Մասնակից:Ani.kazs22/Ավազարկղ3

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կրկնվող վանդալությունների պատճառով անանուն խմբագրումները {{{1}}} արգելափակված են։
Մզկիթ գնալու համար սպորտային կոշիկներ
Nike Air Jordan XI սպորտային կոշիկներ
A pair of black Converse canvas sneakers
Մեկ զույգ ավանդական ցածր կտրվածքով Converse սպորտային կոշիկներ
Stride Rite սպորտային կոշիկներ՝ նախատեսված երեխաների համար

Սպորտային կոշիկներ (ԱՄՆ) կամ մարզիչները (Մեծ Բրիտանիա), որոնք նաև հայտնի են բազմաթիվ այլ անուններով, հիմնականում նախատեսված են սպորտի կամ ֆիզիկական վարժությունների այլ ձևերի համար, բայց դրանք նաև լայնորեն օգտագործվում են ամենօրյա հագուստի համար:

20-րդ դարի կեսերին Converse-ի,Nike-ի Spalding-ի նման ընկերությունների կողմից ճանրահռչակվելուց ի վեր նրանք դարձել են հագուստի առարկա,Կաղապարն ինչումն է:Համաշխրհային շատ շուկաներում բազմազանությունն աճում է երկրաչափական պրոգրեսիայով:[1]Կաղապար ինչումն է։Համաշխարհային հագուստի արդյունաբերության այլ ոլորտներում կոշիկի արտադրությունը հիմնականում կենտրոնացած է Ասիայում,որտեղ արտադրվում է տաշը տեսակի կոշիկներից ինը։

Ժամանակակից սպորտային կոշիկները հիմնականում պատրաստված են սինթետիկ նյութերից, և նյութերը և արտադրական գործընթացը միջինում արտադրում են մոտ 14 կգ (31 ֆունտ) CO2 արտանետումներ։[2][3] Որոշ ընկերություններ փորձում են փոխարինել ավելի կայուն նյութեր իրենց արտադրության մեջ։About 90% of shoes end up in landfills at end of life.Կոշիկի մոտ 90%-ը կյանքի վերջում հայտնվում է աղբավայրերում[4]

Անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Reebok Royal Glide Ripple Clip տղամարդու կոշիկ

Սպորտային կոշիկները ստացել են բազմաթիվ անուններ,կախված աշխարհագրությունից եւ փոխվել են տասնամյակներ շարունակ: Սպորտային կոշիկների ավելի լայն կատեգորիան մարզական կոշիկներն են: «Սպորտային կոշիկներ» տերմինը սովորաբար օգտագործվում է վազքի համար,օգտագործվող կոշիկների համար կամ մայրուղու վրա,ինչպես նաեւ փակ սպորտաձեւերի համար,ինչպիսիք են բասկետբոլը,բայց ընդհանուր առմամբ բացառւմ են կոշիկները այն սպորտաձեւերի համար,որոնք խաղում են խոտի վրա,ինչպիսիք են ֆուտբոլային ասոցիացաներ եւ ռեգբի,որոնք սովորաբար հայտնի են Հյուսիսային Ամերիկայում որպես խաղակոշիկներ,իսկ բրիտանական անգլերենում ՝ոպես կոշիկներ կամ գամասեղներ:

«Սպորտային կոշիկներ» բառը հաճախ վերագրվում է ամերիկացի Հենրի Նելսոն ՄաքՔիննիին, ով N. W. Ayer & Son-ի գովազդային գործակալն էր։1917 թվականին նա օգտագործեց տերմինը, քանի որ ռետինե ներբանը կոշիկ կրողին դարձնում էր աննկատ :Բառն արդեն օգտագործվել է առնվազն 1887թ.-ին, երբ Boston Journal-ը հիշատակում էր «սպորտային կոշիկները» որպես անուն, որը տղաները անվանել են«թենիսի կոշիկներ»: «Սպորտակոշիկներ» անվանումն ի սկզբանե վերաբերում էր նրան, թե որքան հանգիստ էին ռետինե ներբանները գետնին քայլում, ի տարբերություն աղմկոտ ստանդարտ մոդելային  կոշտ կաշվե ներբաններով:Ինչ-որ մեկը սպորտային կոշիկներով կարող էր «գաղտնալսվել», իսկ ստանդարտ կրողը՝ ոչ։ [5] Նախկինում «սպորտային կոշիկներ»անվանումը օգտագործվում էին բանտերի բանտարկյաների կողմից բանտապահներին նշելու համար  քանի որ նրանք կրում էին ռետինե տակով կոշիկներ։ [6] «Սպորտային կոշիկներ» տերմինը առավել հաճախ օգտագործվում է ԱՄՆ-ի հյուսիս-արևելքում, Կենտրոնական և Հարավային Ֆլորիդայում, ,[7][8] Ավստրալիայում, ,[9] որ Զելանդիայում և Կանադայի որոշ մասերում:Այնուամենայնիվ, ավստրալական, կանադական և շոտլանդական անգլերենում վազող կոշիկները և վազորդները հոմանիշ տերմիններ են, որոնք օգտագործվում են սպորտային կոշիկներին վերաբերելու համար, իսկ վերջին տերմինը օգտագործվում է նաև Hiberno-անգլերենում:Թենիսի կոշիկները և հարվածները ավստրալական և հյուսիսամերիկյան անգլերենում օգտագործվող այլ տերմիններ են:

Սպորտային կոշիկների բրիտանական անգլերեն համարժեքը իր ժամանակակից տեսքով բաժանված է երկու տեսակի հիմնականում փողոցային եւ նորաձեւ սպորտային կոշիկներ,մարզվելու համար կոշիկներ կամ բարձրորակ բասկետբոլի կոշիկներ եւ հակառակը,էժան սպորտային կոշիկներ ռետինե ներբանով,ցածր կտրվածքով կամ առանց կրունկների: [10]

Հարավային Աֆրիկայում կան սպորտային կոշիկների մի քանի տերմիններ, այդ թվում՝ սպորտային կոշիկներ, մարզասրահի կոշիկներ և տակկի կոշիկներ.[11] Մարզակոշիկների այլ անունները ներառում են ռետինե կոշիկներ ֆիլիպինյան անգլերենով, թրեյլեր՝ սինգապուրյան անգլերեն, կտավ կոշիկներ նիգերիական անգլերենով, կասկածելի կամբու («ճամբարային կոշիկ») Գանա անգլերենով և sportex՝ Հունաստանում։

Լատվիայում ցանկացած սպորտային կոշիկներ դեռևս կոչվում են botas կոշիկ արտադրող չեխական Botas ընկերության անունով, որի արտադրանքը խորհրդային օկուպացիայի ժամանակ հասանելի սպորտային կոշիկների սակավաթիվ արտասահմանյան ապրանքանիշերից մեկն էր:

History[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Cleanup rewrite Այս կոշիկները ձեռք են բերել «պլիմսոլ» մականունը 1870-ական թվականներին,[12] բխում է Նիկոլետ Ջոնսի «Պլիմսոլի սենսացիա» գրքի համաձայն՝ վերնամասը ներբանին միացնող գունավոր հորիզոնական ժապավենից, որը հիշեցնում է նավի կորպուսի Պլիմսոլ գիծը։ Այլապես, ինչպես Plimsoll գիծը նավի վրա, եթե ջուրը բարձրանա ռետինե ներբանի գծից վեր, կրողը կթրջվեր: [13]

Պլիմսոլներ-ը լայնորեն կրում էին հանգստացողները, ինչպես նաև սկսեցին կրել թենիսի և կրոկետի կորտերի մարզիկները իրենց հարմարավետության համար:Մշակվել են հատուկ ներբաններ՝ փորագրված նախշերով՝ կոշիկի մակերևույթի ամրությունը մեծացնելու համար, և դրանք մեծաքանակ պատվիրվել են բրիտանական բանակի օգտագործման համար: Սպորտային կոշիկները 20-րդ դարի վերջում ավելի ու ավելի շատ էին օգտագործվում հանգստի և բացօթյա գործունեության համար. պլիմսոլները նույնիսկ հայտնաբերվել էին 1911 թվականի չարաբաստիկ Սքոթ Անտարկտիկայի արշավախմբի ժամանակ 1950-ական թվականներից մինչև 1970-ականների սկիզբը։

British company J.W. Foster and Sons designed and produced the first shoes designed for running in 1895; the shoes were spiked to allow for greater traction and speed. The company sold its high-quality handmade running shoes to athletes around the world, eventually receiving a contract for the manufacture of running shoes for the British team in the 1924 Summer Olympics. Harold Abrahams and Eric Liddell won the 100 m and 400 m events, kitted out with Foster's running gear.[14]

This style of footwear also became prominent in America at the turn of the 20th century, where they were called 'sneakers'. In 1892, the U.S. Rubber Company introduced the first rubber-soled shoes in the country, sparking a surge in demand and production. The first basketball shoes were designed by Spalding as early as 1907.[փա՞ստ] The market for sneakers grew after World War I, when sports and athletics increasingly became a way to demonstrate moral fiber and patriotism. The U.S. market for sneakers grew steadily as young boys lined up to buy Converse All Stars sneakers endorsed by basketball player Chuck Taylor.

During the interwar period, athletic shoes began to be marketed for different sports, and differentiated designs were made available for men. Athletic shoes were used by competing athletes at the Olympics, helping to popularise them among the general public. In 1936, a French brand, Spring Court,[փա՞ստ] marketed the first canvas tennis shoe featuring signature eight ventilation channels on a vulcanised natural rubber sole.

Adolf "Adi" Dassler began producing his own sports shoes in his mother's wash kitchen in Herzogenaurach, Bavaria, after his return from World War I, and went on to establish one of the leading athletic shoe manufacturers, Adidas.[15] He also successfully marketed his shoes to athletes at the 1936 Summer Olympics, which helped cement his good reputation. Business boomed and the Dasslers were selling 200,000 pairs of shoes each year before World War II.[16][17]

During the 1950s, leisure opportunities greatly expanded, and children and adolescents began to wear sneakers as school dress codes relaxed. Sneaker sales rose so high, they began to adversely affect the sales of conventional leather shoes, leading to a fierce advertising war for market share in the late '50s. In the 1970s, jogging for exercise became increasingly popular, and trainers designed specifically for comfort while jogging sold well. Companies also started to target some of their products at the casual fashion market. Soon, shoes were available for football, jogging, basketball, running, etc. Many sports had their relevant shoe, made possible by podiatrist development of athletic shoe technology.

During the 1990s, shoe companies perfected their fashion and marketing skills. Sports endorsements with famous athletes grew larger, and marketing budgets went through the roof. Sneakers became a fashion statement and were marketed as a definition of identity and personality rather than simply athletic aids.[18]

Also during the 1990s, various vendors began producing "walking shoes" for adults using the construction technology of sneakers but visually resembling traditional leather shoes. The combination of a traditional look with increased comfort rapidly achieved wide popularity and by 2010 was displacing sales of leather shoes for adults in a parallel with the post-1950 success of sneakers among children. The shift was especially noticeable in combination with business-casual clothing.

From 1970 (five models), to 1998 (285 models), to 2012 (3,371), the number of sport shoe models in the U.S. has grown exponentially.[19]

Use in sports[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

A pair of modern Nike all-purpose athletic shoes

Sneakers intended for sports have a flexible sole, appropriate tread for the function, and ability to absorb impact. As the industry and designs have expanded, the term "athletic shoes" is based more on the design of the bottom of the shoe than the aesthetics of the top of the shoe. Today's designs include sandals, Mary Janes, and even elevated styles suitable for running, dancing, and jumping.

The shoes themselves are made of flexible compounds, typically featuring a sole made of dense rubber. While the original design was basic, manufacturers have since tailored athletic shoes for their specific purposes. An example of this is the spiked shoe developed for track running. Some of these shoes are made up to unusually large sizes for athletes with large feet.

Sneakers intended for running come in a range of shapes suited to different purposes. Generally, they are divided by running style: the majority are for heel-toe joggers/runners which are further subdivided into 'neutral', 'overpronation' and 'underpronation'.[20] However, most evidence-based comparisons show no reduction in lower-limb running injuries from prescribing different types of shoe for different foot types.[21] The shoes are constructed with a complex structure of "rubber" with plastic/metal stiffeners to restrict foot movement. More advanced runners tend to wear flatter and flexible shoes, which allow them to run more quickly with greater comfort.

According to the NPD Group, one in four pairs of running shoes that were sold in the United States in 2016 were bought from an online retailer.[22]

Notable brands[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

As of 2020, brands with global popularity include:[փա՞ստ]

A pop-up athletic shoe retailer in Florida, United States

Culture[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Exhibition The Rise of Sneaker Culture at the Brooklyn Museum

Sneakers have been an important part of hip hop (primarily Pumas, Nike, and Adidas) and rock 'n roll (Converse, Vans) cultures since the 1970s. Hip hop artists sign million dollar deals with major brands such as Nike, Adidas, or Puma to promote their shoes.[23][փա՞ստ] Sneaker collectors, called "sneakerheads", regard sneakers as fashionable items. Sneaker companies encourage this trend by producing rare sneakers in limited numbers, often at very high retail prices. Artistically-modified sneakers can sell for upwards of $1000 at exclusive establishments like Saks Fifth Avenue.[24] In 2005, a documentary, Just for Kicks, about the sneaker phenomenon and history was released.

See also[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Footwear, World. «Global Footwear Industry: Positive Dynamics in 2018». World Footwear (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020-07-30-ին.
  2. ↑ Cheah, Lynette; Ciceri, Natalia Duque; Olivetti, Elsa; Matsumura, Seiko; Forterre, Dai; Roth, Richard; Kirchain, Randolph (2013-04-01). «Manufacturing-focused emissions reductions in footwear production». Journal of Cleaner Production (անգլերեն). 44: 18–29. doi:10.1016/j.jclepro.2012.11.037. hdl:1721.1/102070. ISSN 0959-6526.
  3. ↑ «Are Eco-Runners The Next 'It' Trainer?». British Vogue (բրիտանական անգլերեն). 21 October 2019. Վերցված է 2021-02-19-ին.
  4. ↑ Hoskins, Tansy E. (2020-03-21). «'Some soles last 1,000 years in landfill': the truth about the sneaker mountain». The Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2021-02-19-ին.
  5. ↑ Mental Floss magazine, Sept-Oct 2008
  6. ↑ Robinson, Frederick William (1863). Female life in prison, by a prison matron. Hurst and Blackett. ISBN 9781341245022.
  7. ↑ Katz, Josh (25 October 2016). Speaking American: How Y'all, Youse, and You Guys Talk: A Visual Guide. Houghton Mifflin Harcourt. էջեր 4–5. ISBN 978-0544703391. Վերցված է 13 July 2017-ին.
  8. ↑ Hickey, Walter (5 June 2013). «22 Maps That Show How Americans Speak English Totally Differently From One Another». Business Insider (անգլերեն). Վերցված է 2017-03-09-ին.
  9. ↑ «The modern guide to Aussie slang | Study in Australia».
  10. ↑ «Geordie Dictionary». www.englandsnortheast.co.uk. Վերցված է 2017-03-09-ին.
  11. ↑ Pettman, Charles (1913). Africanderisms: A Glossary of South African Colloquial Words and Phrases and of Place and Other Names. CreateSpace Independent Publishing Platform. էջ 491. ISBN 1515051226.
  12. ↑ «History of Sneakers». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-08-20-ին. Վերցված է 2023-10-06-ին.
  13. ↑ Susie Dent (2011). How to Talk Like a Local: From Cockney to Geordie. Random House. էջ 99. ISBN 9781409061953.
  14. ↑ Foster, Rachael. «Foster's Famous Shoes». Bolton Revisited. Վերցված է 15 October 2015-ին.
  15. ↑ Smit, Barbara (2009). Sneaker Wars. New York: Harper Perennial. ISBN 978-0-06-124658-6.
  16. ↑ «Exploring the History of Basketball Shoes». Sports Domain Lab. 18 March 2019.
  17. ↑ «How Adidas and PUMA were born». in.rediff.com. 8 November 2005. Վերցված է 26 September 2010-ին.
  18. ↑ Pribut, Stephen M. "A Sneaker Odyssey" Արխիվացված 2020-07-28 Wayback Machine. Dr. Stephen M. Pribut's Sport Pages. 2002. Web. 23 June 2010.
  19. ↑ Aichner, T. and Coletti, P. 2013. "Customers' online shopping preferences in mass customization". Journal of Direct, Data and Digital Marketing Practice, 15(1): 20-35.
  20. ↑ «Understand pronation to get the correct running shoes». Comfort Hacks. 11 September 2015. Վերցված է 14 October 2015-ին.
  21. ↑ Relph, Nicola; և այլք: (22 August 2022). «Running shoes for preventing lower limb running injuries in adults». Cochrane Database of Systematic Reviews. 2022 (8): CD013368. doi:10.1002/14651858.CD013368.pub2. PMC 9394464. PMID 35993829..
  22. ↑ Chesto, Jon (2017-07-19). «New City Sports owners plot revival of Boston brand». The Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-21-ին. Վերցված է 2017-07-20-ին.
  23. ↑ Belzer, Jason. «Sneaker Wars: Kanye West Signs Deal with Adidas, Drake with Jordan Brand». Forbes. Վերցված է 2016-01-28-ին.
  24. ↑ 2014 Saks Fifth Avenue catalog

External links[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիիքպահեստ

Կաղապար:Running shoe brands Կաղապար:Footwear Կաղապար:Clothing

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Ani.kazs22/Ավազարկղ3&oldid=9480248» էջից