Մոհամեդ Բազում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մոհամեդ Բազում
 
Կուսակցություն՝ Nigerien Party for Democracy and Socialism?[1]
Կրթություն՝ Շեյխ Անտա Դիոպի համալսարան (1984)
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և ուսուցիչ
Ազգություն Diffa Arabs?
Դավանանք սուննի իսլամ
Ծննդյան օր հունվարի 1, 1960(1960-01-01)[2] (64 տարեկան)
Ծննդավայր Bilabrin, Նիգեր (գաղութ)[2]
Քաղաքացիություն  Նիգեր
 
Պարգևներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի մեծ սրահ

Մոհամեդ Բազում (ֆր.՝ Mohamed Bazoum, հունվարի 1, 1960(1960-01-01)[2], Bilabrin, Նիգեր (գաղութ)[2]), նիգեր քաղաքական և դիվանագիտական գործիչ արաբական ծագմամբ։ 2011 թվականից Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցության նախագահն է[3]։ 1995-1996 թվականներին, այնուհետև 2011-2015 թվականներին աշխատել է Նիգերի կառավարությունում՝ որպես արտաքին գործերի նախարար։ 2015 թվականից մինչև 2016 թվականը եղել է նախագահին առընթեր պետական նախարար, այնուհետև՝ ներքին գործերի նախարար 2016 թվականից մինչև 2020 թվականը, երբ պաշտոնաթող է եղել՝ կենտրոնանալու 2020 թվականի նախագահական ընտրություններին մասնակցելու վրա։ 2021 թվականի փետրվարին ընտրվել է երկրի նոր նախագահ, պաշտոնը կստանձնի 2021 թվականի ապրիլի 7-ին։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991-1993 թվականներին զբաղեցրել է վարչապետ Ամադու Շեյֆուի անցումային կառավարությունում արտաքին գործերի և համագործակցության նախարարին կից համագործակցության հարցերով պետական քարտուղարի պաշտոնը[4][5]։ 1993 թվականի ապրիլի 11-ին Ազգային ժողով է ընտրվել Թեսկեր հատուկ օկրուգից՝ որպես Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցության թեկնածու, 1993 թվականի ապրիլի 11-ին կայացած արտահերթ ընտրություններում և որոնք հետևել են Թեսկերում փետրվարի կայացած ընտրությունների արդյունքների չեղարկմանը[6]։

1995 թվականի հունվարին կայացած խորհրդարանական ընտրություններից հետո, որտեղ հաղթել է Ազգային շարժման ընդդիմադիր կոալիցիան հանուն զարգացման հասարակության և հանուն Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցության։ Մոհամեդ Բազումը դարձել է վարչապետ Համա Ամադուի կառավարությունում արտաքին գործերի և համագործակցության նախարար, որը նշանակվել է 1995 թվականի փետրվարի 25-ին[7]։ Այդ պաշտոնում վերանշանակվել է այն բանից հետո, երբ ռազմական հեղաշրջման արդյունքում 1996 թվականի հունվարի 27-ին Իբրահիմ Բարե Մաինասարան զավթել է իշխանությունը, սակայն պաշտոնից հեռացել է 1996 թվականի մայիսի 5-ին[8]։ Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցությունը հանդես է եկել Իբրահիմ Բարե Մաինասարայի դեմ, և 1996 թվականի հուլիսի 26-ին Մոհամեդ Բազումը տնային կալանքի է ենթարկվել կուսակցության նախագահ Մահամադ Իսուֆուի հետ՝ 1996 թվականի նախագահական ընտրություններից մի քանի շաբաթ անց։ Այնուհետև 1996 թվականի օգոստոսի 12-ին դատարանի որոշմամբ նրանք ազատ են արձակվել[9]։

1998 թվականի հունվարի սկզբին ձերբակալվել էր երկու այլ խոշոր ընդդիմադիր քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ զարգացման համար ազգային շարժման գլխավոր քարտուղար Համու Ամադի հետ՝ Իբրահիմ բարե Մաինասարայի սպանության նպատակով դավադրության մասնակցելու մեղադրանքով։ Նրան այդպես էլ մեղադրանք չի առաջադրվել, և նա ազատ է արձակվել ձերբակալությունից մեկ շաբաթ անց[10][11][12]։

2004 թվականի սեպտեմբերի 4-5-ը Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցության չորրորդ հերթական Կոնգրեսում Մոհամեդ Բազումն ընտրվել է փոխնախագահ[13]։ 2004 թվականի դեկտեմբերին կրկին ընտրվել է Ազգային ժողով խորհրդարանական ընտրություններում[14], իսկ հաջորդ խորհրդարանական ժամկետի ընթացքում եղել է Ազգային ժողովի երրորդ փոխնախագահ[15] և PNDS խորհրդարանական խմբի փոխնախագահ[16]։

2007 թվականի մայիսի 26-ին դարձել է այն 14 պատգամավորներից մեկը, որոնք անվստահության քվե են տվել վարչապետ Համա Ամադին։ Համե Ամադուի կառավարությունը պարտություն է կրել 2007 թվականի մայիսի 31-ի անվստահության հետագա քվեում։

2009 թվականի օգոստոսին սահմանադրական հանրաքվեն բոյկոտելու մարդկանց կոչից հետո Մոհամեդ Բազումը կարճ ժամանակով ձերբակալվել և հարցաքննվել է 2009 թվականի հուլիսի 14-ին՝ երկու ժամվա ընթացքում[17]։ 2009 թվականի հուլիսի 18-ին կուսակցության փոխնախագահ է վերընտրվել հինգերորդ հերթական համագումարում[18][19]։

Մահամադու Իսուֆուն 2011 թվականի մարտին Նիգերի ժողովրդավարության և սոցիալիզմի կուսակցության նախագահի պաշտոնից հեռացել է նախագահական ընտրություններում հաղթանակից հետո, իսկ Մոհամեդ Բազումը զբաղեցրել է կուսակցության նախագահի պաշտոնակատարի պաշտոնը[20]։ Մահամադու Իսուֆուն Նիգերիայի նախագահի պաշտոնը ստանձնել է 2011 թվականի ապրիլի 7-ին, իսկ Մոհամեդ Բազումը երկրի կառավարություն է նշանակվել 2011 թվականի ապրիլի 21-ին արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում[21][22]։

2015 թվականի փետրվարի 25-ին նշանակվել է նախագահին առընթեր պետական նախարարի պաշտոնում[23][24][24]։

2016 թվականի փետրվարին համընդհանուր ընտրությունների արդյունքում ընտրվել է Ազգային ժողով[25]։ Այն բանից հետո, երբ Մահամադ Իսուֆուն երդվել է երկրորդ ժամկետով, 2016 թվականի ապրիլի 11-ին Մոհամեդ Բազումը նշանակվել է ներքին գործերի, հասարակական անվտանգության, ապակենտրոնացման, ինչպես նաև կրոնական գործերի նախարար[26]։ Պաշտոնը ստանձնել է ապրիլի 13-ին՝ փոխարինելով Հասսումի Մասսաուդային[27]։

2023 թվականի օգոստոսի 13-ին Նիգերի կառավարությունը հայտարարեց, որ ցանկանում է «հետապնդել իրավասու ազգային և միջազգային իշխանությունների առջև Մուհամեդ Բազումին և նրա տեղական և օտարերկրյա հանցակիցներին պետական դավաճանության և Նիգերի ներքին և արտաքին անվտանգությունը խաթարելու համար»[28]:։

2023 թվականի նոյեմբերի 30-ին Մուհամեդ Բազումի ընտանիքը պնդեց, որ իրենք այլևս կապի մեջ չեն եղել նրա հետ 2023 թվականի հոկտեմբերի 18-ից և դատապարտել են «չարաշահող ձերբակալություններն ու խուզարկությունները», որոնք ուղղված են նրանցից մի քանիսին[29]::։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://web.archive.org/web/20130108041856/http://www.diis.dk/graphics/Events/2012/CV%20%20Mohamed%20BAZOUM.pdf
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 http://www.gouv.ne/cvministres/cvbazoum.pdf
  3. ↑ «Niger's Bazoum offers stability over democracy». Emerald Expert Briefings. oxan–db (oxan–db). 2019 թ․ հունվարի 1. doi:10.1108/OXAN-DB243255. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 27-ին – via Emerald Insight.
  4. ↑ «Gouvernements de la transition de Cheffou Amadou» Արխիվացված 2007-09-27 Wayback Machine, Nigerien presidency website
  5. ↑ «De l’art d’utiliser les dettes» Արխիվացված 2021-01-25 Wayback Machine, L’Humanite, 26 September 1992
  6. ↑ «Afrique de l’Ouest — Niger — Cour suprême — 1993 — Arrêt no 93-12/cc du 20 avril 1993» Արխիվացված 2007-04-22 archive.today, droit.francophonie.org
  7. ↑ «Gouvernements du President Mahamane Ousmane» Արխիվացված 2007-10-21 Wayback Machine, official web site of the Nigerien presidency
  8. ↑ «Gouvernements du President Ibrahim Maïnassara Barré» Արխիվացված 2007-09-27 Wayback Machine, official website of the Nigerien presidency
  9. ↑ «Niger: A major step backwards» Արխիվացված 2006-04-30 Wayback Machine, Amnesty International, 16 October 1996.
  10. ↑ André Salifou, «Evolution du processus démocratique nigérien de 1991 à 1999», democratie.francophonie.org
  11. ↑ «Niger Police arrest three opposition leaders», BBC News, 3 January 1998.
  12. ↑ «U.S. Department of State Country Report on Human Rights Practices 1998 — Niger» Արխիվացված 2012-10-08 Wayback Machine, UNHCR.org, 26 February 1999.
  13. ↑ «Comité Exécutif National issu du 4ème Congrès Ordinaire, Niamey du 04 au 05 Septembre 2004» Արխիվացված 2011-10-07 Wayback Machine, PNDS website
  14. ↑ List of deputies in the National Assembly, National Assembly web site (2005 archive).
  15. ↑ «Page at the official website of the National Assembly of Niger». Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 10-ին.
  16. ↑ Page on parliamentary groups at the official website of the National Assembly of Niger
  17. ↑ Peter Clottey, «Niger opposition leader briefly arrested» Արխիվացված 2009-08-08 Wayback Machine, VOA News, 15 July 2009.
  18. ↑ «Comité Exécutif National issu du 5ème Congrès Ordinaire tenu à Niamey le 18 Juillet 2009» Արխիվացված 2016-03-31 Wayback Machine, PNDS website
  19. ↑ Boureima Hama, «Niger pushes ahead with polls» Արխիվացված 2016-04-22 Wayback Machine, Sapa-AFP, 19 October 2009.
  20. ↑ Souleymane Lamine, «Mahamadou Issoufou quitte son poste de président du PNDS-Tarayya» Արխիվացված 2012-03-24 Wayback Machine, Medianiger, 22 March 2011 (fr).
  21. ↑ «Niger unveils new government», Agence France-Presse, 21 April 2011.
  22. ↑ «Le Chef de l’Etat signe un décret portant composition des membres du premier gouvernement de la 7ème République», Le Sahel, 23 April 2011
  23. ↑ «Remaniement ministériel : Bazoum Mohamed cède son fauteuil à Kane Aichatou Boulama» Արխիվացված 2015-02-27 Wayback Machine, ActuNiger, 25 February 2015
  24. ↑ 24,0 24,1 «Bazoum back to basics at PNDS party», West Africa Newsletter, number 701, 4 March 2015
  25. ↑ «Arrêt n° 012/CC/ME du 16 mars 2016» Արխիվացված 2017-12-08 Wayback Machine, Constitutional Court of Niger, 16 March 2016, page 50.
  26. ↑ "Composition du gouvernement de la République du Niger : La Renaissance " acte 2 « en marche», ActuNiger, 11 April 2016
  27. ↑ «Passation de service au ministère en charge de l’Intérieur : Le ministre Massoudou Hassoumi passe le témoin au ministre d’Etat Bazoum Mohamed», ActuNiger, 14 April 2016
  28. ↑ «Afrique Coup d’État au Niger: qu’impliquent les accusations de la junte contre le président Mohamed Bazoum?», RFI, 13 August 2023
  29. ↑ «NIGER La famille du président nigérien déchu dit être sans nouvelles de lui», Voa Afrique, 01 December 2023
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոհամեդ Բազում» հոդվածին։
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մոհամեդ_Բազում&oldid=9523744» էջից