Միխայիլ Աղաջանով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միխայիլ Աղաջանով
Ծնվել էհուլիսի 3, 1939(1939-07-03)
ԾննդավայրԹբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էմարտի 21, 2024(2024-03-21)[1] (84 տարեկան)
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԵրևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան
Մասնագիտությունկենսաքիմիկոս

Միխայիլ Իոսիֆի Աղաջանով (հուլիսի 3, 1939(1939-07-03), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 21, 2024(2024-03-21)[1]), հայ բժիշկ- կենսաքիմիկոս։ Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1979), պրոֆեսոր (1984)[2], Եվրոպական ակադեմիայի բնական գիտությունների լիիրավ անդամ (ակադեմիկոս), Ռուսաստանի բնական գիտությունների ակադեմիայի լիիրավ անդամ, Հայաստանի գիտության վաստակավոր գործիչ, «Neurochemical journal» և «Нейрохимия»[3] հանդեսների գլխավոր խմբագիր։ Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Կենսաքիմիայի ամբիոնի վարիչ;

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միխայիլ Իոսիֆի Աղաջանովը ծնվել է 1939 թվականի հուլիսի 3-ին Վրաստանի Թբիլիսի քաղաքում։ Նրա պապիկը Անդրկովկասում եղել է հայտնի բժիշկ, ավարտել է Խարկովի բժշկական ինստիտուտը, եղել է Ալեքսանդր Մանթաշովիի բժիշկը, տատիկը՝ Ելենա Ալիխանովան եղել է Մանթաշովի զարմուհին։ Նրանք ունեցել են երեք որդի՝ Գեորգին, Սերգեյը և Միխայիլ հայրը՝ Իոսիֆը։ Իոսիֆը եղել է լեռնային ինժեներ, զոհվել է ավտովթարից՝ երբ Միխայիլը երեք տարեկան էր։ Միխայիլի մայրը՝ Ասյա Խաչիկյանը եղել է ինժեներ-տեխնոլոգ։

1957 թվականին Միխայիլը արծաթե մեդալով ավարտել է դպրոցը և տեղափոխվել Երևան՝ ընդունվել Երևանի բժշկական ինստիտուտը։ 1963 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետը։ 1963-1966 թվականներին եղել է բժշկական ինստիտուտի Կենսաքիմիայի ամբիոնի ասպիրանտ։ 1967 թվականից աշխատել է բժշկական համալսարանի կենսաքիմիայի ամբիոնում, 1974-1984 թվականներին եղել է նույն ամբիոնի դոցենտ, 1984-1986 թվականներին՝ պրոֆեսոր։ 1988-1991 թվականներին եղել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի գիտության գծով պրոռեկտոր։

Միխայիլ Աղաջանովն ուսումնասիրել է Ալցհեյմերի հիվանդությունը և մշակել դրա բուժման և կանխարգելման ուղիները։ Նրա աշխատանքները վերաբերում են տարբեր ախտաբան, հիվանդությունների ժամանակ օքսիդատիվ գերհույզի և դրա հակաօքսիդանտային կարգավորման հարցերին։

Վերապատրաստումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ոսկե մեդալ, ՍՍՀՄ ազգային տնտեսության նվաճումների ցուցահանդես, Մոսկվա, (1986)
  • Մեդալ՝ «Փայլուն ձեռքբերումների համար», ՍՍՀՄ կրթության պետական կոմիտե, Մոսկվա, (1988)
  • Կիտասատոյի համալսարանի ազգային մեդալ, Տոկիո, (1992)
  • Դիպլոմ՝ Ամերիկյան կենսագրական ինստիտուտ, «ժամանակակից գիտության մեջ ունեցած ներդրման համար», ԱՄՆ, (1997)
  • ԵՊԲՀ-ի Մ. Հերացու անվան ոսկե մեդալ, (2000)
  • Ամերիկյան կենսագրական ինստիտուտ, դիպլոմ, «խորհրդատուների թիմի մեջ ընդգրկվելու համար», ԱՄՆ, (2003)
  • ԵՊԲՀ-ի ոսկե կրծքանշան, (2010)
  • ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, (2010)
  • Ոսկե շքանշան, ԵՊԲՀ, (2014)
  • Ոսկե մեդալ, ՀՀ գիտության պետական կոմիտե, (2015)

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Աղաջանով Մ. Ի., Կենսաքիմիա և Բերանի խոռոչի կենսաքիմիա, (դասագրքեր), (2001)[4]։
  • Աղաջանով Մ. Ի., Կենսաօրգանական քիմիայի գործնական պարապմունքների ձեռնարկ (1986)։
  • Հոբելյանական ուսանողական գիտական գիտաժողով նվիրված ԵՊԲՀ-ի 75-ամյակին։ Թեզիսների ժողովածու, Երևան, Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի հրատարակչություն, 2005։
  • Юбилейная студенческая конференция, посвященная 75-летию ЕрГМУ: Թեզիսների ժողովածու։ Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան, ԵՊԲՀ-ի հրատարակչություն, 2005.
  • Աղաջանով Մ. Ի., Կենսաքիմիա։ Մաս I : Ուսումնական ձեռնարկ բժշկական համալսարանի ուսանողների համար։ Երևան, ԵՊԲՀ հրատարակչություն, 2015։
  • Աղաջանով Մ. Ի., Կենսաքիմիա։ Մաս II : Ուսումնական ձեռնարկ բժշկական համալսարանի ուսանողների համար։ Երևան, ԵՊԲՀ հրատարակչություն, 2012։
  • Աղաջանով Մ. Ի., Բիոօրգանական քիմիայի գործնական աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ։ Ծրագրված հարցումների համար։ Երևան, Ա. հ., 1985:
  • Աղաջանով Մ. Ի., Կենսաքիմիա։ Դասագիրք բժշկական և կենսաբանական բուհերի ուսանողների, կենսաքիմիկոսների և բժիշկների համար։ Երևան, ԵՊԲՀ-ի հրատարակչություն, 2009։
  • Աղաջանով Մ. Ի., Մեթոդական ցուցումներ կենսաքիմիայից։ Երևանի բժշկական ինստիտուտի ուսանողների ինքնապատրաստման համար։ Երևան, «Լույս», 1989[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Մահացել է պրոֆեսոր Միխայիլ Աղաջանովը
  2. Հայաստանում Ալցհեյմերի հիվանդության խնդրին ուշադրություն չի հատկացվում. պրոֆեսոր Աղաջանով
  3. [https://naukabooks.ru/zhurnali/katalog/nejrohimija/ «���������� - ������������ ������»]. naukabooks.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 18-ին. {{cite web}}: replacement character in |title= at position 1 (օգնություն)
  4. Աղաջանով, Միքայել Իոսիֆի; Մեժլումյան, Լ Մ; Քանքանյան, Ա Պ (2001). Բերանի խոռոչի կենսաքիմիա։ ուսումնական ձեռնարկ բժշկական ԲՈւՀ-երի ուսանողների և բժիշկ-ստոմատոլոգների համար. ՀՀ Առողջապահության նախարարություն, Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան. Երևան: ԵՊԲՀ-ի հրատ.
  5. «Կոհա առցանց քարտարան › Որոնման արդյունքներ համար 'su:{Կենսաքիմիա} and au:Աղաջանով, Միքայել Իոսիֆի,'». haygirk.nla.am. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 18-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]