Մասնակից:Սվետլանա1/Ավազարկղ6
Գետնանուշի կարագի թեստ, որը ախտորոշիչ թեստ է, որի նպատակն է հայտնաբերել Ալցհեյմերի հիվանդությունը՝ չափելով յուրաքանչյուր քթանցքից գետնանուշի կարագի հոտը զգալու կարողությունը: Բնօրինակ ուսումնասիրությունը, որը հրապարակվել է Նյարդաբանական գիտությունների ամսագրում 2013 թվականի հոկտեմբերին, ներառում է մարդկանց քթի մոտ պահած գետնանուշի կարագի հոտը զգալու կարողության չափումը: Հետազոտողները կարծում են, որ Ալցհեյմերի հիվանդությամբ մարդիկ չեն կարողացել գետնանուշի կարագի հոտը զգալ ձախ քթանցքից այնպես, ինչպես որ աջից[1]:
Այնուամենայնիվ, այս արդյունքները որոշ չափով անորոշ էին ընտրանքի փոքր չափի պատճառով և հնարավոր չէ կրկնօրինակել հետագա ուսումնասիրության մեջ:
Առաջարկվող բացատրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականի հոդվածի գլխավոր հեղինակ Ջենիֆեր Ջեյ Սթեմփսը իր իսկ հետազոտությունից եզրակացրել էր, որ հոտառությունը կախված է հոտառական նյարդից և նաև նշել է, որ այս նյարդն առաջիններից մեկն է, որը ազդում է ճանաչողական ֆունկցիայի վրա[2]։ Նմանապես, քունքային բլթի առջևի հատվածը ոչ միայն ներգրավված է հոտառության մեջ, այլ նաև հայտնի է որպես ուղեղի առաջին հատվածներից մեկը, որը դեգեներացվում է Ալցհեյմերի պատճառով[3]: Հետազոտողները նաև ակնկալում էին, որ տարբերությունը կլինի ձախ քթանցքում, քանի որ Ալցհեյմերի հիվանդության դեպքում սովորաբար առաջին հերթին դեգեներացվում է ուղեղի ձախ կողմը, և քանի որ հոտառության զգացումը նույնական է, այսինքն՝ մարմնի այն կողմը, որն ընդունում է հոտը նույնն է, ինչ ուղեղի այն կողմը, որը մշակում է այն[4]:
Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նամականիշները նախազգուշացրել են, որ իրենք ներկայումս կարող են օգտագործել թեստը միայն արդեն հաստատված ախտորոշումները հաստատելու համար, բայց ավելացրել է, որ «...մենք նախատեսում ենք ուսումնասիրել թույլ ճանաչողական խանգարումներով հիվանդներին՝ տեսնելու, թե արդյոք այս թեստը կարող է օգտագործվել կանխատեսելու համար, թե որ հիվանդների մոտ Ալցհեյմերի հիվանդություն առաջանալու հավանականություն կա»[5]: Ազգային Հանրային Ռադիոն նաև հայտնում է, որ 94 հիվանդների շրջանում իրականացված հետազոտությունը «չափազանց փոքր է եղել վերջնական եզրակացության համար»[6]: 2012-ին համակարգված վերանայումը ցույց տվեց, որ թեև կարող է լինել «կապակցություն հոտառության նվազման և Ալցհեյմերի հիվանդության միջև», «անհրաժեշտ են խստորեն մշակված երկայնական կոհորտային հետազոտություններ՝ հստակեցնելու համար հոտառության նույնականացման թեստի արժեքը Ալցհեյմերի հիվանդության սկիզբը կանխատեսելու համար»[7]:
«MedPage Today»-ի խմբագրության նախկին գլխավոր տնօրեն Իվան Օրանսկին նույնպես քննադատել է ԶԼՄ-ների կողմից ուսումնասիրության բարենպաստ լուսաբանումը, նշելով, որ ամսագիրը, որում այն հրապարակվել է, «Journal of the Neurological Sciences», «նեյրոգիտության ամսագրերի վերջին երրորդ տեղում է Թոմսոնի կողմից․ գիտական ազդեցության գործակիցը 252-ից 162»: Նա նաև հարցրեց Ալցհեյմերի հիվանդության երեք այլ հետազոտողների՝ Ռիչարդ Կազելիին, Սեմ Գանդիին և Ջորջ Բարցոկիսին, թե ինչ են մտածում նրանք առաջարկվող թեստի մասին, և նրանց պատասխանները ոչ այնքան ոգևորված էին: Օրինակ, Բարցոկիսն ասել է. «Հոտի թեստերի հիմնական խնդիրն այն է, որ դրանք ոչ սպեցիֆիկ են և, հետևաբար, ախտորոշիչ գլուխկոտրուկի միայն մեկ փոքր հատվածը են»[8]:
Կրկնօրինակման փորձեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2014թ.-ին մի հետազոտություն հրապարակվեց նաև Նյարդաբանական գիտությունների ամսագրում, որը ոչ մի ապացույց չգտավ քթի ֆունկցիայի ձախ-աջ ասիմետրիայի մասին Ալցհեյմերի հիվանդությամբ հիվանդների մոտ[9]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Stamps JJ, Bartoshuk LM, Heilman KM (October 2013). «A brief olfactory test for Alzheimer's disease». J. Neurol. Sci. 333 (1–2): 19–24. doi:10.1016/j.jns.2013.06.033. PMC 3823377. PMID 23927938.
- ↑ Jaslow, Ryan (10 October 2013). «Cheap Alzheimer's test made from peanut butter and ruler, researchers report». CBS News. Վերցված է 12 March 2014-ին.
- ↑ Lallanilla, Marc (11 October 2013). «Can peanut butter sniff out early signs of Alzheimer's?». Fox News Channel. Վերցված է 13 March 2014-ին.
- ↑ Singh, Maanvi (11 October 2013). «Why A Peanut Butter Test For Alzheimer's Might Be Too Simple». NPR. Վերցված է 12 March 2014-ին.
- ↑ Johnson, John (10 October 2013). «Alzheimer's test: Can you smell peanut butter?». USA Today. Վերցված է 12 March 2014-ին.
- ↑ Sun, Gordon H.; Raji, Cyrus A.; MacEachern, Mark P.; Burke, James F. (July 2012). «Olfactory identification testing as a predictor of the development of Alzheimer's dementia: A systematic review» (PDF). The Laryngoscope. 122 (7): 1455–1462. doi:10.1002/lary.23365. hdl:2027.42/92127.
- ↑ Sun, Gordon H.; Raji, Cyrus A.; MacEachern, Mark P.; Burke, James F. (July 2012). «Olfactory identification testing as a predictor of the development of Alzheimer's dementia: A systematic review» (PDF). The Laryngoscope. 122 (7): 1455–1462. doi:10.1002/lary.23365. hdl:2027.42/92127.
- ↑ Oransky, Ivan (11 October 2013). «Peanut Butter Alzheimer's Test Not Passing the Sniff Test». MedPage Today. Վերցված է 20 March 2014-ին.
- ↑ Doty, RL; Bayona, EA; Leon-Ariza, DS; Cuadros, J; Chung, I; Vazquez, B; Leon-Sarmiento, FE (2014-05-15). «The lateralized smell test for detecting Alzheimer's disease: failure to replicate». Journal of the Neurological Sciences. 340 (1–2): 170–3. doi:10.1016/j.jns.2014.03.022. PMC 4167392. PMID 24742666.