Մասնակից:Gevorg Ghazaryan/Անանի Յավաշով

Անանի Յավաշով (բուլղար․՝ Анание Иванов Явашов, ), բուլղար հնագետ, բուսաբան, մանկավարժ և լուսավորական^[1]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անանի Յավաշովը ծնվել է 1855 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Ռազգրադում, Ռազգրադի մարզ: Սովորել Բուլղարիայի գիմնազիայում և Պրահայում, 1881 թվականից մինչև 1884 թվականը սովորել է Չեխիայի տեխնիկական համալսարանում՝ «Քիմիական արդյունաբերություն» մասնագիտությամբ: 1884 թվականի ամռանը վերադարձել է Բուլղարիա, որից հետո սկսել է զբաղվել մանկավարժական և տեսչական գործունեությամբ: Մինչև 1925 թվականը՝ թոշակառու դառնալը, աշխատել է որպես մանկավարժ և տեսույչ: Հիմնականում դասավանդել է Ռազգրադում և Վառնայում, որոշ ժամանակ աշխատել է Սոֆիայում, Շումենում, Սվիշտովում, Դոբրիչում և Վելիկո Տիռնովոյում:

1878 թվականին Բուլղարիայի իշխանության կազմավորումից հետո Յավաշովի պարտականություններից էր տարրական և միջնակարգ դպրոցների կարևորագույն դասագրքերի թարգմանությունը, քանի որ նա բուլղարիական մարզի բարձրակիրթ մանկավարժներից էր և դրանով դառնում էր Բուլղարիայի կրթության համակարգի զարգացման պատասխանատուն: Նաև զբաղվում էր ակտիվ հասարակական գործունեությամբ՝ ընտրվելով Բուլղարիայի 3-րդ Մեծ Ազգային Ժողովի պատգամավոր: Հիմնադրել և գլխավորել է «Զարգացում» մշակութային հասարակությունը, մասնակցել է Ռազգրադի մի շարք բուլղարական ասոցիացիաներում՝ մեղվապահների, գինեգործների, հնագիտական հասարակության և հնագիտական թանգարանի: 1900 թվականից եղել է Բուլղարիայի գրքային հասարակության մաթեմատիկայի և բնական գիտությունների բաժանմունքի անդամ (1911 թվականից ժամանակակից անվանումն է՝ Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա):

Իր գիտական գործունեության շրջանակներում Յավաշովը զբաղվել է բուլղարական ֆլորայի ուսումնասիրմամբ՝ Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի ամսագրում հրապարակելով «Բուլղարական ֆլորայի ուսումնասիրման հիմքեր»-ը (բուլղար․՝ Принос за познаване на българската флора), որը դարձել է բուսաբանության ոլորտում բուլղարական առաջին աշխատությունը: Յավաշովը նաև եղել է հայտնի հնագետ՝ 1887 թվականին հին հռոմեական Աբրիտուս քաղաքի (ժամանակակից Ռազգրադից մոտ 3 կմ հեռավորության վրա) ավերակներում պեղել է 6-րդ դարի բազիլիկան: Բուլղարիայում Անանինից են սկսվել հնագիտական պեղումները (Աբրիտուսի պեղումները նոր ուժով վերականգնվել են 1953 թվականին): Իր գործունեության ընթացքում Յավաշովն արժանացել է Ռազգրադի պատվավոր քաղաքացու պաշտոնին, ինչպես նաև հայրենի քաղաքում հուշարձանի:

Անանի Յավաշովը մահացել է 1934 թվականի մայիսի 25-ին` 78 տարեկան հասակում: Նրա թոռները հայտնի են դարձել արվեստի ոլորտում՝ դերասան Անանի Յավաշև և նկարիչ Խրիստո Յավաշև:

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Принос за проучване на българскате флора (1887)
Принос към народната ботаническа медицина (1905)
Разград. Неговото археологическо и историческо минало. Част I (1930)
Текето Демир баба (1934)
Материали за български ботаничен речник (1939)

Գիտական հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Anastica hierohontica (1897)
Mandragora officinalis (1897)
Календар на "Природа" (1901)
Зимният сън на природата (1903)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Пенев, Ангел, Петър Петров (1988). Чужденци - просветни дейци в България. София: Държавно издателство „Народна просвета“. էջ 168. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Стефан Йорданов Станев: Малко познати имена от българската ботаника, 2001, S. 17 ff.
М. Босева: Академик Анание Иванов Явашов. 140 години от рождението му, 1955

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անանի Յավաշովի լուսանկարը (մոտավորապես 1930 թվական)

Կատեգորիա:Բուլղարացի հնագետներ Կատեգորիա:Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ Կատեգորիա:Բուլղարացի մանկավարժներ Կատեգորիա:Բուլղարացի բուսաբաններ Կատեգորիա:Բուլղարացի լուսավորականներ Կատեգորիա:Ռազգրադի պատվավոր քաղաքացիներ Կատեգորիա:Քաղաքական գործիչներ

[Чужденци_168-1] Пенев, Ангел, Петър Петров (1988). Чужденци - просветни дейци в България. София: Държавно издателство „Народна просвета“. էջ 168. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[1]