Մասնակից:Նարե Կարենի Ստեփանյան/Ավազարկղ

      Հենրի Ուելս

Հենրի Ուելս (դեկտեմբերի 12, 1805 - դեկտեմբերի 10, 1878) ամերիկացի գործարար էր, որը կարևոր դեր ունի ինչպես American Express ընկերության, այնպես էլ Wells Fargo & Company-ի պատմության մեջ։[1] Ուելսն աշխատել է որպես բեռնափոխադրող գործակալ, նախքան էքսպրես բիզնեսին միանալը: Նրա ընկերությունները, որոնք American Express-ի և Wells Fargo-ի նախորդներն էին, մրցում էին Միացյալ Նահանգների փոստային բաժանմունքի հետ՝ պետական ​​սակագնից ցածր փոստ փոխադրելով: Բարձրագույն կրթության ընթացքում Ուելսը եղել է |Նյու Յորքի]] Ավրորա նահանգի Ուելս քոլեջի հիմնադիրը:

Կյանք

Հենրի Ուելսը ծնվել է 1805 թվականին Վերմոնտ նահանգի Թեթֆորդ քաղաքում, Դորոթեա «Դորոթիի» (Ռանդալ) և Շիպլի Ուելսի որդին՝ այժմյան Սենեկա Ֆոլսի առաջին պրեսբիտերական եկեղեցում, ով իր ընտանիքը տեղափոխել է Նյու Յորքի կենտրոն։ Նահանգը դեպի արևմուտք յանկիների միգրացիան Նոր Անգլիայից [2]: Նա Ամերիկայում իր ընտանիքի յոթերորդ սերնդի անդամ էր։ Նրա սկզբնական նախահայրը անգլիացի ներգաղթյալ Թոմաս Ուելսն էր (1590–1659), ով ժամանել էր Մասաչուսեթս 1635-ին և Կոնեկտիկուտի պատմության մեջ միակ մարդն էր, ով զբաղեցնում էր բոլոր չորս բարձրագույն պաշտոնները՝ նահանգապետ, փոխնահանգապետ, գանձապահ և քարտուղար։ Այս պաշտոնում նա 1638 թվականի հունվարի 14-ին, ՕՀ, (24 հունվարի 1639, NS) արտագրեց Հիմնական Պատվերները պաշտոնական գաղութային գրառումներում [3]:

Մանուկ հասակում Հենրին աշխատում էր ֆերմայում և դպրոց հաճախում Ֆայետում։ 1822 թվականին նա աշակերտել է Ջեսափ և Փալմերին, կաշեգործներ և կոշկակարներ Նյու Յորքի Պալմիրայում:

Կարիերա

1836 թվականին Ուելսը դարձավ Էրի ջրանցքի բեռնափոխադրման գործակալ[4] և շուտով սկսեց իր սեփական բիզնեսը։ Հետագայում նա աշխատել է Ալբանիում գտնվող Harnden's Express-ում։ Երբ Ուելսն առաջարկեց, որ ծառայությունը կարող է ընդլայնվել Նյու Յորքի Բուֆալո քաղաքից արևմուտք, Ուիլյամ Ֆ. 1841 թվականին Pomeroy & Company ընկերությունը ստեղծվել է Ջորջ Է. Պոմերոյի, Հենրի Ուելսի և Քրոուֆորդ Լիվինգսթոնի կողմից։ Էքսպրես բիզնեսում նրանք մրցում էին Միացյալ Նահանգների փոստային բաժանմունքի հետ՝ փոստ տեղափոխելով պետական ​​դրույքաչափից ցածր։[6] Ժողովրդական աջակցությունը, որը արթնացել էր Անգլիայում գրոշի պոստերի օրինակով, էրքսպրեսմենների կողմն էր, և կառավարությունը ստիպված եղավ նվազեցնել իր դրույքաչափերը 1845 թվականին[7] և կրկին 1851 թվականին[8]։

Pomeroy & Company-ին հաջորդեց 1844 թվականին Livingston, Wells & Company-ի կողմից, որը կազմված էր Քրոուֆորդ Լիվինգսթոնից, Հենրի Ուելսից, Ուիլյամ Ֆարգոյից և Թադեուս Պոմերոյից[8]: 1845 թվականի ապրիլի 1-ին Wells & Company's Western Express-ը, որն ընդհանուր առմամբ հայտնի է պարզապես որպես Western Express, քանի որ այն առաջինն էր Բուֆալոյի արևմուտքում գտնվող նման ընկերությունում, հիմնադրվել է Ուելսի, Ֆարգոյի և ի|[[Դանիել Դանինգ<nowiki>]] կողմից[6]: Ծառայությունը սկզբում առաջարկվում էր մինչև Դեթրոյթ, արագորեն ընդլայնվելով դեպի Չիկագո, Սենտ Լուիս և Ցինցինատի [7][9]:

1846 թվականին Ուելսը վաճառեց իր հետաքրքրությունները Western Express-ում Ուիլյամ Լիվինգսթոնին, որից հետո ընկերությունը դարձավ Livingston, Fargo & Company: Հետո Ուելսը գնաց Նյու Յորք՝ աշխատելու Livingston, Wells & Company-ում՝ կենտրոնանալով խոստումնալից տրանսատլանտյան էքսպրես բիզնեսի վրա: Երբ Քրոուֆորդ Լիվինգսթոնը մահացավ 1847 թվականին, նրա եղբայրներից ևս մեկը մտավ ընկերություն, որը դարձավ Wells & Company: (Սակայն, Livingston, Wells & Company-ն շարունակեց գործել այդ ֆիրմային անվան տակ Անգլիայում, Ֆրանսիայում և Գերմանիայում:)

American Express և Wells Fargo

Բաժնետոմս American Express ընկերության, թողարկված 13. Հոկտեմբեր 1865; ստորագրված Ուիլյամ Գ. Ֆարգոյի կողմից որպես քարտուղար և Հենրի Ուելսի կողմից որպես նախագահ 1850 թվականի սկզբին Ուելսը ստեղծեց Wells, Butterfield & Company-ն Ջոն Բաթերֆիլդի հետ որպես Butterfield & Wasson-ի իրավահաջորդ: Նույն թվականին American Express ընկերությունը ձևավորվեց որպես Wells & Company-ի համախմբում; Livingston, Fargo & Company; and Wells, Butterfield & Company. Ուելսը American Express-ի նախագահն էր 1850-1868 թվականներին[4]: Մոտավորապես այն ժամանակ, երբ ընկերությունը ստեղծվեց, նա տեղափոխվեց Ավրորա, Նյու Յորք, որը մնաց նրա տունը մինչև իր կյանքի վերջը[7]: Այնտեղ նա կառուցեց մի մեծ նստավայր, որը կոչվում էր Glen Park: Այն նախագծվել է հայտնի ճարտարապետ Ա.Ջ. Դևիսը՝ մեկ այլ նշանավոր ճարտարապետ Էնդրյու Ջեքսոն Դաունինգի հիմքերով: Հետագայում գույքը դարձավ Ուելսի քոլեջի մի մասը, որը հիմնադրել էր Ուելսը[4]։

Երբ Ջոն Բաթերֆիլդը և American Express-ի այլ տնօրեններ առարկեցին ընկերության ծառայությունները Կալիֆոռնիայում երկարացնելուն, Ուելսը կազմակերպեց Wells, Fargo & Company-ն 1852 թվականի մարտի 18-ին ձեռնարկելու ձեռնարկումը: Ավրորայի Էդվին Բ. Մորգանը ընկերության առաջին նախագահն էր, իսկ Ուելսը, Ուիլյամ Ֆարգոն, Ջոնսթոն Լիվինգսթոնը և Ջեյմս Մակքեյը եղել են Wells Fargo-ի և American Express-ի խորհուրդներում:[11]

1853 թվականի սեպտեմբերին Wells Fargo & Company-ն ձեռք բերեց Livingston, Wells & Company-ն, որը նրա էքսպրես և բանկային թղթակիցն էր Անգլիայում, Ֆրանսիայում և Գերմանիայում: 1854 թվականի գարնանը Wells Fargo-ի որոշ տնօրեններ համոզվեցին, որ գնումն իրականացվել է Ուելսի, Ջոնսթոն Լիվինգսթոնի, Ուիլյամ Ն. Բաբբիթի և Ս. Դե Վիթ Բլոդգուդի կողմից չճշտված կեղծ տեղեկությունների միջոցով: Ուելսը և նրա համախոհները փոխհատուցեցին Wells Fargo-ին ցանկացած կորուստ, և Livingston, Wells & Company-ն ավարտեց իր գործերը, երբ Փարիզի գրասենյակը փակվեց 1856 թվականի հոկտեմբերին[12]:

Ուելսը 1855 թվականին եղել է New Granada Canal & Steam Navigation Company-ի նախագահ [13] ։ Ավրորայում նա Ավրորայի Առաջին ազգային բանկի նախագահն էր, իսկ 1867 թվականին նաև Կայուգա Լեյքի երկաթուղու առաջին նախագահը[9]։ Հետագա ջանքերը Ուելսը թոշակի անցավ Wells Fargo-ի խորհրդից 1867 թվականին: Նա նաև թոշակի անցավ որպես American Express-ի նախագահ 1868 թվականին, երբ այն միավորվեց Merchants Union Express ընկերության հետ՝ Ուիլյամ Ֆարգոյի նախագահությամբ: Նաև 1868 թվականին Ուելսը հիմնադրեց Ուելս քոլեջը Ավրորայում՝ այն դարձնելով ԱՄՆ-ի առաջին կանանց քոլեջներից մեկը։[7][14]

Ուելսի վերջին ձեռնարկումներից մեկը Arizona & New Mexico Express Company-ն էր, որի նախագահն էր 1876 թվականին[15]: Անձնական կյանքի 1827 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Ուելսն ամուսնացավ Սառա Քերոլայն Դագեթի (1803–1859) դստեր՝ Լևի Դագգետի (1768–1835) դստեր և Դոգեթի գաղութատիրական վերաբնակիչների հետնորդների հետ։ Նրանք չորս երեխա ունեին.[16]

Չարլզ Ուելս Մերի Էլիզաբեթ Ուելս (1830–1884), ով ամուսնացել է Ջեյմս Հ. Ուելսի հետ (1819–1873) Օսկար Ա. Ուելս (1833–1909)[17] Էդվարդ Ուելս Իր առաջին կնոջ մահից հետո, 1859 թվականի հոկտեմբերի 13-ին, Օլբանիում, Նյու Յորք, նա ամուսնացավ Բոստոնի Մերի Պրենտիսի հետ 1861 թվականին[4]:

Ուելսը մահացավ Գլազգոյում, Շոտլանդիա, 1878 թվականի դեկտեմբերի 10-ին, իր 73-ամյակին երկու օր պակաս [14] ։ Նրան տուն բերեցին Ավրորայում հուղարկավորելու համար և թաղեցին Ավրորայի Օք Գլեն գերեզմանատանը[7][9]: Նրա մարմինը վերադարձվեց Միացյալ Նահանգներ «Եթովպիա» շոգենավով[18]: Նրա հուղարկավորությունը տեղի ունեցավ Ավրորայի իր տանը[19]:

== Տես նաեւ ==

Wells Fargo American Express Ուելսի քոլեջ Ուիլյամ Ֆարգո Էզրա Քորնել

Արտաքին հղումներ

Mathews, Barbara J. (November 2003). "Henry Wells, Founder of Wells Fargo and American Express" (PDF). Welles Family Association. Archived from the original (PDF) on 6 June 2011. Retrieved 11 January 2020.
http://famouskin.com/pedigree.php?name=53006+henry+wells&ahnum=1[unreliable source?]
Norton, pp. 19-21
Mathews, Barbara J. (November 2003 and April 2004). "Henry Wells, Founder of Wells Fargo and American Express" (PDF). Welles Family Association. Archived from the original (PDF) on 2011-06-06. Retrieved 2010-06-08. Check date values in: |date= (help)
David Nevin, The Expressmen, p. 16. New York: Time-Life Books, 1974.
Loomis, p. 8.
Malone, pp. 640-642
Loomis, p. 9.
"HENRY WELLS, OF AURORA. | THE PIONEER EXPRESSMAN | STORY OF A REMARKABLE CAREER--THE ESTABLISHMENT OF THE ALBANY AND BUFFALO EXPRESS--MR. WELLS' MEMORABLE TUSSLE WITH THE GOVERNMENT AND HOW IT AFFECTED POSTAGE LAWS". The New York Times. 12 December 1878. Retrieved 14 April 2017.
Loomis, pp. 9, 113.
Loomis, pp. 15–16, 328 note 19.
Loomis, pp. 20, 50, 70, 112, 113.
Loomis, p. 10.

Աղբյուրներ

Loomis, Noel M. (1968). ° Wells Fargo. New York: ° Clarkson N. Potter. °Malone, Dumas, ed. (1936). °Dictionary of American Biography.

New York: Charles Scribner's Sons.

Norton, Frederick Calvin The governors of Connecticut: biographies of the chief executives of the commonwealth that gave to the world the first written constitution known to history, Publisher Connecticut Magazine Co., 1905. Siemiatkoski, Donna Holt (1990). The Descendents of Governor Thomas Welles of Connecticut, 1590-1658, and His Wife, Alice Tomes. Baltimore: Gateway Press.