Յորքի հուշարձան
 | |
|---|---|
 Յորքի հուշարձանը, 1914 թվական | |
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Շինության ձև | Քանդակ |
| Ներկա վիճակ | Գոյություն չունի |
Յորքի հուշարձան (գերմ.՝ Yorck-Denkmal, ռուս.՝ Памятник Йорку), հուշարձան Արևելյան Պրուսիայի Քյոնիգսբերգ քաղաքում (այժմ` Ռուսաստանի Կալինինգրադ), որը նվիրված էր պրուսական ֆելդմարշալ կոմս Յոհան Դավիդ Լյուդվիգ Յորք ֆոն Վարտենբուրգին (1759-1830)։ Հուշարձանը տեղադրված է եղել 1913 թվականին և գոյութուն է ունեցել մինչև 1947 թվականը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանը կանգնեցվել է Լայպցիգի մոտ տեղի ունեցած ժողովուրդների ճակատամարտում տարած հաղթանակի 100-ամյակի առթիվ։ Այդ իրադարձությունը լայնորեն նշվել է ամբողջ Գերմանիայում։ Արձանը առաջին բանակային կորպուսի սպաների պատվերով ստեղծել է քանդակագործ Վալտեր Ռոզենբերգը (1882-1945)։ Այն 1913 թվականին տեղադրվել է Վալտեր Սիմոնի անվան մարզադաշտի մոտ, որն այնուհետև վերանվանվել է Էրիխ-Կոխ-պլատց (այժմ` «Բալթիկա» մարզադաշտ)[1], իսկ 1938 թվականին տեղափոխվել է Թագավորական դարպասի առջևի գլասիսի մոտ, քանի որ մարզադաշտում սկսել են անցկացվել նացիստական հավաքներ ու շքերթներ[1]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո հուշարձանը կորսվել է (1947 թվականին բրոնզե քանդակն ուղարկվել է վերաձուլման)։ Քաղաքում պահպանվել է միայն Լյուդվիգ Յորք ֆոն Վարտենբուրգի պատկերով բարձրաքանդակը Զաքհայմի դարպասի մոտ[1]։
Հուշարձանի պատվանդանը մինչև 1961 թվականը սկզբում օգտագործվել է որպես Իոսիֆ Ստալինի կիսանդրու, այնուհետև Կառլ Մարքսի կիսանդրու պատվանդան, որը տեղադրված էր Կրասնի և Կառլ Մարքսի փողոցների հատման վայրում, բայց Կառլ Մարքսի նոր կիսանդրու ստեղծումից հետո անհետացել է[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Robert Albinus. Königsberg-Lexikon — Würzburg, 2002. ISBN 3-88189-441-1(գերմ.)