Jump to content

Մետալուրգիական գործարան Ֆյոլկլինգենում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մետալուրգիական գործարան Ֆյոլկլինգենում
Տեսակմետալուրգիական գործարան և միջոցառման անցկացման վայր
Երկիր Գերմանիա
ՏեղագրությունVölklingen?
Մակերես6 հեկտար
Կայքvoelklinger-huette.org(գերմ.)(անգլ.)(ֆր.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Մետալուրգիական գործարան Ֆյոլկլինգենում (գերմ.՝ Völklinger Hütte) երկաթաձուլական ամենահին գործարաններից և Եվրոպայի ամենամեծ[1] երկաթի և պողպատի գործարանը։ Գործարանը գործել է 1873-1986 թվականներին, որից հետո սկսել է գործել որպես արդյունաբերական թանգարան։ 1994 թվականից այն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ դառնալով աշխարհի առաջին արդյունաբերական հուշարձանը միջազգային կարգավիճակով[2]։

Երկաթի գործարանը հիմնադրվել է 1873 թվականին հանքարդյունաբերող ինժեներ Ջուլիուս Բուխի կողմից, սկզբնական սարքավորումները եղել են՝ եռակցման վառարաններ, գոլորշու մուրճեր և գլանման գործարաններ: Վեց տարի անց Բուխը ստիպված է եղել փակել արտադրությունը ոչ եկամտաբերության պատճառով։ 1881 թվականին սնանկացած գործարանը վաճառվել է աճուրդով, որից հետո այն դարձել է ձեռնարկատեր Կառլ Ռյոչլինգի սեփականությունը, ում գալով ընկերությունը ծաղկում է ապրել[3]։

1882 թվականին դրվել է վեց վատերժակետային վառարաններից առաջինը, որոնք պահպանվել են մինչ օրս։ Մեկ տարի անց ապամոնտաժվել են հին եռակցման վառարանները։ Եվս հինգ պայթուցիկ վառարան հաջորդաբար տեղադրվել են 1885, 1888, 1891, 1893, 1903 թվականներին: Հին վառարանների հեռացմանը հաջորդել է մի շարք նորարարությունների ներդրումը, որոնց թվում է Թոմասի գործընթացի առաջին արդյունաբերական կիրառումը երկաթի ձուլման մեջ: Այդ նպատակով Ռոչլինգը հատուկ արտոնագիր է ձեռք բերել անգլիացի մետալուրգ Սիդնի Գիլքրիստ Թոմասից, ինչպես նաև կառուցել է կոմպրեսորային արտադրամաս՝ 6000 քմ մակերեսով: Աշխարհում առաջին անգամ ներդրվել են սինթերման մեքենաներ, որոնք արտադրել են հանքաքարի ագլոմերատ՝ պայթուցիկ վառարանները սնելու համար։ 1897 թվականին սկսվել է կոքսի խանութի շինարարությունը (բաղկացած էր ավելի քան 150 կոքսի վառարաններից), որն արտադրությունը ապահովել է հանքաքարի ջեռուցման համար վառելիքով։ 1907 թվականին Ֆյոլկլինգենում գործարկվել է էլեկտրական ինդուկցիոն վառարան՝ սկսելով բարձրորակ չժանգոտվող պողպատի արտադրությունը[4]։

Ավելի քան 100 տարի գործարանը եղել է Գերմանիայում երկաթի ձուլման և պողպատի արտադրության ամենամեծ ձեռնարկությունը: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Ֆյոլկլինգենի գործարանում աշխատել են 14 հազար հարկադիր աշխատողներ՝ Օսթարբայթերներ ԽՍՀՄ-ից, բանվորներ Լեհաստանից, Հարավսլավիայից, Ֆրանսիայից, Բելգիայից և Լյուքսեմբուրգից։ Պատերազմից հետո, երբ տնտեսությունը վերելք է ապրել, այստեղ աշխատել է ավելի քան 17000 մարդ։ Այնուամենայնիվ, ժամանակի ընթացքում օգտագործվող սարքավորումների և գործընթացների հնությունը ավելի ու ավելի է զգացվել: 1970-ականների կեսերին պողպատի արդյունաբերության համաշխարհային ճգնաժամից հետո արտադրությունը սկսել է նվազել, և ի վերջո, 1986 թվականի հուլիսին, վառարանների և կոմպրեսորային սարքավորումների արդիականացման համար միջոցների բացակայության պատճառով գործարանը դադարեցրել է գործունեությունը: Փակումից անմիջապես հետո Սաար նահանգի իշխանությունները գործարանին հանձնել են հուշարձանի կարգավիճակ՝ դրանով իսկ երաշխավորելով դրա պահպանումն ու հետագա օգտագործումը որպես թանգարան և մշակութային միջոցառումների (համերգներ, ցուցահանդեսներ, փառատոներ) վայր[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Портрет города Саарбрюккен Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով:. — Сайт «Учёба и наука в Германии».
  2. Памятники ЮНЕСКО: Завод «Фёльклингер Хютте» в Сааре. Репортаж. Часть I Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: — Deutsche Welle.
  3. Памятники ЮНЕСКО: Завод «Фёльклингер Хютте» в Сааре. Репортаж. Часть I Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: — Deutsche Welle.
  4. Памятники ЮНЕСКО: «Фёльклингер Хютте» — памятник индустриализации. Репортаж. Часть II Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: — Deutsche Welle.
  5. Памятники ЮНЕСКО: Завод «Фёльклингер Хютте» в Сааре. Репортаж. Часть I Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: — Deutsche Welle.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մետալուրգիական գործարան Ֆյոլկլինգենում» հոդվածին։