Մոգական շրջան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վհուկների շրջան

Մոգական շրջան (վհուկների օղակներ, էլֆերի օղակներ[1], կախարդության օղակներ, Նամիբիայի կախարդական շրջաններ), սնկերից կազմված մի քանի տասնյակ սանտիմետրից մինչև մի քանի մետր տրամագծով շրջաններ։

Վհուկների շրջանները ստեղծում են տարբեր տեսակի սնկեր՝ կաթնասնկեր, թեփուկավոր շարքասնկեր, շամպինյոններ, ճանճասպաններ, մորխ և այլն։ Որպես կանոն վհուկների շրջանները ձևավորվում են թունավոր, ոչ ուտելի կամ տեղական բնակչությանը քիչ հայտնի ուտելի սունկերից, քանի որ ինտենսիվ հավաքումը խախտում է միկելիումի՝ սնկամարմնի միատեսակ տարածումը։ Այնուամենայնիվ, հեռավոր, հազվադեպ այցելվող վայրերում վհուկների շրջանները կարող են ձևավորվել նաև հայտնի ուտելի սնկերով։

Նույն պայմաններում բորբոսի միկելիումը կենտրոնից աճում է հավասարաչափ արագությամբ՝ կազմելով շրջան։ Ժամանակի ընթացքում միկելիումի կենտրոնական մասը մահանում է սննդի պակասի պատճառով, իսկ ծայրամասը շարունակում է պտղաբերել։ Ամեն տարի նման օղակը ընդլայնվում է 10-15 սանտիմետրով։

Սովորաբար վհուկների շրջանագծի տրամագիծը չի գերազանցում 20-40 մետրը, բայց հատկապես բարենպաստ պայմաններում այն կարող է հասնել մինչև 200 մետրի[2]։

Միֆեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարմիր ճանճասպանի շրջան

«Վհուկների օղակների» մասին պատմությունները տարածված են դիցաբանության մեջ. համարվում է, որ այդ վայրերում Էլֆերը կամ անտառային ոգիները գիշերները կազմում են շուրջպար։

Տարբեր ժողովուրդների (առավել հաճախ շոտլանդացիների, շվեդների և իռլանդացիների) շրջանում կան բազմաթիվ լեգենդներ այն մասին, թե ինչպես են էլֆերը մահկանացուներին (առավել հաճախ ասպետներին) առաջարկել միանալ իրենց շուրջպարին։ Միևնույն ժամանակ, եթե մարդը հրաժարվում էր, վրեժխնդիր էլֆերը սարսափելի հիվանդություններ ու դժբախտություններ էին ուղարկում նրա վրա։ Եվ եթե նա համաձայն էր, ապա առավոտյան, երբ էլֆերի մոգությունը ցրվում էր, մարդուն մահացած էին գտնում կախարդի շրջանի կենտրոնում։

Անգլիական բանահյուսությունն այս բնական երևույթի ծագումը վերագրում է էլֆերի գիշերային շուրջպարին, որի տեղում առավոտյան աճում են բազմաթիվ սնկեր[1]։

Գերմանիայում կարծում էին, որ նման օղակներն առաջանում են կախարդների շաբաշի՝ ընդմիջման տեղում[1]։

Այսօր նմանատիպ երևույթներին հաճախ են վերագրում առեղծվածային ծագում։

Ռոջեր Ժելյազնին իր «Ամբերի քրոնիկները» էպիկական վեպում օգտագործել և հարմարեցրել է հին կելտական առասպելը վհուկների օղակի մասին։

Ես ասացի, որ դա տեղի է ունեցել հեռու արևմուտքում․ հայտնվեց դժգույն գարշասնկերի ոչ մեծ շրջան։ Նրա մեջ գտան մահացած աղջկա դի։ Տեղն այդուհետ համարվեց անիծված։ Շրջանը սկսեց արագ մեծանալ և մի քանի ամիս անց ընդգրկեց հսկայական տարածք։ Շրջանի ներսում խոտածածկույթը սևացավ և մետաղի պես փայլուն դարձավ, բայց չչորացավ։ Ծառերը թեքվեցին, տերևները խունացան։ Նրանք խշշում էին, նույնիսկ եթե քամիներ չկային, իսկ չղջիկները թռչում էին ճյուղերի միջով։ Մթնշաղին տարօրինակ ստվերներն էին թափառում այնտեղ,բայց միշտ շրջանի ներսում, և ինչ-որ տարօրինակ կրակներ որպես ոչ մեծ խարույկներ վառվում էին այնտեղ գիշերով։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Эльфовы кольца». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. «Ведьмины круги — кольца». Beaplanet.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 7-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոգական շրջան» հոդվածին։