Մասնակից:Kh mar9898/Ավազարկղ3

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Լուպուլուս գայլուկը ծաղկող բույսերի ընտանիքին պատկանող միամյա կամ բազմամյա բույս է։ Գայլուկը հատուկ է Հյուսիսային կիսագնդի բարեխառն շրջաններին: Հոպը գայլուկի տեսակներից է (սերմերի կոները), որպես գարեջրի հիմնական համային բաղադրիչ, լուպուլուսը լայնորեն մշակվում է գարեջրի արդյունաբերության համար:

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած նրան, որ ամերիկյան գրականության մեջ հաճախ հոպին անվանում են «որթատունկ», այն տեխնիկապես խոտ է, ի տարբերություն որթատունկերի, մակաբույծերի, և այլ հավելումների,(իրենց կցելու համար) որթերն ունեն պինդ ցողուններ` կարծր մազերով` բարձրանալու համար: Բրիտանական գրականության մեջ «որթ» տերմինը ընդհանուր առմամբ վերաբերում է խաղողի սորտին: Գայլուկը նկարագրվում է որպես երկչոտ բազմամյա խոտաբույս, որը գարնան սկզբին նոր արմատներ է գցում և խոր աշնանը դառնում կոճղարմատ: Գայլուկները շատ արագ աճում են, իսկ ամենաշատը շաբաթական կարող է լինել 20-ից 50 սանտիմետր (8-ից 20 սմ․): Հոպի ցողունները աճում են ժամացույցի սլաքի ուղղությամբ՝ (բացառությամբ Humulus japonicus- ի) և եզակի ցողուններ սովորաբար աճում են 2-ից 15 մետր, կախված այն բանից, թե ինչն է նպաստում աճելուն: Տերևները հակառակը՝ 7-ից 12 սմ տերևաթաղանթով և սրտի ձևով,երկար և լայն, եզրերը կոպիտ ատամնավորված: Երբ բարձրանալու ընթացքում ցողունները անջատվում են, հորիզոնական բողբոջները աճում են հիմնական ցողունի տերևների միջև՝ միմյանց շուրջը փաթաթված ցողունների ցանց ձևավորելու համար[1]:

Հոպի արական և իգական ծաղիկները զարգանում են առանձին բույսերի վրա: Իգական բույսերը, որոնք ունենում են գարեջրի արտադրության մեջ օգտագործվող ծաղիկներ, հաճախ բազմանում են վեգետատիվ կերպով և աճում են արական բույսերի բացակայության դեպքում: Սա կանխում է փոշոտումը և կենսունակ սերմերի զարգացումը, որոնք երբեմն անցանկալի են համարվում գարեջրի պատրաստման համար` սերմերից դուրս եկած ճարպաթթուների պատճառով[2]:

Տեսակները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունի երեք տեսակ՝ որոնցից մեկը հինգ ենթատեսակով.

Humulus japonicus-ի տերևները

Գարեջրագործների հոպերը հատուկ սորտեր են, որոնք տարածվում են անսեռ բազմացմամբ։

Հոպերի կիրառությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոպերը եռացնում են համեմունքի հետ գարեջրի պատրաստման համար և երբեմն ավելացնում են խմորիչ: Դրանք փոխանցում են դառնություն, համ, ինչպես նաև բույր պատրաստի արտադրանքին[8]:Չորացած կատկինը, որոնց սովորաբար անվանում են հոպ կոններ, օգտագործում են որպես հոպի թուրմ կամ հոպի ներարկում պատրաստելու համար[9]:

Հոպ քիմիան և դեղաբանությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գարեջրացման գործընթացին ավելացնելով բնութագրվող դառնությունը,որը հիմնականում պայմանավորված է դառը թթուների առկայությամբ, պատված են ացիլֆլորլոկլինոլի ածանցյալներով[10]: Դառը թթուները բաժանվում են ալֆա-թթուների, իսկ բետա-թթուները՝ լուպուլոնի հիմնական միացությունի,[11] ալֆա-թթուները կոնֆորմացվում են խմորվելու ընթացքում կազմում են իզո-ալֆա թթուներ, որոնք ունեն դառը համ: Այս հոպ թթուները վինիլոգրաթթուներ են, թթվային օղակի էնոլները` օղակի և փոխարինող կարբոնիլային խմբերի հետ համատեղ[12][13]:Հումուլուսի սեռի բույսերը արտադրում են տերպենոֆենոլիկ նյութափոխանակիչներ[14]: Նախնական հետազոտության շրջանակներում՝ հոպը պարունակում է նաև քսանթոհումոլ, նախնիլացված կալկոն և այլ միացություններ[15]:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Brickell, Christopher, ed. (2008). The Royal Horticultural Society A-Z Encyclopedia of Garden Plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. էջ 550. ISBN 9781405332965.
  2. Interactive Agricultural Ecological Atlas of Russia and Neighboring Countries. Economic Plants and their Diseases, Pests and Weeds. Humulus lupulus. Արխիվացված 2012-03-10 Wayback Machine
  3. Humulus yunnanensis - Encyclopedia of Life
  4. «Humulus lupulus». Lady Bird Johnson Wildflower Center, University of Texas at Austin. 2012.
  5. Nelson, A.; Cockerell. «Humulus lupulus L. var. neomexicanus». USDA PLANTS Database. Վերցված է May 5, 2016-ին.
  6. «NCGR Corvallis - Humulus Germplasm : USDA ARS». www.ars.usda.gov. Վերցված է 2017-04-08-ին.
  7. «Plants Profile for Humulus lupulus pubescens (common hop)».
  8. Cynthia Almaguer; Christina Schönberger; Martina Gastl; Elke K. Arendt; Thomas Becker (2014). «Humulus lupulus – a story that begs to be told. A review». Journal of the Institute of Brewing. 120 (4): n/a. doi:10.1002/jib.160. {{cite journal}}: Unknown parameter |last-author-amp= ignored (|name-list-style= suggested) (օգնություն)
  9. Reynolds, Francis J., ed. (1921). «Hop» . Collier's New Encyclopedia. New York: P. F. Collier & Son Company.
  10. Verzele, M.; De Keukeleire, D. (1991). Chemistry and analysis of hop and beer bitter acids. New York: Elsevier. ISBN 978-0-444-88165-6.
  11. Cynthia Almaguer; Christina Schönberger; Martina Gastl; Elke K. Arendt; Thomas Becker (2014). «Humulus lupulus – a story that begs to be told. A review». Journal of the Institute of Brewing. 120 (4): n/a. doi:10.1002/jib.160. {{cite journal}}: Unknown parameter |last-author-amp= ignored (|name-list-style= suggested) (օգնություն)
  12. Jaskula; և այլք: (2008). «A kinetic study on the isomerization of hop α-acids». J. Agric. Food Chem. 56 (15): 6408–6415. doi:10.1021/jf8004965. PMID 18598038.
  13. Cynthia Almaguer; Christina Schönberger; Martina Gastl; Elke K. Arendt; Thomas Becker (2014). «Humulus lupulus – a story that begs to be told. A review». Journal of the Institute of Brewing. 120 (4): n/a. doi:10.1002/jib.160. {{cite journal}}: Unknown parameter |last-author-amp= ignored (|name-list-style= suggested) (օգնություն)
  14. Page, Jonathan E.; Nagel, Jana (2006). «Biosynthesis of terpenophenolic metabolites in hop and cannabis». Recent Advances in Phytochemistry. Vol. 40. էջեր 179–210. doi:10.1016/S0079-9920(06)80042-0. ISBN 9780080451251.
  15. Stevens JF, Page JE (2004). «Xanthohumol and related prenylflavonoids from hops and beer: to your good health!». Phytochemistry. 65 (10): 1317–1330. doi:10.1016/j.phytochem.2004.04.025. PMID 15231405.