Մասնակից:Հարությունյան Լուիզա/Ավազարկղ1

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ֆուտբոլային կոշիկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Joma Soccer boot
3D animation of a football boot

Ֆուտբոլային խաղակոշիկներ, որոնք հյուսիսամերիկյան անգլերենով կոչվում են կոշիկներ կամ ֆուտբոլային կոշիկներ,[1] կոշիկի տեսակներ են, որոնք կրում են ասոցիացիայի ֆուտբոլ (ֆուտբոլ) խաղալիս: Այն կոշիկները, որոնք նախատեսված են խոտածածկ դաշտերի համար, ունեն գամասեղներ արտաքին ներբանի վրա՝ ամրացնելու համար: Ֆուտբոլային խաղակոշիկները զարգացման երկար ճանապարհ են անցել և այսօր հայտնվում են բազմաթիվ հետազոտությունների, զարգացման, հովանավորության և շուկայավարման ենթակա՝ բազմազգ համաշխարհային արդյունաբերության հիմքում: Ժամանակակից «կոշիկները» այլևս իսկական կոշիկներ չեն, քանի որ դրանք չեն ծածկում կոճը. ինչպես սպորտային կոշիկների այլ տեսակներ, դրանց հիմնական դիզայնն ու տեսքը 1960-ականներից ի վեր համընկնում են սպորտային կոշիկների հետ:

Կոշիկների մի տեսակ կա, որը կրում են ռեգբիի ֆուտբոլի համար, դրանք ունեն դիզայնի մի քանի հիմնական տարբերություններ, որոնք հատուկ են այդ մարզաձևին, հետևաբար, հայտնի են որպես ռեգբիի կոշիկներ: Չնայած ֆուտբոլի համար նախատեսված կոշիկները հաճախ օգտագործվում են ռեգբիի խաղացողների կողմից որոշակի դիրքերում:

Չնայած մեծ մասը կապված է ֆուտբոլի և ռեգբիի հետ, կոշիկներն օգտագործվում են նաև այլ սպորտաձևերում, որոնցով խաղում են խոտածածկ մակերեսների վրա, ինչպիսիք են հպումը, լակրոսը, նետումը, շինթիը, կվադբոլը և նույնիսկ քաշքշուկը:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Gath & Chaves advertisement promoting "foot-ball" products, including boots by British manufacturer Mc Gregor at m$n10, Buenos Aires, Argentina, 1910

1800-ականներ

19-րդ դարի ընթացքում ֆուտբոլի տարբեր ձևեր ավելի ու ավելի տարածված դարձան Մեծ Բրիտանիայում: Խաղալու համար մասնակիցները հագնում էին իրենց ծանր ու ամուր կոշիկները: Սրանք առաջին ֆուտբոլային խաղակոշիկներն էին՝ առջևի պողպատե գլխարկով, երկար ժանյակներով և բարձր գագաթներով: Այս կոշիկները երբեմն նաև մետաղական գամասեղներ կամ կցորդներ էին ունենում ներքևի մասում, որպեսզի խաղացողները կարողանան ավելի ամուր բռնել և ունենան կայունություն:[2]

19-րդ դարի վերջին կեսին նախագծվել է ֆուտբոլի համար նախատեսված առաջին խաղակոշիկը՝ պատրաստված հաստ և ծանր կաշվից, որն անցնում էր մինչև կոճը՝ ավելի մեծ պաշտպանության համար: Առաջին կոշիկը կշռում էր 500 գրամ (18 ունցիա) և կրկնապատկվում էր, երբ թաց էր:[3]

1900–1940

Այս ժամանակահատվածում ֆուտբոլային խաղակոշիկների ոճը մնաց նույնը: Նրանք այդպես մնացին միջպատերազմյան տարիներին, չնայած շատ հայտնի ֆուտբոլային կոշիկներ արտադրողներին, ինչպիսիք են Gola-ն, Hummel-ը և Valsport-ը, դառնում էին ավելի ու ավելի հայտնի:

1940–1960

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ֆուտբոլային խաղակոշիկի դիզայնը կտրուկ փոխվեց։ Հարավամերիկացիները սկզբում կրել են ավելի թեթև և ճկուն կոշիկներ, որոնք հետագայում հայտնվել են աշխարհի ուշադրության կենտրոնում: Այս դիզայնը կենտրոնացած էր լավ վերահսկման և ավելի լավ հարվածային ուժի բարձրացման վրա, քան ավելի պաշտպանիչ կոշիկների վրա: 1954 թվականին Ադի Դասլերը ներկայացրեց պտուտակավոր գամասեղներ, ինչը շոշափելի առավելություն տվեց Գերմանիայի հավաքականին այդ տարի տեղի ունեցած Աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլի ժամանակ: (Ադի Դասլերի ավագ եղբայր Ռուդոլֆ Դասլերը՝ Puma-ի հիմնադիրը, վիճարկում է այն պնդումը, որ Ադի Դասլերը ստեղծել է պտուտակավոր գամասեղներ):

1960-ականներ

1960-ականներին շատ ֆուտբոլային կոշիկներ ունեին ավելի ցածր կտրվածք և նախագծված էին ավելի թեթև և ճկուն լինելու համար:[4] Դրանք Եվրոպայի և Հարավային Ամերիկայի լավագույն խաղացողներին հնարավորություն տվեցին ավելի արագ շարժվել և ավելի արագ փոխել ուղղությունը: Միտրեն, Ջոման և Ասիկսը միացան պայքարին: Adidas-ը դարձավ լավագույն արտադրողը այս տասնամյակի ընթացքում, երբ 1966 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի գավաթի խաղացողների 75%-ը կրում էր Adidas:[5]

1970-ականներ

1970-ականները տեսան բազմաթիվ առաջընթացներ և փոփոխություններ ֆուտբոլային խաղակոշիկների ձևավորման մեջ: Դրանք ներառում էին ավելի բաց կոշիկներ և տարբեր գույներ: Կոշիկի հովանավորությունը նույնպես ավելի լայն տարածում գտավ։ Adidas-ը շուկայի առաջատարն էր այս շրջանում՝ թողարկելով նոր տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են ծածկոցները՝ կրունկների պաշտպանությունն ապահովելու համար:[4]Տասնամյակի վերջում՝ 1979 թվականին, այն ամրապնդեց իր կարգավիճակը՝ թողարկելով այն, ինչը դարձավ բոլոր ժամանակների ամենավաճառվող կոշիկները՝ Copa Mundial-ը: Այս ժամանակահատվածում օգտագործվել են բնական կաշվի ամենատարածված տեսակները՝ կենգուրուի կաշի, հորթի կաշի և ամբողջական հացահատիկային/կովի կաշի:[6] Diadora-ն շուկա մտավ այս տասնամյակում:

1980-ականներ

1980-ականները տեսան 1970-ականներին ֆուտբոլային խաղակոշիկի տեխնոլոգիական առաջընթացի հետագա զարգացումը: Umbro-ն, Lotto-ն և Kelme-ն միացան այս տասնամյակի շուկային:

1990-ականներ

Ներդրվեցին ներբանների նոր տեսակներ՝ խաղացողի հավասարակշռությունը բարելավելու համար: Adidas Predator-ը, որը նախագծվել է ավստրալացի Քրեյգ Ջոնսթոնի կողմից 1980-ականների վերջին, թողարկվել է 1994 թվականին և ակնթարթորեն հաջողություն է ունեցել: Mizuno-ն, Reebok-ը, Uhlsport-ը և Nike-ը սկսեցին ֆուտբոլային կոշիկներ պատրաստել այս տասնամյակում: Nike-ի առաջին կոշիկները՝ Nike Mercurial Vapor-ը, անմիջապես ազդեց դրա թողարկման վրա՝ 1998 թվականին և այն բանից հետո, երբ Ռոնալդոն զույգը հագավ 1998 թվականին ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գավաթի ժամանակ:

2000-ականներ

21-րդ դարի առաջին տասնամյակում լազերային տեխնոլոգիան ներդրվեց 2006 թվականին առաջին լիովին հարմարեցված ֆուտբոլային կոշիկները արտադրելու համար:[7] Առաջին առանց ժանյակավոր կոշիկները՝ Lotto Zhero Gravity-ն, նույնպես թողարկվել է 2006 թվականին։[8] Հետագայում առանց ժանյակավոր կոշիկները մեծ տարածում գտան 2010-ականների վերջին:

2010-ականներ

Ժամանակակից խաղի դարաշրջանում, երբ խաղերի տեմպը դառնում է ավելի արագ, իսկ խաղացողները՝ տեխնիկապես ավելի հակված, արտադրողները ներդրեցին նոր տեխնոլոգիաներ, այդ թվում՝ այլընտրանքային նյութերից պատրաստված ավելի թեթև կոշիկներ:[9] Բեռնախցիկի հարմարեցումը նույնպես ավելի ակնառու դարձավ տեխնոլոգիաների զարգացմամբ: Առանց ժանյակավոր կոշիկները մեծ տարածում գտան այն բանից հետո, երբ Adidas-ը թողարկեց Ace PureControl-ը 2016 թվականին:[10][11]Չնայած Adidas-ը մեծացրել է ժանյակավոր կոշիկների հանրաճանաչությունը, առաջին ժանյակավոր կոշիկները թողարկվել են իտալական Lotto ընկերության կողմից 2006 թվականին: Չնայած նրան, որ չկարողացան էական փոփոխություն կատարել առանց ժանյակավոր կոշիկների աշխարհում, Lotto Zero Gravity-ն կրում էին այնպիսի հայտնի խաղացողներ, ինչպիսին է Cafu-ն, Անդրեյ Շևչենկոն և Լուկա Տոնի։[12] Այն բանից հետո, 2016-ին այլ ընկերություններ, ինչպիսիք են Umbro-ն, New Balance-ը և Nike-ը, թողարկեցին իրենց տարբերակները առանց ժանյակավոր կոշիկների: Առանց ժանյակավոր կոշիկները ցույց են տալիս ավելի լավ փակվածություն և կողային կայունություն: Տրիկոտաժե վերնամասը թույլ է տալիս խաղացողներին ավելի լավ վերահսկել գնդակը ավելի մեծ մակերեսի պատճառով:[13]

Նյութ ֆուտբոլային կոշիկների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆուտբոլային խաղակոշիկները խաղացողի իրերի կարևոր մասն են: Դրանք նախատեսված են, որպեսզի ֆուտբոլիստները խուսափեն սայթաքումից և սահումից: Ֆուտբոլային կոշիկները կարող են պատրաստվել տարբեր նյութերից, ինչպիսիք են ռետինը, սինթետիկ նյութերը, օրինակ՝ նեոն, կաշի և այլն: Ֆուտբոլային կոշիկների համար ամենահայտնի նյութը կենգուրուի կաշին է։ Կենգուրուի կաշին կաշվի մի տեսակ է, որը պատրաստվում է կենգուրուի կաշվից։[14] Այն ունի յուրահատուկ հյուսվածք և շատ դիմացկուն է: Այն նաև ազատ է և թեթև, ինչը կատարյալ է դարձնում այն ​​ֆուտբոլիստների համար, ովքեր պետք է ճկուն լինեն խաղադաշտում: Որոշ խաղացողներ նախընտրում են կաշին, իսկ մյուսները սիրում են սինթետիկ կամ պլաստիկ նյութեր, քանի որ դրանք ավելի դիմացկուն են և ավելի էժան:[15]

Տարբեր կոշիկներ տարբեր մակերևույթների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

A pair of Adidas Etrusco boots, with metal studs

Կախված մակերևույթի տեսակից, սպորտաձևից և նույնիսկ խաղում կրողի դիրքից կամ դերից, հասանելի են կոշիկների տարբեր ոճեր և հատկապես գամասեղի կոնֆիգուրացիաներ:[16]

Դժվար խաղադաշտերի համար մասնակիցները կարող են կրել խոտածածկով ֆուտբոլային խաղակոշիկ (TF) կամ պլաստիկ գամասեղով խաղակոշիկ (հայտնի է որպես «ձուլված ներբան»): Ներքին ֆուտբոլի համար ընկերությունները մշակել են փակ խաղակոշիկներ (IC): Սրանք ռետինե ներբաններով են, որոնք նախատեսված են հատակին առավելագույն սեղմելու համար և հատուկ նախագծված են ներքին խաղերի համար: Խոտածածկի կամ արհեստական ​​խոտածածկի վրա ֆուտբոլի համար որոշ խաղացողներ կրում են սովորական ամուր հողի համար նախատեսված(FG) ֆուտբոլային խաղակոշիկներ: Սակայն սովորական խաղակոշիկները խոտածածկին կրելը զգալիորեն նվազեցնում է կոշիկների կյանքը, ուստի Nike-ի նման ընկերությունները մշակել են արհեստական ​​խոտածածկի համար նախատեսված ֆուտբոլային կոշիկներ (AG), որոնք ունեն ավելի փոքր շրջանաձև գամասեղներ: Ֆուտբոլային խաղակոշիկի մյուս տեսակը SG-ն է (փափուկ հող): Խորհուրդ է տրվում օգտագործել լավ խոտածածկ ունեցող կամ ցրտահարված դաշտում խաղալիս:[17] Այս տեսակի խաղադաշտում խաղալիս որոշ խաղացողներ նախընտրում են օգտագործել կոշիկ՝ պտուտակավոր գամասեղներով իրենց ոչ գերիշխող (աջակցող) ոտքի վրա՝ բռնելու համար, և կարճ ռետինե կամ պլաստիկ գամասեղներով կոշիկ՝ գերիշխող (հարվածում/անցում) ոտքի վրա: Այնուամենայնիվ, խաղացողների մեծամասնությունն ընտրում է երկու կոշիկների հետևողական կոնֆիգուրացիա:

Վերջերս, կաղապարված ներբանները հայտնի են որպես շեղբեր, ձևավորել են ներբանները, որոնք ուղղված են բազմաթիվ ուղղություններով, տեսականորեն առավելագույնի հասցնելու համար բռնելով և նվազագույնի հասցնելու կոճի վնասվածքը: Այնուամենայնիվ, վերջերս «շեղբով» ֆուտբոլային կոշիկները քննադատության են ենթարկվել բրիտանական որոշ սպորտային մարմինների կողմից՝ խաղացողներին պոտենցիալ լուրջ վնասվածքներ պատճառելու համար: Անգլիական «Մանչեսթեր Յունայթեդ» ֆուտբոլային ակումբը նույնիսկ արգելել է իր խաղացողներին կրել շեղբերով խաղակոշիկներ այն բանից հետո, երբ Ուեյն Ռունին և Դեյվիդ Բեքհեմը նման խաղացողներ ստացել են մետաթարսի կրկնակի վնասվածքներ:[18]

Վերջին տարիներին հարցեր են բարձրացվել տղամարդկանց ֆուտբոլային կոշիկներ կրող կին ֆուտբոլիստների անվտանգության մասին՝ հիմնականում պայմանավորված ոտքերի ձևի և քաշի բաշխման տարբերություններով՝ կանանց և տղամարդկանց ոտքերի միջև:[19] .Չնայած խաղակոշիկները միասեքս են, ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կանայք ավելի հաճախ են վնասվածքներ ստանում ֆուտբոլային կոշիկներով խաղալիս:[20]

Չնայած խաղակոշիկները միասեքս են, ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կանայք ավելի հաճախ են վնասվածքներ ստանում ֆուտբոլային կոշիկներով խաղալիս։

Ֆուտբոլային շուկաներ և ապրանքանիշեր [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

A pair of Nike Zoom Air football boots, for use on artificial grass or sand.

Ի սկզբանե ֆուտբոլային կոշիկները հասանելի էին միայն սևով, սակայն վերջերս դրանք հասանելի են դարձել տարբեր գույներով, ինչպիսիք են կապույտ, կանաչ, կարմիր, սպիտակ, դեղին, արծաթագույն, ոսկեգույն և նույնիսկ վարդագույն: Խոշոր անուններով ընկերությունները, ինչպիսիք են Nike-ը, Adidas-ը, Puma-ն և նմանատիպ այլ ընկերություններ, ռեկորդային վաճառքով ազդել են շուկայում: Nike-ի առաջատար կոշիկներն են Phantom VNM, Phantom VSN, Tiempos և The Nike Mercurial Vapor-ը, որոնք կրել են Կրիշտիանու Ռոնալդուն և այլք: Գերմանական Adidas ընկերությունը պատասխանատու է Դեյվիդ Բեքհեմի, Գարի Նևիլի և Սթիվեն Ջերարդի կողմից կրած Predator շարքի, ինչպես նաև երկար գոյատևած Copa Mundial-ի համար: Գերմանիայի ամբողջ հավաքականը 2006 թվականի ՖԻՖԱ-ի աշխարհի առաջնության ժամանակ կրում էր Adidas-ի կոշիկները: Գերմանական Puma ֆիրմայի մեկ այլ առաջատար կոշիկներն են Puma King Platinum-ը, Puma Future-ը և Puma One-ը, որոնք կրել են Սերխիո Ագուերոն, Մարկո Ռոյսը, Սեսկ Ֆաբրեգասը և Անտուան ​​Գրիզմանը:

Footballer Zlatan Ibrahimović wearing Adidas red boots

Puma King-ի կոշիկները կրել են այնպիսի լեգենդար խաղացողներ, ինչպիսիք են Պելեն, Էուսեբիոն, Յոհան Կրոյֆը և Դիեգո Մարադոնան:.[21]

Վերջին ժամանակներում ամենահաջողակ ընկերություններն են Nike-ը և Adidas-ը,[16]և նրանց արտադրանքը մեծ ժողովրդականություն է վայելում պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստների շրջանում. Nike-ի կողմնակիցների թվում են ՖԻՖԱ-ի տարվա լավագույն խաղացող Ռոնալդինյոն, վերոհիշյալ զույգը՝ Ուեյն Ռունին և Կրիշտիանու Ռոնալդուն, բրազիլացի հարձակվող Ռոնալդուն, Ուեսլի Սնեյդերը, Զլատան Իբրահիմովիչը և այլ հայտնի խաղացողներ: Adidas-ը, որը 1954 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի գավաթի խաղարկությունից ի վեր պտուտակավոր գամասեղներով ֆուտբոլային խաղակոշիկներ է տրամադրում Գերմանիայի ֆուտբոլի հավաքականին, իր ազդեցությունն է թողել ժամանակակից շուկայի վրա՝ ստորագրելով հայտնի խաղացողների՝ որպես հովանավորողներ. խաղացողներ, ինչպիսիք են Դեյվիդ Բեքհեմը, նախկին Ֆրանսիան: ավագ Զինեդին Զիդանը, Ֆրենկ Լեմպարդը, աշխարհի վեցակի լավագույն խաղացող Լիոնել Մեսսին, Դավիդ Վիլյան և Սթիվեն Ջերարդը: Puma-ն նաև զգալի ազդեցություն է թողել արդյունաբերության վրա՝ ստորագրելով այնպիսի մեծ անունների, ինչպիսիք են Աշխարհի գավաթի հաղթողներ Անտուան ​​Գրիզմանը, Մարկո Ռոյսը և Ջանլուիջի Բուֆոնը, Դավիդ Սիլվան, Սեսկ Ֆաբրեգասը, Ռոմելու Լուկակուն, Մարիո Բալոտելին և Չեմպիոնների լիգայի հաղթող Նեյմարը[22] և Լուիս Սուարեսը։[23]

Աշխարհի ֆուտբոլային կոշիկների ամենամեծ գործարքները[24]
Player Brand Figure (per year)
Neymar Puma £23m
Erling Haaland Nike £20m
Leonel Messi Adidas £18m
Cristiano Ronaldo Nike £15m
Kylian Mbappe Nike £14m
Jack Grealish Puma £10m
Mario Balotelli Puma £5m
Antonie Griezmann Puma £3.5m
Paul Pogba Adidas £3m
Marco Veratti Nike £2.5m
Mohamed Salah Adidas £2.5m

Անհատականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ խաղացողներ ամբողջ աշխարհում օգտագործում են անհատականացում՝ իրենց կոշիկների տեսքը բարելավելու և ակումբի հանդերձարանում դրանք հեշտությամբ ճանաչելի դարձնելու համար: Այժմ շատ տարածված է ֆուտբոլային խաղակոշիկները լիովին անհատականացված կամ անունով, սկզբնատառերով, համարով կամ ակումբի տարբերանշանով: Պրոֆեսիոնալ խաղացողները, ինչպիսիք են Լիոնել Մեսսին, Կրիշտիանու Ռոնալդուն և Նեյմարը, բոլորն էլ ինչ-որ կերպ անհատականացրել են իրենց խաղակոշիկները՝ ներառելով նրանց համարը, երեխաների անունները կամ պարզապես դրոշակ:[25][26] Շատ մանրածախ վաճառողներ առաջարկում են տարբեր տարբերակներ և գույներ՝ անհատականացնելու ֆուտբոլային կոշիկները՝ օգտագործելով ասեղնագործության մեքենաներ, ինչպիսիք են Nike-ը, Adidas-ը և Puma-ն: Անհատականացման գործընթացը տեղի է ունենում ոչ միայն խաղացողի համարը կամ սկզբնատառերը ընդգծելու, այլև կոշիկներն ավելի հարմարավետ դարձնելու համար: Լեզուն կրճատելը, բարձունքը կտրելը, գամասեղների վերադասավորումը կամ նույնիսկ որոշակի կաշվի օգտագործումը դարձել են ֆուտբոլային կոշիկների հարմարավետության մակարդակը բարձրացնելու սովորական միջոց: Բազմաթիվ օրինակներից է անգլիացի խաղացող Դեկլան Ռայսը, ով իր AdiPure 11 Pro կոշիկների ավելի քան 25 փոփոխություն ունի:[27]

See also[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Bibliography[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

McArthur, Ian; Kemp, Dave (1995). Elegance Borne of Brutality: An eclectic history of the football boot. London: Two Heads Publishing. ISBN 1-897850-76-X.

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «soccer player». Visual Dictionary Online. Merriam-Webster. Վերցված է 2009-04-28-ին.
  2. ↑ «Football Boots History». Footy-Boots.com. 9 May 2007. Վերցված է 2023-06-08-ին. «[By] the mid-nineteenth century [...] workers were playing football in their hard, leather work boots with steel capped toes, sometimes with leather or tacks hammered into the soles as makeshift studs.»
  3. ↑ «Football Boots - The 1800s». Footy-Boots.com. 9 May 2007. Վերցված է 2012-11-23-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Adidas Boots 1960-71». Beyond The Last Man (անգլերեն). 2013-09-03. Վերցված է 2020-11-03-ին.
  5. ↑ «Football Boots - The 1960s». Footy Boots (բրիտանական անգլերեն). 2007-05-09. Վերցված է 2020-11-03-ին.
  6. ↑ «Leather vs. Leather?». soccer.com. 2013-08-29. Վերցված է 2013-10-14-ին.
  7. ↑ «Launched: First Bespoke football boot». Footy-Boots.com. 11 April 2006. Վերցված է 2011-03-16-ին.
  8. ↑ «LOTTO ZHERO GRAVITY». Footy Boots (բրիտանական անգլերեն). 2006-06-07. Վերցված է 2020-11-03-ին.
  9. ↑ «The Lightest Football Boots You Can Buy in 2020». FOOTY.COM. 27 January 2020.
  10. ↑ «Lotto Zhero Gravity compared to the adidas Ace16+ PureControl». Unisport (անգլերեն). Վերցված է 2020-11-03-ին.
  11. ↑ Pellatt, Corey (18 January 2016). «adidas Just Revealed the World's First Laceless Football Boot». Complex (անգլերեն). Վերցված է 2020-11-03-ին.
  12. ↑ «The evolution of laceless soccer cleats: design, market leaders and more | Goal.com US». www.goal.com (ամերիկյան անգլերեն). 2023-03-29. Վերցված է 2024-04-11-ին.
  13. ↑ Pellatt, Corey. «adidas Just Revealed the World's First Laceless Football Boot». Complex (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-04-11-ին.
  14. ↑ «Soccer Cleats: Best Soccer Shoes For 2022» (ամերիկյան անգլերեն). 2021-04-20. Վերցված է 2022-04-08-ին.
  15. ↑ «What Materials are Used in Football (Soccer) Boots?». AZoM.com (անգլերեն). 2012-11-21. Վերցված է 2022-04-08-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Soccer Shoe Guide». Soccer.com. July 29, 2019. Վերցված է May 15, 2020-ին.
  17. ↑ «Types of Football Boots Soleplates». top4football.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-04-11-ին.
  18. ↑ «Ferguson wants bladed boots ban». BBC News. 2005-09-24. Վերցված է 2010-05-02-ին.
  19. ↑ Okholm Kryger, Katrine; Thomson, Athol; Tang, Alicia; Brown, Nicola; Bruinvels, Georgie; Rosenbloom, Craig; Carmody, Sean; Williamson, Leah; Datson, Naomi; Jobson, Elena; Mehta, Ritan (2022-11-16). «Ten questions in sports engineering: technology in elite women's football». Sports Engineering (անգլերեն). 25 (1): 25. doi:10.1007/s12283-022-00384-3. ISSN 1460-2687. PMC 9667860.
  20. ↑ «Nike and Adidas urged by MPs to promote female football boots» (բրիտանական անգլերեն). 2023-08-07. Վերցված է 2024-04-11-ին.
  21. ↑ «Puma Launch their Newest Silo – the Puma EvoPower – In2sports». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-04-26-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  22. ↑ «PSG star Neymar joins Puma after leaving Nike». ESPN.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-04-08-ին.
  23. ↑ «Luis Suarez Officially Signs for Puma». SoccerBible. 16 August 2018. Վերցված է 2020-11-04-ին.
  24. ↑ Hepburn, Daniel (2022-10-03). «The 11 players with the biggest boot deals in world football as Trent signs huge Adidas contract». GiveMeSport (անգլերեն). Վերցված է 2024-04-16-ին.
  25. ↑ «Cristiano Ronaldo Debuts Mercurial Superfly CR7 'Quinto Triunfo'». SoccerBible. 14 December 2017. Վերցված է 2020-11-04-ին.
  26. ↑ «Closer Look | Messi Receives Modified Adidas Nemeziz 2018-19 Boots». Footy Headlines. 13 August 2018. Վերցված է 2020-11-04-ին.
  27. ↑ James, Stuart. «The secret world of football boots». The Athletic (անգլերեն). Վերցված է 2024-04-08-ին.
Վիիքպահեստ

Կաղապար:Footwear Կաղապար:Association football Կաղապար:Gridiron football equipment

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Հարությունյան_Լուիզա/Ավազարկղ1&oldid=9955524» էջից