։

${\mathsf {BX_{3}+4NaH\rightarrow NaBH_{4}+3NaX}}$

${\mathsf {X=Cl,{1 \over 2}O}}$

Ինչպես նաև կարելի է սինթեզել դիբորանի և նատրիումի հիդրիդի կամ մեթիլատի միջոցով։

${\mathsf {2NaH+B_{2}H_{6}\rightarrow NaBH_{4}}}$

${\mathsf {3CH_{3}ONa+B_{2}H_{6}\rightarrow NaBH_{4}+B(OCH_{3})_{3}}}$

Նատրիումի բորհիդրիդը օգտագործվում է օրգանական սինթեզներում, որպես վերականգնիչ ազդանյութ։

Հղումներ

• Борогидрид натрия — химическая энциклопедия;