Մասնակից:Lmargaryan/Ավազարկղ3

Սըր Ռոնալդ (Ռոնալդ) Այլմեր Ֆիշեր (անգլ.՝ Ronald Aylmer Fisher), անգլիացի վիճակագիր, էվոլյուցիոն կենսաբան և գենետիկ, Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1929 թվական), Թագավորական վիճակագրական ընկերության (անգլ.՝ Royal Statistical Society)^[1] անդամ, բազմաթիվ ակադեմիաների և գիտական ընկերությունների պատվավոր անդամ, Գիտությունների պատվավոր դոկտոր և բազմաթիվ համալսարանների իրավաբանական գիտությունների դոկտոր (Լոնդոն, Հարվարդ, Չիկագո, Կալկաթա, Գլազգո և այլն):

Մաթեմատիկական վիճակագրության մեջ Ֆիշերը հանդիսանում է Կարլ Պիրսոնի^{[Ն 1]} դասական ստեղծագործությունների և մեթոդների ամենաակնառու շարունակողը, մասնավորապես, Ֆիշերը, Ջերզի Նեյմանի հետ միասին մշակեց փոփոխականների վիճակագրական գնահատման^{[Ն 2]}. տեսության, վիճակագրական որոշումների, փորձի նախագծման և վարկածի ստուգման հիմքերը: Ֆիշերի մեթոդների մեծ մասը ունեն ընդհանուր բնույթ և կիրառվում են բնական գիտություններում, տնտեսագիտության մեջ և գործունեության այլ ոլորտներում: Դանիացի պատմաբան Հալդ Անդերսը նկարագրել է նրան որպես

«հանճար, որը համարյա միանձնյա դրեց ժամանակակից վիճակագրության հիմքերը»

- Հալդ Անդերս^[2]

:

Այն, ինչ կարող է վիճակագիրն այս օրերին, Ջոն Թյուքի փոխաբերական արտահայտությամբ, «խաղալ ցանկացած պարտեզում», ոչ այնքան մեծ չափով Ռոնալդ Ֆիշերի վաստակն է^[3]:

Կենսաբանության մեջ Ֆիշերի հիմնական նվաճումը Մենդելևյան գենետիկայի մաթեմատիկական մեթոդների միավորումն էր դարվինյան բնական ընտրության տեսության հետ: Այս հայեցակարգը ընկած էր պոպուլյացիոն գենետիկայի և էվոլյուցիայի ժամանակակից սինթետիկ տեսության հիմքում: Ռիչարդ Դոքինզը Ֆիշերին անվանել է

«ամենամեծ կենսաբան՝ նման Դարվինին»

- Ռիչարդ Դոքինզ^[4]

:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիշերը ծնվել է Լոնդոնի Արևելյան Ֆինչլ (անգլ.՝ East Finchley)^[5] արվարձանում՝ Ջորջ և Քեթի Ֆիշերների ընտանիքում: Նրա հայրը եղել է գեղեցիկ արվեստների իրերի հաջողակ առևտրական: Ֆիշերը ունեցել է ուրախ մանկություն. նրան պաշտում էին երեք ավագ քույրերը՝ ավագ եղբայրը և մայրը: Երբ Ռոնալդը 14 տարեկան է եղել, մայրը մահացել է, մեկ ու կես տարի անց հայրը՝ կնքելով մի քանի անհաջող գործարքներ, սնանկացել է^[6]:

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Карл Пи́рсон (անգլ.՝ Karl (Carl) Pearson) — անգլիացի մաթեմատիկոս, վիճակագիր, կենսաբան և փիլիսոփա, մաթեմատիկական վիճակագրության հիմնադիր, կենսաչափության հիմնադիրներից մեկը: Հեղինակ է ավելի քան 650 հրատարակված գիտական աշխատությունների:
↑ Վիճակագրական գնահատումը-վիճակագրական նախահաշիվ է, որն օգտագործվում է պատահական մեծության բաշխման անհայտ փոփոխականների գնահատման համար:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ организация, Королевское статистическое обществоСокращенное название RSS Формирование 1834 г Тип Профессиональная; Общество, Научное; Мир, благотворительность Правовой статус Некоммерческая компания Цель; Лондон, в котором данные лежат в основе понимания и принятия решений Штаб-квартира; RSS.org.uk, EC1 Великобритания Обслуживаемый регион Мировой Членство Британские и мировые статистики и профессионалы в области данных Исполнительный директор Хетан Шах Главный орган Совет RSSПринадлежности Американская статистическая ассоциация Интернет сайт. «Королевское статистическое общество - Royal Statistical Society - qwe.wiki». ru.qwe.wiki (ռուսերեն). Վերցված է 2020-09-11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
↑ Hald, Anders. A History of Mathematical Statistics. — New York: Wiley, 1998.
↑ Рохо, 2015, էջ 159
↑ Dawkins, Richard. River out of Eden. — 1995.
↑ Барнет; Лондон; Green, Finchley & Golders; Камден, Барнет и. «East Finchley - East Finchley - qwe.wiki». ru.qwe.wiki (ռուսերեն). Վերցված է 2020-09-16-ին.
↑ Box, Joan Fisher, 1926- (1978). R.A. Fisher, the life of a scientist (անգլերեն). New York: Wiley. ISBN 0-471-09300-9. OCLC 3649815.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Рохо, Антонио. Возможно да, возможно нет. Фишер. Статистический вывод // Наука. Величайшие теории. — М.: Де Агостини, 2015. — В. 47. — ISSN 2409-0069.
Aldrich, John R. A. Fisher and the making of maximum likelihood 1912-1922(անգլ.) : journal. — 1997. — Т. 12. — № 3. — С. 162—176. — doi:10.1214/ss/1030037906
Box, Joan Fisher (1978) R. A. Fisher: The Life of a Scientist, New York: Wiley, ISBN 0-471-09300-9.
David Howie, Interpreting Probability: Controversies and Developments in the Early Twentieth Century (Cambridge University Press, 2002)
Salsburg, David (2002). The Lady Tasting Tea: How Statistics Revolutionized Science in the Twentieth Century, ISBN 0-8050-7134-2.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Фишер Роналд Эйлмер / Животовский Л. А. // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Lmargaryan/Ավազարկղ3 կատեգորիայում։

[2] Карл Пи́рсон (անգլ.՝ Karl (Carl) Pearson) — անգլիացի մաթեմատիկոս, վիճակագիր, կենսաբան և փիլիսոփա, մաթեմատիկական վիճակագրության հիմնադիր, կենսաչափության հիմնադիրներից մեկը: Հեղինակ է ավելի քան 650 հրատարակված գիտական աշխատությունների:

[3] Վիճակագրական գնահատումը-վիճակագրական նախահաշիվ է, որն օգտագործվում է պատահական մեծության բաշխման անհայտ փոփոխականների գնահատման համար:

[1] организация, Королевское статистическое обществоСокращенное название RSS Формирование 1834 г Тип Профессиональная; Общество, Научное; Мир, благотворительность Правовой статус Некоммерческая компания Цель; Лондон, в котором данные лежат в основе понимания и принятия решений Штаб-квартира; RSS.org.uk, EC1 Великобритания Обслуживаемый регион Мировой Членство Британские и мировые статистики и профессионалы в области данных Исполнительный директор Хетан Шах Главный орган Совет RSSПринадлежности Американская статистическая ассоциация Интернет сайт. «Королевское статистическое общество - Royal Statistical Society - qwe.wiki». ru.qwe.wiki (ռուսերեն). Վերցված է 2020-09-11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)

[4] Hald, Anders. A History of Mathematical Statistics. — New York: Wiley, 1998.

[Рохо—2015——159-5] Рохо, 2015, էջ 159

[6] Dawkins, Richard. River out of Eden. — 1995.

[7] Барнет; Лондон; Green, Finchley & Golders; Камден, Барнет и. «East Finchley - East Finchley - qwe.wiki». ru.qwe.wiki (ռուսերեն). Վերցված է 2020-09-16-ին.

[8] Box, Joan Fisher, 1926- (1978). R.A. Fisher, the life of a scientist (անգլերեն). New York: Wiley. ISBN 0-471-09300-9. OCLC 3649815.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)

[1]

[Ն 1]

[Ն 2]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]