Մարիա Գալիչ

Մարիա Գալիչ; ուկրաիներեն՝ Марія Галич
Ծնվել է	օգոստոսի 19, 1901
Ծննդավայր	Tsherkassy County, Կիևի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 22, 1974 (72 տարեկան)
Վախճանի վայր	Լվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Լիչակիվ գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող
Լեզու	ուկրաիներեն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Կիևի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ

Մարիա Ալեքսանդրովնա Գալիչ (ուկրաիներեն՝ Марія Олександрівна Галич, օգոստոսի 19, 1901(1901-08-19), Tsherkassy County, Կիևի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 22, 1974(1974-01-22), Լվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի և խորհրդային գրող և մանկավարժ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է գյուղական ուսուցչի բազմանդամ ընտանիքում։ Տարրական դպրոցն ավարտելուց հետո 1918 թվականին տեղափոխվել է Կիև, որտեղ կատարել է տարբեր աշխատանքներ և սովորել նախապատրաստական դասընթացներում։ 1921 թվականին ընդունվել է Կիևի ժողովրդական կրթության ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1926 թվականին առանց դիպլոմի պաշտպանության։

Մասնակցել է կանանց շարժմանը։ 1920-ական թվականներին եղել է Կիևի «Ասպիս» գրական ասոցիացիայի անդամ, այնուհետև՝ «Լանկա» («Օղակ») գրական ասոցիացիայի անդամ, 1926 թվականին վերանվանվել է «Հեղափոխական խոսքի արհեստանոց» (МАРС), որի կազմում ընդգրկված են եղել Վալերիան Պիդմոգիլնիին, Եվգենի Պլուժնիկը, Բորիս Անտոնենկո-Դավիդովիչը, Դմիտրի Ֆալկովսկին, Թեոդոսի Օսմաչկան, Բորիս Տենետան, Իվան Բագրյանիին, Գորդեյ Բրասյուկը, Գրիգորի Կոսինկան և ուրիշներ։ Մասնակցել է անգրագիտության վերացման արշավներին, դասավանդել է Կիևում։ 1926-1930 թվականներին աշխատավոր երիտասարդության դպրոցում եղել է ուկրաիներեն լեզվի և գրականության ուսուցիչ։

1928-1929 թվականներին աշխատել է Կիևի գրողների տեղական կոմիտեի տեխնիկական քարտուղար, 1930 թվականին եղել է Կիևի կինոֆաբրիկայի գրական աշխատող (լիբրետիստ)։

1931 թվականին ամուսնացել է և տեղափոխվել Խարկով, որտեղ ուկրաիներեն է դասավանդել Խարկովի գյուղատնտեսական ինստիտուտում։ 1930-ականների կեսերին նա հեռացել է ակտիվ գրական աշխատանքից, թեև ավելի ուշ փորձել է վերադառնալ դրան։ Գերմանական օկուպացիայի տարիներին տպագրվել է «Ուկրաինական ցանքս» ամսագրում։

Պատերազմից հետո ապրել է Լվովում։ Աշխատել է որպես ուկրաիներեն լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Ուսուցիչների կատարելագործման ինստիտուտի օտար լեզուների դասընթացներում, Լվովի անտառտնտեսության և անասնաբուժական ինստիտուտների գիտաշխատողների նախապատրաստական դասընթացներում և խմբակներում, որպես Գիտելիքի ընկերության դասախոս։ Ամուսնու՝ Ս. Պոստրիգանի հետ կազմել է «Անտառագետի տերմինաբանական բառարանը» (Լվով, 1980)։ «Լանչանների» վերականգնումից հետո ակտիվորեն մասնակցել է նրանց նվիրված լվովյան երեկոներին. 1960-ականների վերջին Մարիան տպագրեց նրանց մասին իր հուշերը «Գրական Ուկրաինա» թերթում^[1]։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիա Գալիչը ուկրաինական ուրբանիստական արձակի հեղինակն է։ Գալիչի գրական տաղանդի վերելքը համընկնում է 1920-ական թվականներին։ 1920-ական թվականներին գրողի ստեղծագործությունները տպագրվել են «Կյանք և հեղափոխություն» ամսագրում, հետագայում դրանք ընդգրկվել են «Մեքենագրուհին» նովելների ժողովածուում (1927)։ 1929 թվականին լույս է տեսել նրա «Իմ կարիերան» ժողովածուն, որտեղ ընդգրկվել է համանուն վիպակը և «Մատանի», «Սպանել են», «Նեբելա», «Հաց չկա» պատմվածքները և այլն։ Նրա ստեղծագործություններում արտացոլված են ուկրաինական փոքր արձակի թեմատիկ և ոճական էվոլյուցիան։ Վաղ շրջանի էտյուդներից են «Մատանի», «Սպանել են», «Նեբելա»՝ համառոտ մանրանկարչական ուրվագծեր մուրացկանների գյուղի և այրու ճակատագրի մասին։ Գալիչի արձակը ստեղծում է հետհեղափոխական դարաշրջանի շփոթված մարդու ամբողջական կերպար, պատմում է գյուղացիների քաղաքին հարմարվելու փորձերի մասին։ Ստեղծագործությունները գրեթե ոչ սյուժետային են, հետաքրքիր են գեղարվեստական միջոցներով, իմպրեսիոնիստական ոճով, զգացմունքների ասոցիատիվ խտացումով։

Հետպատերազմյան ստեղծագործությունները՝ «Աղջիկը հրացանով» (1954), «Խարիտինա» (1956), «Մայրն ու երեխաները» (1957) աչքի են ընկնում խորհրդային գաղափարախոսությամբ։

Ընտրյալ ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Весною» (рассказ)
«До біржі» (новелла)
«По дорозі» (новелла)
«Обережна» (рассказ)
«Наталя» (рассказ)
«Ганна Гай» (повесть)
«Дівчина з рушницею» (1954)
«Харитина» (1956)
«Мати і діти» (1957) и др.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Фоменко В. Г. Місто і література : українська візія : монографія / В. Г. Фоменко. — Луганськ : Знання, 2007. — 312 с.(ուկր.)
Лущій С. Марія Галич у колі ланківців / Світлана Лущій // Слово і час. — 2010. — № 4. — С. 21 — 34.(ուկր.)
Штрихи до біографій / авт.-упоряд. В. М. Бурій. — Черкаси: «ІнтролігаТОР», 2014. — 100 с.(ուկր.)
Бурій В. Письменниця Марія Галич : штрихи до біографії // Валерій Михайлович Бурій [Текст] : біобібліогр. покажч. : тексти. — Черкаси : Вертикаль, 2013. — С. 163—167. — 100 экз. — ISBN 978-966-2783-16-2.(ուկր.)
Бурій В. Марія Галич : письменниця, яка мусила вилучати з бібліотеки власні твори / Валерій Бурій // Прес-Центр (Черкаси). — 2012. — 22 лют. — С. 26.(ուկր.)
Бурій В. Марія Галич: знана та незнана / Валерій Бурій // Місто робітниче (Ватутіне). — 2011. — 2 верес. — С. 4.(ուկր.)
Те саме // Катеринопільський вісник. — 2011. — 27 верес. — С. 3.(ուկր.)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Марія Галич: життя і творчість // Бурій, В. М. Вибрані розвідки, статті та замітки. Вип. 2: Катеринопільщина: події, факти, персоналії / Валерій Бурій. — Черкаси: Вертикаль, 2016. — С. 86 — 92.

[1] Марія Галич: життя і творчість // Бурій, В. М. Вибрані розвідки, статті та замітки. Вип. 2: Катеринопільщина: події, факти, персоналії / Валерій Бурій. — Черкаси: Вертикаль, 2016. — С. 86 — 92.

[1]