Նասեր լիճ
| Նասեր լիճ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ջրամբար |
| Երկիր |  Եգիպտոս և  Սուդան |
| Վարչատարածք | Ասուան |
| Երկարություն | 500 կմ |
| Լայնություն | 35 կմ |
| ԲԾՄ | 179 ± 0 մետր[1] |
| Խորություն | 25 մետր |
| Մակերես | 5250 կմ² |
| Ծավալ | 132 կմ³ |
| Ջրահավաքի տարածք | Նեղոսի ավազան |
| Լիճ հոսող գետ | Նեղոս |
| Լճից հոսող գետ | Նեղոս |
 | |
 | |
Նասեր լիճ (արաբ․՝ بحيرة ناصر Boħēret Nāṣer), հսկայական ջրամբար Նեղոսի վրա, որի մեծ մասը գտնվում է հարավային Եգիպտոսում և մի մասն էլ հյուսիսային Սուդանում։ Այն անվանակոչվել է Եգիպտոսի նախագահ Աբդել Նասերի անունով (1956-1970)։ Այն աշխարհի ամենամեծ արհեստական լճերից մեկն է[2]։ Ձևավորվել է Ասուանի ջրամբարի շինարարության արդյունքում, որը կառուցվել է 1960 թվականին, ԽՍՀՄ օգնությամբ[3]։
Շինարարությունից առաջ Սուդանը դեմ էր Նասեր լճի կառուցմանը, քանի որ այն որոշակիորեն հյուսիսային տարածքի հողերն էր զբաղեցնելու, որտեղ ապրում էին նուբիացիները և որոնք պետք է վերաբնակեցվեին[4][5]։ Արդյունքում, Նասեր լճի շրջանում եղած Սուդանի հողերը հիմնականում ծածկվեցին լճի ջրերով[6]։
Նասեր լիճ անվանումը վերաբերում է լճի այն մասին, որը գտնվում է Եգիպտոսի տարածքում և զբաղեցնում է լճի ջրային ծածկույթի 83% -ը։ Իսկ սուդանցիները նախընտրում են իրենց տարածքում գտնվող ջրամբարի փոքր հատվածն անվանել Նուբիա լիճ (մասրի՝ بحيرة النوبة Boħēret Nubeyya)[7]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լճի երկարությունը մոտ 479 կմ է իսկ լայնությունը `16 կմ (9,9 մղոն)` իր ամենալայն կետում, որը գտնվում է հյուսիսային արևադարձային գոտում։ Այն ընդգրկում է 5250 կմ² մակերեսով ընդհանուր տարածք (2,030 քառակուսի մղոն) և ունի մոտ 132 կմ³ (32 խորանարդ մղոն) ջուր պահեստավորելու տարողունակություն[8]։
Լիճը ստեղծվել է 1958-1970 թվականներին Նեղոսի ջրերի վրա Ասուանի ամբարտակի կառուցման արդյունքում[3]։
Լիճը կոչվել է 1952 թվականի եգիպտական հեղափոխության առաջնորդներից մեկի և Եգիպտոսի երկրորդ նախագահի՝ Գամալ Աբդել Նասերի անունով, որը նախաձեռնել է Բարձր ամբարտակի նախագիծը։ Նախագահ Անվար Սադաթն էլ 1970 թվականին կատարել է լճի ու ամբարտակի բացումը[9]։
Արդի խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եգիպտոսում գյուղատնտեսության և էլեկտրաէներգիայի համար անհրաժեշտ ջրի քանակը պակասում է[10]։ Մեծ Եթովպական Վերածննդի ամբարտակը, որը ներկայումս կառուցվում է Եթովպիայում, ամենայն հավանականությամբ բացասաբար կանդրադառնա գաղութային տերություններին տրամադրած մենաշնորհի հետևանքով, որոնց տեսադաշտից փաստորեն դուրս են թողել Եթովպիան և գետի հոսանքից վեր գտնվող երկրները։ Չնայած Վերածննդի ամբարտակը օգուտ կբերի Սուդանին և Եթովպիային, միաժամանակ այն լարվածություն է առաջացրել Եգիպտոսի և Սուդանի և Եթովպիայի միջև։
Եգիպտոսը մտահոգված է, որ նոր ամբարտակը կխոչընդոտի Նեղոս գետի բավականաչափ հոսքը դեպի Նասեր լիճ[11]։ Նասեր լճի ջրամատակարարումը արտադրում է էլեկտրաէներգիա, և մտավախություն կա, որ Նասեր լիճ թափվող ջրի նվազումը բացասաբար կանդրադառնա Ասուան ամբարտակի էլեկտրաէներգիա արտադրելու ունակության վրա։ Կան պոմպակայաններ, որոնք վերահսկում են Նասեր լիճ թափվող ջուրը, և ներկայումս այս նախագծի շնորհիվ եգիպտացիները տարեկան ստանում են 10 միլիարդ կվտ / ժամ հիդրոէներգիա[12]։
Սպորտ և տուրիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նեղոսյան պերկեսը ձկնորսության սիրված տեսակն է ինչպես ափից, այնպես էլ նավից[13][14]։
Նախքան Նասերի լիճը լցնելը, շատ հին եգիպտական հուշարձաններ ֆիզիկապես տեղափոխվել էին լճի ջրի բարձր մակարդակից բարձր նոր վայրեր։ Այնուամենայնիվ, ոմանք չեն տեղափոխվել, ինչպես օրինակ՝ Բուհենի զանգվածային ամրոցը, որն այժմ գտնվում է ջրի տակ[15]։ Տաճարների տեղափոխումը Եգիպտոսի ամենաճանաչելի հին հուշարձաններից մեկը՝ Աբու Սիմբել, ստացել է առավելագույն հրապարակայնությունը[16][17]։
Նասեր լճում նավով նավարկությունները, որոնք ներառում են այցելություններ Նասերի լճի ափին գտնվող հուշարձաններ և տաճարներ, շատ տարածված են։ Այս շրջագայությունների կարևորագույն մասն է կազմում Աբու Սիմբելի տաճարներ այցելելը[18]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Նասեր լճի համայնապատկերը
-
Նասեր լճի համայնապատկերը լուսադեմին
-
Աբու Սիմբելի տեսարանը Նասեր լճից
-
Նեղոսյան պերկես․ բարձրությունը՝ 2 մ, քաշը՝ 200 կգ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ http://www.geonames.org/369348
- ↑ «Aswan High Dam, River Nile, Sudan, Egypt»։ Water Technology։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ 3,0 3,1 «Life-Giving Nile River (Aswan Dam, Egypt)»։ National Geographic։ 2012-12-20։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ Scudder Thayer (September 2, 2016)։ Aswan High Dam Resettlement of Egyptian Nubians։ Springer։ ISBN 9789811019357։ Վերցված է 18 November 2016
- ↑ Sofer Amon (1999)։ Rivers of Fire: The Conflict Over Water in the Middle East։ Rowman & Littlefield։ էջ 36։ ISBN 9780847685110
- ↑ «Governorates of Egypt»։ Statoids Administrative Divisions of Countries ("Statoids")։ Վերցված է 16 October 2016
- ↑ Roest F.C., Crul R. C. M. (1995)։ Current Status of Fisheries and Fish Stocks of the Four Largest African Reservoirs: Kainji, Kariba, Nasser/Nubia and Volta։ Food & Agriculture Org.։ էջ 81։ ISBN 9789251036839
- ↑ Muala Eric, Mohamed Yasir A., Duan Zheng, van der Zaag Pieter (August 13, 2014)։ «Estimation of Reservoir Discharges from Lake Nasser and Roseires Reservoir in the Nile Basin Using Satellite Altimetry and Imagery Data»։ Remote Sensing 6 (8): 7526։ Bibcode:2014RemS....6.7522M։ doi:10.3390/rs6087522
- ↑ Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats։ ABC-CLIO։ 2001։ էջ 23։ ISBN 9781576071120։ «president nasser, high dam project.»
- ↑ «Egyptian agriculture crisis worsens, mainly due to lack of water»։ Daily News Egypt։ September 27, 2016։ Վերցված է 16 October 2016
- ↑ «Water Politics - Sharing the Nile»։ The Economist։ January 16, 2016։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ «Life-Giving Nile»։ National Geographic։ 2012-12-20։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ «Nile Perch Fishing on Lake Nasser»։ Trip Advisor։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ Vartorella Bill (2002)։ «Egyptology fellowship chairman shares giant fish story»։ The Rotarian 180 (6): 14։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ Gohary Jocelyn (1998)։ Guide to the Nubian monuments on Lake Nasser։ American University in Cairo Press։ ISBN 9789774244629։ Վերցված է 15 October 2016
- ↑ «Restored Abu Simbel Keeps Ancient Grandeur»։ The New York Times։ October 10, 1967
- ↑ «Rescuing Abu Simbel»։ The New York Times։ November 4, 1963
- ↑ Maroon Fred J., Newby Percy Howard (1979)։ The Egypt story: Its art, its monuments, its people, its history։ Chanticleer Press Edition։ էջ 42
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Helen Chapin Metz. Egypt: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1990., Helen Chapin Metz, ed.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Lake Nasser at Encyclopædia Britannica
- 360 Degree Panorama of Lake Nassar Archived 2014-02-01 at the Wayback Machine.
- Abu Simbel: The Temples That Moved
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Նասեր լիճ կատեգորիայում։ |
| ||||||
