Մարիա-Թերեզա Վալտեր
| Մարիա-Թերեզա Վալտեր ֆր.՝ Marie-Thérèse Walter | |
|---|---|
| Ծնվել է | հուլիսի 13, 1909 |
| Ծննդավայր | Le Perreux-sur-Marne |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 20, 1977 (68 տարեկանում) |
| Մահվան վայր | Juan-les-Pins, Գրաս, Ծովափնյա Ալպեր, Պրովանս-Ալպեր-Լազուր ափ, Ֆրանսիա |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա |
| Մասնագիտություն | պարուսույց, նկարչուհի և մոդել |
| Երեխաներ | Maya Widmaier-Picasso |
Մարիա-Թերեզա Վալտեր (ֆր.՝ Marie-Thérèse Walter, հուլիսի 13, 1909, Le Perreux-sur-Marne - հոկտեմբերի 20, 1977, Juan-les-Pins, Գրաս, Ծովափնյա Ալպեր, Պրովանս-Ալպեր-Լազուր ափ, Ֆրանսիա)՝ Պաբլո Պիկասոյի ֆրանսուհի սիրուհին և բնորդուհին, Պիկասոյի աղջկա՝ Մայնի մայրը: Նրանց հարաբերությունները սկիզբ առան, երբ Մարի-Թերեզան 17 տարեկան էր, Պիկասոն 45 տարեկան էր և դեռևս ապրում էր իր առաջին կնոջ, բալետի պարուհի, ռուսական ծագում ունեցող Օլգա Խոխլովայի հետ: Վերջինիս հետ Պիկասոյի հարաբերություններն ավարտվեցին, երբ Պիկասոյի կյանքում հայտնվեց Դորա Մաարը:
Վալտերը պատկերված է Պիկասոյի «Երազ » (1932), «Մերկացածը, կանաչ տերևները և կուրծքը» (1932) և «Լայնեզր գլխարկով և մորթե օձիքով կինը» (1937) նկարներում:
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարիա-Թերեզան ծնվել է Լե-Պերե-սյուր-Մարնում՝ Ֆրանսիայում:
Կյանք Պիկասոյի հետ (1927—1940)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1927 թվականի հունվարի 8-ին Փարիզում՝ Լաֆայետ պատկերասրահի առաջ, Մարիա-Թերեզան առաջին անգամ հանդիպեց Պիկասոյին: Հերբերտ Տ. Շվարցը նրանց առաջին հանդիպումը համարում է 1925 թվականը (Փարիզ, Սեն-Լազար կայարան), այն դեպքում, երբ Մարկեգոր Հեստին նրանց հանդիպումը համարում է 1928 թվականի հունվարի 8-ը: Այդ ժամանակ Պիկասոն ամուսնացած էր Օլգա Խոխլովայի հետ, նրանք 5 տարեկան տղա ունեին: Նա և 17-ամյա Վալտերը կնոջից ծածուկ սիրային կապ սկսեցին, որը գաղտնի մնաց մինչև 1935 թվականը: 1927 թվականից Վալտերն ապրել է այնտեղ, որտեղ Պիկասոյի ընտանիքն էր (Ռյու լյա Բոետի):Այդ բնակարանը նրան էր հատկացրել ընկեր և արտ-դիլեր Պոլ Ռոզենբերգը, որը ևս ապրում էր մոտակայքում: 1930 թվականից Վալտերը ապրել է Պիկասոյի տան դիմաց՝ Ռյու լա Բոետիյում, տուն 44[1]:
1930 թվականի հուլիսին Պիկասոն ամրոց է գնել Բոյսելոուպում՝ Նորմանդիայում՝ ժիզորից ոչ հեռու, որը նա հիմնականում օգտագործել է որպես քանդակների ստեղծման ստուդիա: Մարիա-Թերեզան աննկատ հետևել է Պիկասոյի ընտանիքին, դարձել նրա բնորդուհին, նկարների ու քանդակների մուսան[2]:
1935 թվականին Մարիա-Թերեզան հղիացել է: Երբ Պիկասոյի ընկերը Օլգային ասել է, որ նրա ամուսինը վաղուց սիրուհի ունի և վերջինս հղի է, նա որդու՝ Պաուլոյի հետ լքել է Պիկասոյին և տեղափոխվել Ֆրանսիայի հարավ: Պիկասոն և Օլգան այդպես էլ չեն բաժանվել, քանի ու Պիկասոն չէր ուզում հավասար բաժանել սեփականությունը, որը ամրագրված էր ֆրանսիական օրենսդրությամբ:Նրանք առանձին ապրեցին մինչև Օլգայի մահը՝ 1955 թվականը:
1935 սեպտեմբերի 5-ին ծնվել է Պիկասոյի և Մարիա-Թերեզայի աղջիկը՝ Մարիա դե լա Կոնսեպսյոնը (Մայա): Մարիա-Թերեզան և Մայան Պիկասոյի հետ ապրել են Ժյուան լե Պենեում՝ Ֆրանսիայի հարավում, 1936 թվականի մարտի 25-ից մինչև մայիսի 14-ը, ապա՝ Վերսալից 25 կմ հեռու գտնվող Լե Տրեմբլե սյուր Մոլդրեում:Այստեղ Պիկասոն հանգստյան օրերին և առավոտյան խաղացել է աղջկա հետ: Մայան եղել է նրա որոշ նկարների մոդելը, այդ թվում՝ «Մայան տիկնիկով» նկարինը (1938):
Մարիա-Թերեզան սկսել է խանդել Պիկասոյին, երբ նա սիրահարվել է սյուռեալիստ-լուսանկարիչ, բնորդուհի Դորա Մաարին: Մի անգամ, երբ Պիկասոն նկարելիս է եղել «Գեռնիկան», Մարիա-Թերեզան և Մաարը հանդիպել են իրար Պիկասոյի ստուդիայում: Հետագայում Պիկասոն ասել է, որ ինքը շատ գոհ է եղել ստեղծված իրավիճակից, և երբ իրեն առաջարկել են ընտրել իրենցից մեկին, Պիկասոն ասել է, որ իրենք իրենց մեջ պարզեն, և այդ ժամանակ երկու կանանց միջև սկսվել է համառ պայքար: Պիկասոն այդ պահը նկարագրել է որպես «լավագույն հիշողություններից մեկը»[3]:
Իր կտավներում Պիկասոն Դորային պատկերում է որպես տառապող թխահեր կին, օրինակ «Սգավոր կինը», Մարիա-Թերեզային ընդհակառակը՝ որպես վառ շիկահեր[4]:
Հետագա կյանք և մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1940 թվականին Մարիա-Թերեզան և Մայան տեղափոխվում են Փարիզ՝ Անրի 4-րդ բուլվար, տուն 1 (Լե Տրեմբլե սյուր Մոլդրեյի տունը զբաղեցված էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ):
Պիկասոն ֆինանսապես աջակցում էր Մարիա-Թերեզային և Մայային, բայց երբեք չամուսնացավ նրա հետ:
1977 թվականին հոկտեմբերի 20-ին՝ Պիկասոյի մահվանից 4 տարի անց, Մարիա-Թերեզան ինքնասպանություն գործեց Ժյուան լե Պենում[5]: Նրա աղջիկը ՝ Մայան ուներ երեք երեխա: Մայայի տղաներից մեկը՝ Օլիվյե Վիդմայեր Պիկասոն, հրապարակել է իր հայտնի պապի կենսագրությունը «Պիկասո, Իրական ընտանեկան պատմություն»[6]: Մայայի աղջիկը՝ Դիանա Վիդմայեր Պիկասոն 2003 թվականից աշխատում է իր պապի քանդակների 2000 էջանոց կատալոգի վրա՝ եռաչափ մոդելավորումով[7][8][9][10]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ famsf.org, "Picasso: The Women Behind the Artist"
- ↑ The daily beast.com, Paul Laster "Picasso's Greatest Muse", The love affair of Pablo Picasso and Marie-Thérèse Walter forms a captivating new exhibit at Gagosian Gallery, curated in part by the couple’s granddaughter" 04.16.11
- ↑ Kandel, Susan (1994)։ «"Picasso and the Weeping Women"»։ Frieze։ Արխիվացված օրիգինալից-ից 2011-05-29-ին։ Վերցված է 2011-06-29
- ↑ Sothebys, Simon Shaw, "Reign of the Blonde Muse: An Interview with Diana Widmaier-Picasso", 17 Oct 2012
- ↑ New york times, Holland Cotter, "Picasso in Lust and Ambition", Oct. 23, 2008
- ↑ Riding Alan (9 December 2004)։ «A Grandson Casts A Kind Eye On Picasso»։ The New York Times
- ↑ Konigsberg Eric (June 13Կաղապար:Ndash20, 2011)։ «Granddaughter (The Talk of the Town)»։ The New Yorker։ էջ 46
- ↑ M. Sheets Hilarie (February 2005)։ «Picasso on Picasso»։ ART news։ էջ 68Կաղապար:Ndash70
- ↑ Kelly Crow (July 19, 2014)։ «Picasso's Determined Granddaughter Catalogs His Sculptures»։ Wall Street Journal
- ↑ Delson Susan (September 3, 2015)։ «MoMA Explores Picasso in the Round»։ The Wall Street Journal
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Picasso, Olivier Widmaier. PICASSO: The Real Family Story. Prestel Publ. 2004. 320 p. 3-7913-3149-3 (биография)
