Մասնակից:Hermine Meliksetyan/Ավազարկղ44

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Hermine Meliksetyan/Ավազարկղ44

Սիրո քառասուն կանոնները, թուրք գրող Էլիֆ Շաֆաքի (թուրքերեն՝ Elif Şafak) կողմից անգլերեն և թուրքերեն գրված վեպ[1][2][3]։ Այս գիրքը գրելու նրա հետաքրքրության վրա ազդել է գենդերային հետազոտությունների և կանանց ուսումնասիրության ոլորտում ստացած նրա աստիճանը[4]։ Գիրքը լույս է տեսել 2009 թվականի մարտին[5]։ Այն պարսիկ բանաստեղծ Մոուլանա Ջալալ-ադ-Դինի, ով հայտնի է որպես Ռումի (պարսկերեն՝ جلال الدین محمد بلخی), և նրա ուղեկից Շամս Թաբրիզիի (պարսկերեն՝ شمس تبریزی) մասին է[6][7]։ Այս գիրքը բացատրում է, թե ինչպես է Շամսը սիրո միջոցով գիտնականին դարձրել սուֆի (արաբ․՝ تصوف) (միստիկ ուսմունք)[8]։ Այս գրքի ավելի քան 750,000 օրինակ վաճառվել է Թուրքիայում և Ֆրանսիայում[9]։

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիրքը հրատարակվել է 2009 թվականին՝ «Սիրո քառասուն կանոնները» (անգլ.՝ The Forty Rules of Love) անգլերեն վերնագրով[5][6] և նույն թվականին՝ «Սեր» (թուրքերեն՝ Aşk) թուրքերեն անունով[10]: Թարգմանիչ Կադիր Յիթ Ուսի (թուրքերեն՝ Kadir Yiğit Us) հետ համագործակցությունը սերտ է եղել, ուստի չի կարելի խոսել դասական թարգմանության մասին․

««Սիրո քառասուն կանոնները» -ում ես փորձեցի բոլորովին նոր տեխնիկա։ Սկզբում վեպը գրեցի անգլերեն։ Այնուհետև այն թարգմանվել է թուրքերեն՝ ականավոր թարգմանչի կողմից։ Հետո ես վերցրեցի թարգմանությունը և վերաշարադրեցի այն: Երբ թուրքական տարբերակը հասունացած և պատրաստ էր, ես վերադարձա անգլերեն տարբերակին և վերաշարադրեցի այն նոր ոգով: [...] Ես դա անում եմ, քանի որ լեզուն իմ կիրքն է»

- Շուլե Կուլու (թուրքերեն՝ ŞULE KULU) (Zaman)- Շաֆաքն անհամբեր սպասում է «Սիրո քառասուն կանոնները» -ով համաշխարհային շուկա մուտք գործելուն[11]։

Միխաելա Գրաբինգերի (գերմ.՝ Michaela Grabinger) գերմաներեն թարգմանությունը հրատարակվել է 2013 թվականին Ցյուրիխում Kein & Aber հրատարակչության կողմից։

Համառոտ ակնարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

««Սիրո քառասուն կանոնները» վեպը պատմում է երկու զուգահեռ պատմությունների մասին, որոնք արտացոլում են միմյանց երկու բոլորովին տարբեր մշակույթներում և դրանք բաժանող յոթ դարերում»[12]։ Ամեն ինչ սկսվում է նրանից, որ տնային տնտեսուհի Էլլան գնահատման համար ստանում է «Քաղցր հայհոյանք» գիրքը[13]։ Այս գիրքը 13-րդ դարի բանաստեղծ Ռումիի և նրա հոգևոր ուսուցիչ Շամսի մասին է[12]։ Գիրքը ներկայացնում է Շամսի «Սիրո քառասուն կանոնները» տարբեր ընդմիջումներով[14][15]։ «Քաղցր հայհոյանք»-ը կառուցվել է այնպես, որ կենտրոնանա բնության հինգ տարրերի վրա՝ ջուր, օդ, երկիր, կրակ և դատարկություն: Յուրաքանչյուր բաժնի գլուխները բացահայտել են պատմությունը՝ ըստ յուրաքանչյուր տարրի բնույթի[16]։ Վեպում ներկայացված պատմությունը հիմնված է «սիրո և հոգևորության վրա, որոնք բացատրում են, թե ինչ է նշանակում հետևել ձեր սրտին»[17]։

«բ» (b) տառը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքի յուրաքանչյուր գլուխ սկսվում է«բ» տառով[13]: Դա պայմանավորված է նրանով, որ Ղուրանի (արաբ․՝ أَلْقُرآن՝ ալ-Կուրան) առեղծվածը Ալ-Ֆաթիհ (արաբ․՝ ألْفَاتِحَة) սուրայի մեջ է, և նրա ոգին ընդգրկված է բիսմիլլահի ռ ռահմանի ռ ռահիմ (արաբ․՝ بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ) արտահայտության մեջ է (ամենաողորմած և կարեկից Աստծո անունով)[18]: Բիսմիլլահի առաջին արաբական տառի տակ կա մի կետ, որն ըստ սուֆիզմի գաղափարների խորհրդանշում է Տիեզերքը[19]:

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսերեն «Սուֆի, իմ սեր» թարգմանությունը 2011 թվականին հաղթել է ԱԼԵՖ (ֆր.՝ ALEF) մրցանակ - արտասահմանյան գրականության հատուկ հիշատակում[20][21]:

Այն առաջադրվել է նաև 2012 թվականի Դուբլինի միջազգային գրական մրցանակի (անգլ.՝ International IMPAC Dublin Literary Award)[20]։

2019 թվականի նոյեմբերի 5-ին BBC News-ը ներառել է «Սիրո քառասուն կանոնները» իր 100 ամենաազդեցիկ վեպերի ցանկում։ Այն ընդգրկված էր «Սեր, սեքս և սիրավեպ - Փետրվար» «Վեպեր, որոնք ձևավորել են մեր աշխարհը» բաժնում[22][23]։

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. “Our Compass” Արխիվացված 2019-08-03 Wayback Machine, “International Herald Tribune”, November 27, 2013
  2. "Looking for God: Following the Path of Love","alif.id",October 13, 2019
  3. "Books of the week: From Stephen King's The Institute to Margaret Atwood's The Testaments, our picks","www.firstpost.com",September 16, 2019
  4. Safak, Elif; Chancy, Myriam J. A. (2003). «Migrations: A Meridians Interview with Elif Shafak». Meridians: Feminism, Race, Transnationalism. 4 (1): 55–85. doi:10.1353/mer.2004.0006. ISSN 1547-8424.
  5. 5,0 5,1 “Analysis: The Forty Rules of Love” Արխիվացված 2019-08-03 Wayback Machine, “Analysis of Love”, 2010
  6. 6,0 6,1 “The Forty Rules of Love – review” Արխիվացված 2016-09-13 Wayback Machine, “The Guardian”, December 5, 2014
  7. Rashid,Yamna."The Forty Rules of Love taught me What i know now, it's been my motivation ,inspiration and has helped me become a better person and it holds a speshal place in my heart","SHIFA KHAN(FUTURE BEST TIMESSELLER",June 1, 2017
  8. Kazim, Maisam. “Overview of Forty Rules of Love”, “Pamir Times”, March 3, 2018
  9. “Forty Rules Of Love by ELIF SHAFAK”, “lagazetteverdun”, November 29, 2016
  10. «Էլիֆ Շաֆաք․ Գրող, թարգմանիչ և երեխա…» (dt.: Ein Schriftsteller, ein Übersetzer und ein Leser...) (թուրքերեն). 2009-04-19. Վերցված է 2022-07-28-ին. «Էլիֆ Շաֆաք- Նրա [Kadir Yiğit Us] թարգմանությունը պատրաստ լինելուց հետո նա այն հանձնեց ինձ, և ես բառացիորեն հունցեցի այն․․․ Ֆերհատ Ուլուդեղե- Երե՞ք փուլ կար: Գիրք գրել անգլերեն լեզվով, թարգմանել այն, ապա նորի՞ց վերանայել: Էլիֆ Շաֆաք- Այո, երեք փուլ:» {{cite web}}: Unknown parameter |abruf-verborgen= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); line feed character in |quote= at position 123 (օգնություն)
  11. «Şafak looks forward to reaching the world with 'The Forty Rules of Love'» (անգլերեն). 2009-09-13. Վերցված է 2022-07-28-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |abruf-verborgen= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն)
  12. 12,0 12,1 «Elif Şafak. Author biography. Bibliography». web.archive.org. 2018-08-22. Վերցված է 2023-04-14-ին.
  13. 13,0 13,1 «The Forty Rules of Love, By Elif Shafak». The Independent (անգլերեն). 2010-07-08. Վերցված է 2023-04-14-ին.
  14. “Sham’s of Tabriz’s 40 Rules of Love”, “The Vision Weekly”, November 4, 2011,
  15. Imran Ali Buth."The Forty Rules of Love","www.greaterkashmir.com",May 4, 2017
  16. Wahab, Momina (2020-07-26). «The Forty Rules of Love — Book Review». Medium (անգլերեն). Վերցված է 2022-12-01-ին.
  17. "Five must-read books that help shape the way we think about the world","www.thenational.ae",June 7, 2019
  18. “Book Review: The forty Rules of Love by Elif Safak”, November 3, 2014
  19. Shweta. “Elif Shafak — Book Review of “40 Rules of Love”(Rumi & Shams of Tabriz )”, “Medium”, May 18, 2019
  20. 20,0 20,1 «The Forty Rules of Love by Elif Shafak - Reading Guide: 9780143118527 - PenguinRandomHouse.com: Books». PenguinRandomhouse.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-04-14-ին.
  21. «Prix ALEF - Mention Spéciale Littérature Etrangère» (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-05-18-ին. Վերցված է 2022-07-28-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |abruf-verborgen= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |archiv-bot= ignored (օգնություն)
  22. «100 'most inspiring' novels revealed by BBC Arts».
  23. "The Novels That Shaped Our World: BBC reveals 100-strong list","www.thebookseller.com", November 5, 2019
  24. «100 'most inspiring' novels revealed by BBC Arts». BBC News. 2019-11-05. Վերցված է 2019-11-10-ին. «The reveal kickstarts the BBC's year-long celebration of literature.»
  25. “The Forty Rules of Love Reader’s Guide”, “Penguin Random House”,
  26. “Elif Shafak” Արխիվացված 2018-08-22 Wayback Machine, “Literary Festivals UK”,
  27. Alev Adil.“The Forty Rules of Love, By Elif Shafak” Արխիվացված 2019-08-03 Wayback Machine,“The Independent”, July 9, 2010