Մերի Դադլի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մերի Դադլի
Դիմանկար
Ծնվել է1530
Մահացել էօգոստոսի 9 (19), 1586
Մահվան վայրԼոնդոն, Անգլիայի թագավորություն
Քաղաքացիություն Անգլիայի թագավորություն
Մասնագիտությունֆրեյլինա
ԱմուսինHenry Sidney?[1]
Ծնողներհայր՝ Ջոն Դադլի, Նորթամբերլանդի 1-ին դուքս[1], մայր՝ Ջեյն Դադլի, Նորթամբերլանդի դքսուհի[1]
ԵրեխաներՖիլիպ Սիդնեյ[1], Robert Sidney, 1st Earl of Leicester?[1], Mary Sidney?[1] և Thomas Sydney?[2]
 Mary Dudley, Lady Sidney Վիքիպահեստում

Մերի Դադլի (անգլ.՝ Mary Dudley, 1530 - օգոստոսի 9 (19), 1586, Լոնդոն, Անգլիայի թագավորություն[3]), Եղիսաբեթ I-ի պալատական ազնվական օրիորդը։

Մերին Նորտումբերլենդի առաջին կոմսի՝ Ջոն Դադլիի աղջիկն էր։ Նա ներքաշված էր հոր ինտրիգների մեջ, որը փորձում էր անգլիական գահին նստեցնել իր հարսնացու Ջեյն Գրեյին։ Եղիսաբեթ I-ի գահակալման առաջին տարիներին Մերին դարձավ թագուհու ամենամտերիմ մարդկանցից մեկը։ 1563 թվականին, երբ թագուհին տառապում էր օսպա հիվանդությամբ, Մերին խնամում էր նրան։ Նաև հանդես էր գալիս որպես միջնորդ Եղիսաբեթ I-ի և դիվանագետների միջև։ Մերին թագուհու սիրելիի՝ Ռոբերտ Դադլիի քույրն էր, և միշտ հավատարիմ էր մնում իր ընտանիքին։ Նա յոթ երեխաների մայր էր և ուղեկցում էր ամուսնուն՝ սըր Հենրի Սիդնիին Ուելսական։ Մերին հեռացել է արքունիքից 1579 թվականին առողջական վիճակի պատճառով։

Ընտանիքը և ամուսնական կյանքի առաջին տարիները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մերի Դադլին Նորտումբերլենդի կոմսի՝ Ջոն Դադլիի և կնոջ՝ Ջեյն Գիլֆորդի իննը երեխաներից ամենամեծն է։ Մերին կրթված էր, լավ գիտեր լատիներեն, ֆրանսերեն և իտալերեն[4], հետաքրքրվում էր ալիքիմիայով և ասպետական սիրավեպերով, գրում էր բանաստեղծություններ։ Նա նաև հրաշագործ Ջոն Դիի ընկերն էր և մշտական հյուրը[5][6][3]։

1551 թվականի մարտի 29-ին Մերի Դադլին ամուսնացավ Հենրի Սիդնիի հետ։ Հրապարակավ հանդիսությունը տեղի է ունեցել 1551 թվականի մայիսի 17-ին Լոնդոնում՝ Դադլիենց տանը։ Չորս ամիս անց Հենրին պաշտոն ստացավ Էդվարդ VI-ի գաղտնի պալատներում [7]։ Նրան երիտասարդ արքան ասպետի կոչում շնորհեց այն օրը, երբ աները՝ Ջոն Դադլին, որը գլխավորում էր կառավարությունը, դարձավ Նորտումբերլենդի կոմս[8][9][3]

1553 թվականի մայիսին Մերիի փոքր եղբայրներից Գիլֆորդը ամուսնացավ արքայի սիրելի զարմուհիՋեյն Գրեյի հետ[10]։ Օրիորդ Ջեյնի խոսքերով 1553 թվականի հուլիսի 9-ին Մերին իրեն հրավիրել է Սայոն հաուս, որտեղ տիկին Գրեյը հայտնել է, որ Էդվարդ VI-ի վերջին ցանկությամբ, նա է դառնալու Անգիայի թագուհին[11]։ Մարի I-ի հաղթական գահ բարձրանալուց հետո և Նորտումբերլենդի կոմսի ձերբալակումից հետո Սիդնի ամուսինները հայտնվեցին դժվար իրավիճակում։ Ինչպես Դադլիի ընտանիքի մյուս անդամները, այնպես էլ Մերին զրկվեց գույքի և զերծ մնաց քաղաքացիական իրավունքներից։ Այնուամենայնիվ Հենրի Սիդնիի երեք քույրերը նոր թագուհու սիրելի պալատական ազնվական օրիորդներն էին, ինչն էլ հավանաբար փրկեց նրա կարիերան ։ 1554 թվականի սկզբին նա Իսպանիա մեկնեց առաքելությամբ, որպեսզի քննարկի Մարիի և արքայազն Ֆիլիպի ամուսնական միությունը[12]։ Առաքելության հաջողության դեպքում Հենրին ակնկալում էր արքայից ներում ստանալ իր եղբայրների Ջոնի, Ամբրոուսի, Ռոբերտի և Հենրիի համար[13]։ Ջոն Դադլին՝ Մերիի ավագ եղբայրը 1554 թվականի հոկտեմբերին տեղափոխվեց Փենսհյորթ և մահացավ։ Նույն թվականի նոյեմբերին ծնվեց Մերիի առաջնեկը՝ Ֆիլիպը, որը կրում էր կնքահոր՝ արքա Ֆիլիպի անունը։ Նրա մանկաբարձը եղել է Մերիի մայրը՝ Նորտումբերլենդի այրի կոմսուհին, որը մահացել է 1555 թվականին։ Նա աղջկան թողնում է երկու հարյուր մարկ, ինչպես նաև ժամացույցներ, որոնք «պատկանում էին նրա հորը և խնդրում է պահպանել որպես արժեք»[14][3]։

1556 թվականին Մերին ամուսնու հետ մեկնում է Իռլանդիա, որտեղ նրանք ապրում են Ատլոն ամրոցում[15][16]։ Մերիի և Հենրիի առաջին աղջիկը՝ Մերի Մարգարետը ծնվել է Ատլոն մեկնելուց անմիջապես հետո։ Մարիա թագուհին դարձել է աղջկա կնքամայրը։ Փոքրիկը մահացավ մեկ տարեկան և երեք ամսական հասակում։[16]։ Փոքրիկ Ֆիլիպը մնացել է Փենսհյորստում[15], մինչև մոր վերադարձը՝ 1558 թվականի սեպտեմբերը։ Մերին իր իրավունքները վերականգնել է տարվա սկզբում, երբ Դադլիի դատապարտությունը հետաձգվեց պառլամետական վավերագրով[17][3]։

Երեխաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մերի Դադլին և Հենրի Սիդնին ունեցել են յոթ երեխա։

  • Ֆիլիպ (1554-1586)՝ բանաստեղծ և հասարակական գործիչ։ Ամուսնացել է Ֆրենիսս Ուոլսինգեմի և Ուրսուլա Սենթ Բարբի միակ աղջկա՝ Ֆրենսիս Ուոլսինգեմի հետ։
  • Մերի Մարգարետ (1556-1558)
  • Եղիսաբեթ (1560 - ?)՝ մահացել է փոքր տարիքում։
  • Մերի(1561-1621)՝ բանաստեղծուհի։ Ամուսնացել է Փեմբրուկի կոմսի՝ Հենրի Գերբերտի հետ։ Ունեցել է երկու տղա (Ուիլյամ և Ֆիլիպ) և երկու աղջիկ (Աննա և Քեթրին)։
  • Ռոբերտ (1563-1626)՝ Լեսթեր կոմս։ Ամուսնացել է երկու անգամ։ Առաջինը Ջոն Գամաժի աղջկա՝ Բարբարա Գամաժի հետ, իսկ երկրորդը՝ Ուիլյամ Բլաունտի աղջկա՝ Սարա Բլաունտի հետ։
  • Ամբրոսիա (1566-1575)՝ մահացել է ինը տարեկանում։
  • Թոմաս՝ ասպետ։

Ծագումնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Kindred Britain
  2. Lundy D. R. The Peerage
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Adams, 2004
  4. Stewart, 2011, էջ 40
  5. French, 1987, էջեր 126—127
  6. Woolley, 2002, էջ 99
  7. Alford, 2002, էջ 156
  8. Beer, 1974, էջ 119
  9. Loades, 1996, էջ 285
  10. Loades, 1996, էջեր 226, 239
  11. Ives, 2009, էջ 187
  12. Stewart, 2011, էջ 9
  13. Adams, 2002, էջ 133
  14. Collins, 1746, էջեր 34—35
  15. 15,0 15,1 Stewart, 2011, էջ 19
  16. 16,0 16,1 Stewart, 2011, էջեր 19—20
  17. Adams, 2002, էջ 134